Cấu trúc lại thị trường điện

Bước đầu đề án chỉ triển khai ở khâu phát điện, nhưng theo nhận định sẽ ảnhhưởng đến vận hành của thị trường điện. Cách tính toán lỗ, lãi, giá thành sẽkhông như hiện nay.

Giống cơ chế giá xăng dầu

Giá bán điện được tách thành giá của 4 khâu: phát điện, truyền tải, điềuhành - quản lý ngành và dịch vụ phụ trợ, phân phối bán lẻ điện. Đề án sẽ tácđộng trực tiếp vào giá của khâu phát điện. Ông Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởngCục điều tiết Điện lực, Bộ Công thương nhận định: cơ chế tính giá này tươngtự như cách tính giá xăng dầu hiện nay.

Trong thời gian quy định, nếu sự thay đổi phí đầu vào chưa đạt mức cần thiếtsẽ không điều chỉnh, để ổn định giá. Khi đưa vào vận hành thực sự, giá phátđiện sẽ thay đổi từng giờ, từng ngày. Giá truyền tải phân phối tùy cách điềutiết, có thể thay đổi một năm một lần, hoặc vài năm một lần tùy theo mức độ.Bởi khâu phát điện hiện chiếm khoảng 72% trong giá thành điện, nên sẽ trựctiếp tác động đến giá đầu ra.

Cơ chế tính giá điện hiện nay khó mang lại lợi ích cho người tiêu dùng

Đề án cũng quy định, hàng năm, giá bán điện bình quân được xây dựng và phêduyệt đảm bảo thu hồi chi phí sản xuất, kinh doanh điện. Còn hàng quý, EVNphải tính toán giá cho quý tiếp theo, để áp dụng từ ngày đầu tiên của quý,nếu sai sót sẽ hiệu chỉnh ở quý tiếp sau.

Ông Phạm QuangHuy, Cục điều tiết điện lực cho rằng: điều này sẽ thu hồi được lượng chênhlệch phí cho phát điện phát sinh trong quý trước, do biến động của yếu tốđầu vào... Ngoài ra, cơ chế giá này còn khắc phục được những tồn tại của cơchế tính giá điện hiện tại, phản ánh kịp thời chi phí sản xuất điện, tăngđầu tư ở lĩnh vực phát điện.

EVN hết độc quyền

Ông Thắng cho biết, đầu năm 2011 sẽ đưa đề án vào thử nghiệm, để có thể thựchiện luôn trong năm. Yêu cầu các doanh nghiệp chuẩn bị cơ sở hạ tầng, đặcbiệt là các yếu tố vận hành trong cơ chế thị trường, như: hệ thống đo đếm,tính toán hóa đơn, sản lượng có phân chia ranh giới...

Tuy nhiên, ông Thắng cũng thừa nhận, đây mới chỉ bước đầu trong quá trìnhhình thành thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam. Ông nếu quan điểm, hệthống điều tiết điện lực bao giờ cũng phải ở vị trí độc lập, mới đảm bảokhách quan, nhưng Việt Nam chưa làm được.

Năm 2008, Bộ Công thương đã trình đề án tái cơ cấu ngành điện lên Chính phủ,đề xuất tách các nhà máy điện ra khỏi EVN. Chỉ để lại cho EVN việc truyềntải, phân phối, mua bán điện, quản lý một số nhà máy thuộc độc quyền của Nhànước, để phục vụ các mục tiêu xã hội.

Tuy nhiên, Chính phủ chưa phê duyệt doEVN phản đối. Muốn phát triển thị trường điện cạnh tranh, phải tái cơ cấungành phù hợp quy luật thị trường. “Cấu trúc như hiện nay, người mua – ngườibán, người điều hành là một, thì khó có sự minh bạch và khó mang lại lợi íchcho người tiêu dùng”.

TIN LIÊN QUAN