Rùng mình với 'thị trường' chất độc

TPHCM vừa tổ chức Hội nghị sơ kết thực hiện Kế hoạch số 3380/KH-CATP về "Tăng cường công tác phòng ngừa, quản lý, đấu tranh xử lý các hành vi vi phạm pháp luật liên quan kinh doanh hóa chất nguy hiểm, độc hại trên địa bàn thành phố".

Đầu độc bằng xyanua quá dễ dàng

Theo Công an TP HCM, sau gần 2 tháng tổng kiểm tra hoạt động kinh doanh hóa chất nguy hiểm, độc hại, cơ quan chức năng đã khởi tố 6 vụ án/31 bị can để điều tra hành vi "mua bán, tàng trữ trái phép chất độc". Hơn 9,7 tấn xyanua, 315 kg axit sulfuric, 105 kg axit clohidric cùng nhiều tang vật khác đã bị thu giữ. Các đơn vị nghiệp vụ và công an các địa phương của TP HCM cũng đã khẩn trương truy xét các đầu mối tiêu thụ xyanua tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước, thu hồi 313,5 kg xyanua mua bán trái phép.

Kế hoạch số 3380 được thực hiện trong bối cảnh quản lý hoạt động kinh doanh hóa chất độc hại còn nhiều sơ hở, thiếu sót; thực tế có một số vụ giết người, cướp tài sản hoặc tự tử có nguyên nhân xuất phát từ việc mua bán trái phép chất độc xyanua.

Cụ thể, tháng 9-2024, do mâu thuẫn trong chuyện tình cảm, Trần Nguyễn Thu Trang (39 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Tháp) lên kế hoạch giết người yêu là ông M.H.V. Tháng 9-2024, Trang đặt mua xyanua dạng viên trên mạng xã hội. Ngày 20-10, khi cùng ông V. lái ô tô từ Đồng Tháp về TP HCM, Trang lén bỏ xyanua vào ly nước mua dọc đường. Ông V. tử vong ngay sau khi uống. Trang chở thi thể nạn nhân về nhà trọ ở quận 7, TP HCM rồi hôm sau lái lên Lâm Đồng phi tang bằng cách lao xe xuống đèo Bảo Lộc.

Cách đó không lâu, từ tháng 10- 2023 đến tháng 6-2024, Nguyễn Thị Hồng Bích (38 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Nai) cũng đã mua xyanua giấu trong nhà và đầu độc người thân khiến 3 người thiệt mạng là chồng và 2 cháu ruột.

Hồi giữa tháng 9-2024, từ nguồn tin của báo chí, Công an quận Bình Thạnh phát hiện một vụ mua bán xyanua cực lớn. Theo đó, lợi dụng vị trí công tác và sự quản lý lỏng lẻo của chủ doanh nghiệp, Ngô Thị Như Huệ, Trưởng Phòng kinh doanh Công ty TNHH hóa chất Nam Phương, đã lập khống hợp đồng mua bán với đối tác để "tuồn" chất độc xyanua ra ngoài, bán lại cho hàng chục khách hàng tại nhiều tỉnh, thành với tổng số lượng khoảng 2,55 tấn, thu lợi bất chính hơn 378 triệu đồng. Trong đó, Nguyễn Đức Thành Huy sau khi mua xyanua từ Huệ đã tiếp tục bán lại cho khoảng 326 khách hàng tại 9 tỉnh, thành phố.

Kiểm tra một điểm kinh doanh xyanua ở TP HCM. (Ảnh do công an cung cấp)

Kiểm tra là có

Để thực hiện Kế hoạch số 3380, các lực lượng công an của TP HCM tổng kiểm tra các cơ sở xi mạ, chế tác kim loại và kinh doanh hóa chất trên địa bàn quận 5, đặc biệt là chợ Kim Biên.

Ngoài ra, Công an TP HCM cũng tham mưu Ban Chỉ đạo 138 TP HCM chỉ đạo các sở, ban, ngành có liên quan, đặc biệt là Sở Công Thương, phối hợp tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với các doanh nghiệp kinh doanh hóa chất; có văn bản trao đổi với công an các tỉnh giáp ranh phối hợp, chủ động phát hiện, xử lý vi phạm đối với các doanh nghiệp có kho chứa hàng tại các tỉnh theo quy định.

Chỉ trong thời gian nửa đầu tháng 9-2024, lực lượng chức năng của Công an TP HCM đã thu giữ hơn 9.400 kg xyanua, 315 kg sulfuric, 105 kg axit cholhidric cùng nhiều tang vật khác có liên quan; khẩn trương truy xét các đầu mối tiêu thụ xyanua tại 11 tỉnh, thành trên cả nước để thu hồi hơn 318 kg xyanua đã được các đối tượng mua bán trái phép.

Để tiếp tục chuyển hóa địa bàn, ngày 4-10, Công an quận 5 đồng loạt kiểm tra 14 địa điểm kinh doanh hóa chất, phụ gia thực phẩm trong khu vực chợ Kim Biên và phát hiện 7 địa điểm có vi phạm. Trong đó, phát hiện hành vi mua bán trái phép xyanua tại hộ kinh doanh xi mạ Điệp Xi; qua đó khởi tố 2 bị can về tội "Mua bán trái phép chất độc"; thu giữ 1,2 kg xyanua.

Gần đây nhất, vào ngày 17-10, Công an quận 12 cũng phối hợp Phòng Cảnh sát Kinh tế tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động kinh doanh hóa chất tại một công ty TNHH có trụ sở tại phường Tân Hưng Thuận. Kết quả phát hiện công ty này hoạt động mua bán hóa chất xyanua các loại vượt quá quy mô được cấp phép. Cơ quan CSĐT Công an quận 12 đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 11 đối tượng để điều tra về hành vi "Mua bán trái phép chất độc".

Sau 2 tháng triển khai kế hoạch, Công an TP HCM nhìn nhận đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp và răn đe, cảnh tỉnh các đối tượng hoạt động phạm tội.

Đầu độc môi trường

Thời gian qua, dù các ngành chức năng Quảng Nam liên tục đẩy đuổi, truy quét nhưng tình trạng khai thác vàng trái phép vẫn thường xuyên diễn ra, nhất là tại các địa phương có 2 mỏ vàng lớn là huyện Phú Ninh và huyện Phước Sơn.

Đối với nạn khai thác vàng trái phép, điều đáng lo ngại nhất là việc "vàng tặc" sử dụng chất kịch độc xyanua để ngâm tuyển vàng, khiến môi trường, sông suối bị ô nhiễm nghiêm trọng. Lực lượng chức năng tỉnh Quảng Nam nhiều lần phát hiện, bắt giữ các vụ vận chuyển, mua bán trái phép chất độc xyanua.

Cụ thể, hồi đầu năm 2024, Công an tỉnh Quảng Nam đã bắt giữ Nguyễn Thị Hồng Nhung (SN 1960, ngụ tỉnh Bình Định) để xử lý hành vi Mua bán, vận chuyển trái phép chất độc. Theo kết quả điều tra, từ năm 2014, để có xyanua phục vụ cho việc khai thác vàng tại khu vực Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, huyện Phú Ninh), Nhung đã liên hệ với Nguyễn Công Lịch (SN 1967, ngụ TP HCM) để mua. Nhung và Lịch đã thỏa thuận mỗi lần mua bán xyanua, Nhung sẽ chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng, Lịch chuyển "hàng" ra cho Nhung bằng cách đóng gói và gửi theo xe khách.

Trong năm 2014, 2015, Nhung đã mua của Lịch tổng cộng hơn 1,7 tấn xyanua để phục vụ việc khai thác vàng trái phép. Tháng 3-2015, Cơ quan CSĐT Công an huyện Phú Ninh ra quyết định khởi tố bị can đối với Nhung. Trong quá trình điều tra, truy tố, Nhung bỏ trốn sang Lào nên bị truy nã từ năm 2019. Riêng đối với Nguyễn Công Lịch, ngày 13-5-2020, TAND tỉnh Quảng Nam đã tuyên phạt bị cáo này 10 năm tù về tội "Mua bán trái phép chất độc".

Hồi tháng 12-2023, Lê Văn Lĩnh (SN 1985) bị HĐXX phúc thẩm TAND cấp cao tại Đà Nẵng tuyên phạt 8 năm tù về tội "Mua bán, vận chuyển trái phép chất độc". Lĩnh cũng tổ chức mua, vận chuyển 300 kg xyanua từ TP HCM về Quảng Nam để phục vụ việc khai thác vàng trái phép.

Theo Người lao động

Pháp luật

Khởi tố đối tượng sát hại nhân tình bằng xyanua rồi chở lên đèo Bảo Lộc