Vạch lá tìm "sao"

Các giải thưởng nhạcViệt luôn tạo cơ hội cho những nhân tố mới khẳng định tài năng. Tuynhiên, tìm ra "sao" từ các gương mặt này không dễ.

Uyên Linh vừa giành chiến thắng tại cuộc thi Vietnam Idol 2010

Cuối năm là thời điểmnhạc Việt ồn ã với những cuộc bình chọn giải thưởng âm nhạc. Đươngnhiên, đã trót bình, thì kết quả cuối cùng phải có. Thế nhưng, giá trịtừ những kết quả đó, là xuất hiện những nhân tố mới và đích thực, chưahẳn đã theo vòng tuần hoàn "đến hẹn lại lên".

Nhiều về số lượng, nhưngcâu trả lời cuối cùng thuộc về những gì có được sau giải thưởng, hện nayđang là một kết quả "vét". Người ta sẽ ngụy danh nó bằng cụm từ "đãi cáttìm vàng". Tuy nhiên, cát thì cứ đãi liên tục, đãi bền bỉ mà "vàng" ngàymột cạn kiệt. Số "vàng" mới chưa đủ tuổi đều phải bước lên bục nhận sựtôn vinh sớm, để rồi cuối cùng vàng chẳng thành vàng, thau chẳng thànhthau.

Giác quan thứ 6 của Thu Minh nhân giải Album ấn tượng trong Album vàng tháng 11-2010

Đi tìm nhân tố mới

Một năm qua, thị trườngâm nhạc Việt Nam không có nhiều điều mới mẻ, càng không có những hiệntượng đột phá. Quanh đi quẩn lại cũng từng đó gương mặt, mấy chươngtrình ca nhạc cứ cũ dần cũ mòn, chán lên chán xuống. Các "sản phẩm" mớicủa những nhân tố mới cũng chẳng có gì lạ lẫm ngoài mấy album thị trườngcủa một số ca sỹ kì cựu "đổi tông" và vài người đẹp đi hát muốn thể hiện"chân em dài nhưng giọng em không ngắn".

Không lẽ bây giờ chúng tachọn Giác quan thứ sáu của Thu Minh, Yêu dấu theo gió bay của Hiền Thụchay album của người đẹp Trương Tri Trúc Diễm (gây ồn ào tại một buổi lễtrao giải gần đây vì chủ nhân của nó bị chê...hát dở) ra làm nhân tốmới? Đành rằng mới thì thật là mới. Cũng không oan uổng khi có những thứmới thật, lạ thật nhưng nghe ra... ngậm đắng nuốt cay thế nào. "Ngậmđắng" khi ta đặt dấu hỏi về những gương mặt mới, các sản phẩm lạ của mắtxích kế cận.

Bức tranh nhạc Việt đượcvẽ ra bằng thứ màu sắc bàng bạc là thế, nhưng các giải thưởng vẫn phảihoạt động đều đặn. Kết quả giải thưởng âm nhạc cũng chẳng khác kết quảhoa hậu. Không còn người đẹp "mười phân vẹn mười" thì xinh xinh, duyênduyên cũng có thể đội vương miện. Có một nhà báo, vốn là thành viên quantrọng trong một giải thưởng giải thưởng âm nhạc, than thở: "Khổ,không trao không lẽ để trống giải thưởng? Nếu để trống, ắt phải để nhiềulắm đấy. Vậy nhưng, trao rồi dư luận lại "ném đá", rằng chúng tôi thiênvị, chứ mấy ai hiểu làm gì có nhiều giá trị thật để mà tôn vinh".

Bão hòa giải thưởng

Ngoài các giải thưởng âmnhạc quen thuộc: Làn sóng xanh, Mai vàng, Cống hiến, Album vàng, Bài hátViệt, năm nay xuất hiện thêm một giải thưởng mới dành cho phân khúc âmnhạc trực tuyến. Đó là Zing Music Awards của Vinagame, căn cứ trên sốlượt nghe cũng như sự bình chọn của các thành viên trang này.

Thanh Thảo và Đàm Vĩnh Hưng được vinh danh ở giải Mai Vàng

Làn sóng xanh 2010 làgiải thưởng có tuổi đời cao nhất của Đài tiếng nói Nhân dân TP.HCM, cũnglà nơi tôn vinh nhiều ngôi sao ca nhạc lớn, góp phần giúp họ "đổi đời"thực sự như Phương Thanh, Lam Trường, Đan Trường, Hiền Thục...Tuy nhiênnhững năm gần đây, Làn sóng xanh chấp nhận lặng lẽ bên vẻ im ỉm của cáigọi là "gương mặt mới". Giải thì trao đó mà nhân tố mới để làm mưa làmgió trên thị trường lại chẳng biết ở tận nơi đâu.

Không chỉ thế, năm 2010,Làn sóng xanh còn bị thu hẹp về quy mô, không còn giải nhạc sỹ hòa âm,không còn giải thưởng phòng thu, thậm chí, không chắc còn giải dành chonhóm hát nữa hay không. Trong cuộc họp báo mới đây nhất để công bố giảicủa năm nay, ông Nguyễn Công Vinh, đại diện ban tổ chức tỏ ra lo ngại vềnhân tố mới nên việc tập trung cho cái này, bỏ cái kia để dễ tìm nhân tốmới cũng là một cách lý giải.

Vẫn đều đặn "vạch lá" mà"sao" gần như cạn kiệt, đó chính là Bài hát Việt của VTV và Album vàngcủa HTV. Công bằng mà nói, thời gian đầu, Bài hát Việt đã cho ra đờinhững tác phẩm âm nhạc xuất sắc và định hình được các gương mặt nhạc sỹmới như Lê Minh Sơn, Giáng Son, Lê Cát Trọng Lý, Nguyễn Vĩnh Tiến. Càngngày, nó càng thể hiện sự bão hòa, thậm chí mỏi mệt cho cụm từ "nhạc sỹViệt Nam đương đại". Còn mấy ai nữa đâu, khi hàng tháng, sóng vẫn phảiphát, mà những bài hát mới có khi vừa nghe vừa buồn ngủ. Đành rằng chúngta có quyền tin một điểm sáng nào đó đang ở phía bên trong để rồi sẽ vụtsáng trong một ngày gần, nhưng bây giờ chưa có.

Một mùa Album vàng điqua, nói trắng ra, không có "vàng" một cách thuyết phục, chỉ là nhữngcái bạc bạc hoặc từa tựa. Hát hay nhưng không có gì mới mẻ, hát dở nhưngđẹp, cũng đều xếp vào một rọ và đưa ra bình chọn. Và cuối cùng, kẻ đượcgiải này người được giải nọ, hỉ hả nhận về để rồi im ắng.

Bài hát Việt nhằm tìm ra nhạc sĩ Việt Nam đương đại.

Cũng cái màu "vàng" đónhưng rộng rãi và tiếng tăm hơn là Mai vàng. Mùa giải thưởng qua là mộtbằng chứng thuyết phục cho việc cạn hiếm các gương mặt xứng đáng với kếtquả được tôn vinh. Hoặc có khi, Mai vàng tôn vinh những gương mặt cũ, dùban tổ chức có đưa ra ý kiến về sự xứng đáng của cô B hay anh A, nhưngcô B anh A nhận giải quá nhiều lần, không thể là một tín hiệu vui. Cóngười còn nói mạnh mồm: "Sao trẻ mất tăm đâu hết rồi để cho mấy gươngmặt cũ mèm lên bục hoài vậy?".

Nhìn lại cách chấmgiải

Có lẽ, điều chờ đợi nhấtcủa khán giả cho một sự tôn vinh đúng nghĩa hàng năm chính là giải Cốnghiến. Hết Mỹ Tâm, Hồ Ngọc Hà, Đàm Vĩnh Hưng, Đức Tuấn, năm nay sẽ đếnai? Ai là người có thể thuyết phục được khán giả khi đứng cạnh các cáitên được tôn vinh trước đó để "ngang hàng phải lứa"? Kết quả sẽ có,nhưng tìm trong những gương mặt hiện tại mà làng nhạc đang có, không dễchút nào.

Nhiều người tung hê Cốnghiến là một giải công khai, minh bạch và uy tín, không phải là không cócơ sở. Thế nhưng, nếu nói có đang nhàm chán, cũng đúng, bởi giải thưởngnày đang đặt niềm tin hoàn toàn vào một số phóng viên, nhà báo văn hóavăn nghệ. Đã là người thẩm định giải thưởng âm nhạc, chắc chắn phải cóchuyên môn âm nhạc. Trong làng báo văn nghệ hiện tại, có mấy ai có đượcđiều đó? Hay cứ viết nhiều về mảng âm nhạc là có thể làm giám khảo?

Những gương mặt quen thuộc của Làn sóng xanh

Thử nhìn vào giải Grammydanh giá, chúng ta sẽ có bài học. Tác phẩm dự thi sẽ qua tay hơn 100chuyên gia trong ngành để lọc ra đề cử. Sau khi chốt danh sách đề cử,các phiếu bầu được đặt trong tay thành viên Viện Nghệ thuật và Khoa họcGhi âm Quốc gia (Mỹ). Doanh thu bán đĩa, thứ hạng trên các bảng xếphạng, tình cảm cá nhân, sự ưu ái của thính giả từng khu vực...không cócơ hội chen chân vào quy trình chấm giải. Bởi vậy, giải thưởng này thựcsự đánh dấu đẳng cấp của nghệ sĩ.

Ở Việt Nam, đặt niềm tinhoàn toàn vào một số phóng viên, nhà báo văn hóa văn nghệ quả thật khôngnên. Chỉ nên để họ đóng góp một phần vào kết quả giải thưởng, phần cònlại dành cho những người có chuyên môn. Làm được như vậy, mới mong giảithưởng giữ được ý nghĩa tôn vinh nghệ sĩ.

Cũng cần nhấn mạnh, haicách chấm chính của các giải thưởng âm nhạc hiện nay đang là hội đồngnghệ thuật và khán giả. Bao năm qua, chúng ta vẫn nhầm lẫn khái niệm đểrồi có được những giải thưởng thiếu công bằng của cái gọi là "bìnhchọn". Đã là giải thưởng, tất phải có giá trị tôn vinh cao. Tuy vậy, cónhững thứ được chọn từ những cuộc bình bầu ào ạt và cảm tính. Thu hútkhán giả tham gia cuộc chơi là rất cần thiết nhưng tỉ lệ là bao nhiêucho vừa?

Người nghe nhạc Việt Namkhông giống thính giả nước ngoài vì bên đó, họ được học về âm nhạc từrất sớm. Trong khi tại Việt Nam, việc dạy và học âm nhạc chưa được coitrọng. Đa số người nghe không rành về thanh nhạc, làm sao mang về đượckết quả công bằng? Đấy là chưa kể, hội chứng "mê giai đẹp, thích gáixinh" đang loang lổ trên thị trường. Cho nên, có nhiều ca sỹ hát dở đếnmức người nghe ngả mũ chào thua, nhưng có chút "mẫu mã" là được bìnhchọn hết sức nhiệt tình.

Một mùa giải thưởng mớiđang đến gần. Các ca sĩ đang nỗ lực không ngừng để chứng tỏ cá tính vàtố chất ngôi sao. Có người còn dùng cách vận động hành lang báo chí,chưa đoạt giải mà đã xuất hiện ồ ạt trên báo. Các fan cuồng theo kiểu"mê giai đẹp" đang nhắn tin bình chọn tới tấp mà không quan tâm "giaiđẹp" của mình hát hay dở ra sao.

Nói chung, cơ hội đang mởra thênh thang cho các ca sỹ từ già đến trẻ. Thế nhưng, câu hỏi ai sẽthành sao hoặc ít nhất không đạp lên vết xe đổ của những người đoạt giảiphía trước vẫn là một bí mật.

Theo Herworld