Mập mờ giá xăng

Giá xăng trên thịtrường thế giới giảm liên tục nhưng các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng,dầu trong nước vẫn “án binh bất động”, chưa giảm giá.

Không chỉ người dân, sự khậpkhiễng giữa giá xăng thế giới và giá xăng nội địa đã khiến nhiều chuyên giatrong nhiều lĩnh vực phải lên tiếng.

Thống lĩnh thị trườngkhông được định giá

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủtịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam bức xúc, các DN kinh doanh xăng dầu đầumối phải thực hiện theo đúng nghị định của Chính phủ, nếu xăng dầu thế giớigiảm giá liên tiếp trong 10 ngày thì phải giảm giá xăng bán lẻ để củng cốlòng tin của người tiêu dùng. Nếu có thể giảm mà chưa giảm thì cơ quan giámsát liên ngành tài chính - công thương cần có chỉ đạo.

Giá xăng thế giới giảm nhưng người tiêu dùng trong nước vẫn phải mua xăng giá cao - Ảnh: Ngọc Thắng

Hiện tại, giá cơ sở màPetrolimex - Tổng công ty xăng dầu Việt Nam công bố còn rất mù mờ và khótin. Có hai ẩn số rất khó xác định đó là cước vận chuyển từ Singapore vềViệt Nam và phí bảo hiểm xăng dầu. Đó là hai ẩn số thường xuyên biếnđộng, nếu không có cơ quan quản lý giám sát thì không thể biết được mứcgiá DN công bố là chính xác hay không. Vì vậy, theo ông Hùng cơ quanquản lý là Cục Quản lý giá Bộ Tài chính chịu trách nhiệm giám sát chứkhông nên để các DN xăng dầu vừa thống lĩnh thị trường, vừa độc quyềncông bố giá.

Theo PGS-TS Ngô Trí Long, nguyên Phó viện trưởngViện Nghiên cứu thị trường giá cả, các DN kinhdoanh xăng dầu thống lĩnh thị trường lại làngười quyết định giá thì sẽ nảy sinh bất hợp lývề giá xăng cho người tiêu dùng. Bởi trong kinhdoanh, DN luôn luôn vì lợi nhuận. Cho nên việcDN lúc nào cũng báo lỗ là điều dễ hiểu. Vấn đềlà ai sẽ kiểm tra và minh chứng mức giá mà DNcông bố. Hiện tại, chỉ có một minh chứng duynhất, đó là việc cơ quan kiểm toán công bố giaiđoạn kiểm toán 2006 - 2008, Tổng công ty xăngdầu là một trong 6 tập đoàn, tổng công ty có lãinhiều nhất. Tuy nhiên, kể từ khi chuyển đổi cơchế, DN tự quyết định giá, kiểm toán cũng chưathể thực hiện vì chưa đến kỳ kiểm toán. Và cũngtừ khi được tự quyết định giá, chưa bao giờ thấyDN báo lãi, chỉ khi có áp lực từ xã hội, từ phíacác cơ quan chức năng gây áp lực mạnh thì DN mớichịu giảm giá. 

"Theo tôi phải có cơ quankiểm toán độc lập, cơ quan kiểm soát chi phí để kiểm chứng lại mức giá cơ sởdo DN công bố. Không ở đâu có chuyện giá thế giới vừa tăng một chút thì giátrong nước đã tăng liên tục, tăng bất chấp mọi thứ. Trong khi đó, khi giáthế giới giảm, giảm liên tục trong 2 tuần vừa qua, mà DN vẫn cứ báo lỗ nặng.Đặc biệt, phải thay đổi cơ chế. Nếu DN vẫn thống lĩnh thị trường thì khôngcho định giá. Nhà nước vẫn phải định giá. Hoặc cơ quan chức năng nhà nướcphải thực sự có đủ quyền lực và năng lực để giám sát được việc này". ôngLong nói.

Thiếu minh bạch

Trao đổi với PV, tiến sĩNguyễn Mộng Hùng - Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP.HCM, bứcxúc: “Đại diện các cơ quan quản lý nhà nước nói với giá xăng dầu hiện naycác DN lỗ không đáng kể. Trong khi đó, các DN nhập khẩu xăng dầu lại bảo...chờ có lãi giá mới giảm. Nói như vậy thì người tiêu dùng không thể chấp nhậnđược. Lý do là lâu nay các DN xăng dầu được 2 ưu tiên: được giảm 3% thuếnhập khẩu xăng dầu và được hưởng lợi từ quỹ bình ổn giá xăng. Vì vậy theotôi, các DN xăng dầu phải san sẻ bớt gánh nặng với người tiêu dùng”.Theo ông Nguyễn Mộng Hùng, Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công thương phải thựchiện chức năng kiểm tra vấn đề này.

Ông Lê Huy Thảo - Chủ tịchHĐQT Công ty cổ phần Dòng Sông Xanh (Greenlines, vận tải hành khách bằng tàucánh ngầm) khẳng định, chuyện các DN xăng dầu báo lỗ để không chịu giảm giáxăng dầu dù giá thế giới đã giảm mạnh là hết sức vô lý. “Theo tôi đây làbiểu hiện của lợi ích nhóm và hoàn toàn không minh bạch. Hiện công ty chúngtôi mỗi tháng tốn chi phí trên 3 tỉ đồng để đổ dầu cho tàu chạy. Chỉ cần giádầu giảm 5% như xu hướng giá của thế giới thì chúng tôi đã tiết kiệm được150 triệu đồng/tháng”.

"Ngay cả ở Mỹ, dù mứclương cao hơn rất nhiều chúng ta nhưng giá xăng dầu rẻ hơn” - ông Thảo(một tiến sĩ Toán, đã chuyển sang làm kinh doanh) bày tỏ nỗi bức xúc.

Theo