Đại gia xăng dầu "đốt" tiền Nhà nước thế nào ?

Theo Bộ Tài chính, mặc dùnăng lực tài chính của một số đơn vị còn hạn chế, nhưng các công ty kinh doanhxăng dầu với thị phần lớn trên thị trường đều có số vốn đầu tư ra ngoài doanhnghiệp tương đối lớn và chưa thực sự hiệu quả.

Vừa qua, Bộ Tài chính đã công bố kết quả kiểm tra rà soát giá vốn các mặt hàngnhập khẩu trong kỳ, tình hình sản xuất kinh doanh của 4 doanh nghiệp kinh doanhxăng dầu đầu mối tại thời điểm 30/6 và 26/8/2011 của các Tổ kiểm tra (tại Tổngcông ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tổng công ty Dầu Việt Nam, Công ty TNHHmột thành viên Dầu khí TP.HCM và Công ty Thương mại Dầu khí Đồng Tháp), cho thấytình trạng đầu tư ngoài doanh nghiệp của các công ty vẫn còn nhiều vướng mắc.

Đầu từ ngoài doanh nghiệp chưa hợp lý

Qua kết quả kiểm tra cho thấy, mặc dù năng lực tài chính của một số đơn vị cònhạn chế và doanh nghiệp vẫn còn thiếu vốn kinh doanh xăng dầu, nhưng 4 doanhnghiệp trên đều có số vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp tương đối lớn (trong đócó các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản).

Điển hình, tại Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), vốn chủ sở hữu tạiTổng công ty sau khi xác định lại để cổ phần hóa là hơn 10 nghìn tỷ đồng.

Tính đến 30/6/2011, Tổng công ty đầu tư vào doanh nghiệp khác với tổng giá trịlà hơn 3 nghìn tỷ đồng, chiếm 35,7% vốn chủ sở hữu. Trong đó, đầu tư vào cáccông ty cổ phần (phần vốn Tổng  công ty nắm giữ sau khi cổ phần hóa các doanhnghiệp thành viên) là hơn 1 nghìn tỷ đồng, bằng 14,4% vốn chủ sở hữu. Cổ tức lợinhuận chia năm 2010 là hơn 158 tỷ đồng, bằng 10,8% vốn đầu tư.

Vốn góp thành lập các công ty cổ phần, liên doanh, đầu tư ra nước ngoài tronglĩnh vực kinh doanh xăng dầu là hơn 957 tỷ đồng, bằng 9,4% vốn chủ sở hữu. Cổtức và lợi nhuận chia năm 2010 bằng 31,3% vốn đầu tư.

Đầu tư lĩnh vực ngoài ngành (ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản), bằng 12,5% vốnchủ sở hữu. Cổ tức lợi nhuận được chia năm 2010 là 9,2% vốn đầu tư. Lĩnh vựckhác (cổ phiếu), bằng 0,09% vốn chủ sở hữu. Cổ tức và lợi nhuận được chia năm2010 là 0,16% vốn đầu tư.

Không chỉ Petrolimex, mà Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) đầu tư hầu như cũngkhông mang lại hiệu quả. Trong các khoản đầu tư dài hạn thì hiệu quả đầu tư từCông ty liên doanh liên kết là không cao, thể hiện ở lợi tức được chia 0,73%trên tỷ lệ vốn góp.

Cụ thể tính đến 30/09/2011, đầu tư vào công ty con là 2.425 tỷ đồng, chiếm 33,6%vốn chủ sở hữu. Lợi nhuận từ đầu tư vào công ty con là 342 tỷ đồng, bằng 14,11 %vốn góp và bằng 4,74% vốn chủ sở hữu.

Đầu tư vào công ty liên doanh liên kết là 994 tỷ đồng, chiếm 13,77% vốn chủ sởhữu . Lợi nhuận từ đầu tư vào công ty con là hơn 7 tỷ đồng, bằng 0,73 % vốn gópvà bằng 0,097% vốn chủ sở hữu.

Theo Bộ Tài chính, trong điều kiện khó khăn về vốn kinh doanh, việc thực hiệnđầu tư ra ngoài ngành của các công ty này là chưa hợp lý. Vì vậy, trong thờigian tới các doanh nghiệp cần có kế hoạch và lộ trình thực hiện thoái vốn đầu tưtại các lĩnh vực, có mức độ rủi ro cao và không thuộc ngành nghề sản xuất kinhdoanh chính, để tập trung vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh chính theo chỉđạo của Chính phủ.

Cần sớm lên kế hoạch thoái vốn

Chia sẻ về vấn đề này, ông Lê Hoàng Hải - Cục phó Cục Tài chính doanh nghiệp -Bộ Tài chính cho biết, gần đây Chính phủ đã có chỉ thị tái cấu trúc lại doanhnghiệp Nhà nước, trong đó có Tập đoàn Tổng công ty. Một trong những giải pháp đểthực hiện tái cơ cấu lại tình hình tài chính doanh nghiệp, vấn đề thoái vốn tạilĩnh vực rủi ro không thuộc ngành kinh doanh chính. Để tập trung vốn cho ngànhnghề kinh doanh chính, giúp doanh nghiệp có đủ nguồn lực thực hiện tốt nhiệm vụchính trị.

"Rõ ràng ở đây chúng ta không đánh đồng mức đầu tư ra ngoài doanh nghiệp để xửlý mà cần có phân loại, trách nhiệm là của doanh nghiệp và làm trên tinh thầnChính phủ đã quy định", ông Hải nói.

Cũng theo ông Hải, hoạt động đầu tư ra ngoài lĩnh vực chính của các doanh nghiệpkinh doanh xăng dầu hiện nay chưa thật sự hiệu quả, đặc biệt là ở một số lĩnhvực như chứng khoán. Nếu so sánh với vốn vay, vốn huy động để phục vụ nhiệm vụsản xuất kinh doanh thì điều đó đã tác động trực tiếp đến công việc sản xuấtkinh doanh của doanh nghiệp.

"Chính phủ đã cho một cái khung thời gian là 2015 hoàn thành, vì vậy các doanhnghiệp phải tự xây dựng đề án tái cấu trúc và lên kế hoạch, lộ trình thực hiệnviệc tái cấu trúc này, làm sao hiệu quả và hợp lý nhất. Cái nào ta phải thoáivốn trước, cái nào phải thoái vốn sau thì từng doanh nghiệp phải có phương án cụthể, để báo cáo cơ quan quản lý chuyên ngành phê duyệt", ông Hải cho biết.

Được biết hiện nay, Bộ tài chính cũng đang xây dựng đề án tái cấu trúc doanhnghiệp, trong đó đưa ra các tiêu trí và lộ trình về tổ chức lại doanh nghiệp, tổchức lại vấn đề tài chính. Sau khi Chính phủ phê duyệt thì các Tập đoàn, Tổngcông ty Nhà nước phải căn cứ vào lộ trình này để xây dựng kế hoạch riêng chomình phù hợp với đặc điểm kinh doanh từng ngành nghề của mình, gắn với nhiệm vụchính trị mà Nhà nước đã giao.

Theo Vnmedia