Ngân hàng tìm cách “vượt rào” vốn pháp định

Theo quy định tại Nghị định 141/NĐ-CPngày 22/11/2006 của Chính phủ, chậm nhất đến ngày 31/12/2008 các ngân hàngthương mại phải đảm bảo mức vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, chậm nhất đến31/12/2010 phải tối thiểu là 3.000 tỷ đồng.

Đến nửa đầu năm 2009 vẫn còn khoảng 5 ngân hàng mới đáp ứng được mốc yêu cầu chonăm 2008. Và nay, mốc của năm 2010 với tối thiểu 3.000 tỷ đồng đã gần kề, nhiềuthành viên lại vào một cuộc nước rút mới.

Lần này, Ngân hàng Nhà nước đang cho thấy sự quyết liệt hơn khi ngày 10/5 vừaqua đã chính thức có văn bản yêu cầu các ngân hàng trong “vùng trũng” sớm có kếhoạch tăng vốn cụ thể và hạn cuối để trình hồ sơ là ngày 30/6/2010. Đặc biệt,với các trường hợp không có khả năng tăng vốn để đảm bảo vốn pháp định, hạn cuốilà ngày 30/9/2010 phải có phương án chấm dứt tư cách pháp nhân của mình theoluật định (bao gồm: sáp nhập, hợp nhất, mua lại, tự giải thể…).

Nhìn lại quá trình tăng vốn vừa qua, bất ngờ lớn nhất có thể thấy ở trường hợpcủa Ngân hàng Thương mại Cổ phần Thái Bình Dương (Pacific Bank). Từng gặp nhiềukhó khăn trong những năm trước đó, đầu năm 2009, Pacific Bank tiến hành đổi tênthành Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Tín Nghĩa (Vietnam Tin Nghia Bank).Và tháng 11/2009, vốn điều lệ của ngân hàng này tăng vọt từ 1.133 tỷ đồng lêngần 3.400 tỷ đồng.

Nhưng không phải ngân hàng nào cũng có thể tạo một bước nhảy vọt như vậy. Theokhảo sát của VnEconomy, tính đến thời điểm này vẫn còn 20 ngân hàng thương mạicổ phần có vốn điều lệ dưới 3.000 tỷ đồng; và hiện tất cả đều đã tiến hành đạihội cổ đông, trình và thông qua phương án tăng vốn điều lệ trong năm 2010 để đảmbảo yêu cầu trên.

Cá biệt, có trường hợp (Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xăng dầu Petrolimex) dựkiến mốc hoàn thành vào tháng 3/2011 với việc chuyển đổi 1.000 tỷ đồng từ tráiphiếu chuyển đổi, bên cạnh kế hoạch phát hành tăng vốn thêm 1.000 tỷ đồng trongnăm 2010.

Nhìn chung, phương án tăng vốn của các ngân hàngtrên chủ yếu dựa vào nội lực của cổ đông hiệnhữu, một số ít có “của để dành” từ nguồn thặngdư vốn cổ phần và một số ít có thể dựa vào nhàđầu tư chiến lược nước ngoài thông qua phát hànhriêng lẻ.

Trong năm 2008, khá nhiều ngân hàng cổ phần cùngtính đến việc tìm và chào bán cho nhà đầu tưnước ngoài để tăng vốn. Tuy nhiên, đến thời điểmnày chỉ có 2 trường hợp trong số 20 thành viênnói trên đã hiện thực là Ngân hàng Phương Đông (OCB)và Ngân hàng Phương Nam (Southern Bank). Riêngtrường hợp Ngân hàng Quốc tế (VIB) đã đảm bảotrước yêu cầu vốn pháp định trước khi ký thỏathuận bán vốn cho nhà đầu tư nước ngoài(Commonwealth of Australia - CBA).

Cuối năm 2009, OCB đã thông qua kế hoạch pháthành cổ phiếu riêng lẻ cho BNP Paribas - nhà đầutư chiến lược nước ngoài - để tăng vốn điều lệ,đồng nghĩa với cổ đông này nâng tỷ lệ sở hữu từ10% lên 15%.

Còn với Southern Bank, Nghị quyếtĐại hội đồng cổ đông ngày 21/4 vừa qua cũng đãxác định bán tiếp 5% cổ phần United OverseasBank Ltd., đi cùng với tỷ lệ sở hữu từ 15% lên20%. Những kế hoạch này còn chờ sự chấp thuậncủa Ngân hàng Nhà nước…, nhưng cơ bản đã có mộtthuận lợi nhất định trong định hướng tăng vốn.

Khá nhiều thành viên trong con số 20 nói trênhiện vẫn có mức vốn khá thấp, buộc phải tăngmạnh để đạt mốc 3.000 tỷ đồng. Như với Ngân hàngGia Định (GiaDinhBank), vốn điều lệ hiện tại mớiở 1.000 tỷ đồng, phải tăng thêm 2.000 tỷ đồngtrong năm.

Như phổ biến ở nhiều thành viên khác,để tăng vốn, GiaDinhBank chủ yếu dựa vào nội lựccổ đông và kỳ vọng thành công ở việc chào bán rabên ngoài. Và dù không lớn, GiaDinhBank cũng cómột phần “của để dành” từ nguồn thặng dư vốn cổphần trích lập từ tháng 2/2008 để phát hành cổphiếu thưởng.

Tương tự, thành viên mới thành lập là Ngân hàngTiên Phong (TiênPhongBank) cũng có một phần từquỹ thặng dư cổ phần trích lập tháng 9/2009, từquỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ và lợi nhuận cònlại năm 2009 chưa phân phối với 250 tỷ đồng đểphát hành cổ phiếu thưởng, tăng vốn từ 1.750 tỷđồng lên 2.000 tỷ đồng. Bước còn lại cần 1.000tỷ đồng, TiênPhongBank dự kiến chào bán cho nhàđầu tư trong và ngoài nước, dựa vào cổ đông hiệnhữu, hoặc kết hợp cả hai hướng trên…

Tuy nhiên, những trường hợp có thuận lợi từ việcphát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư chiến lượcnước ngoài, chuyển đổi từ trái phiếu chuyển đổiđã phát hành trước đó, có nguồn từ quỹ thặng dưcổ phần… là không nhiều. Trong khi khá nhiềuthành viên buộc phải “nhảy” từ mốc 1.000 - 2.000tỷ đồng lên 3.000 tỷ đồng trong thời gian cònlại của năm.

Phương án chung là tập trung vào sức mạnh của cổđông hiện hữu, phát hành thêm ra bên ngoài, haytiến hành niêm yết để có thể thuận lợi hơn khigọi vốn… Và theo đó, dự kiến trong nửa cuối nămnay thị trường chứng khoán sẽ đón nhận một nguồncung rất lớn cổ phiếu ngân hàng từ các đợt pháthành thêm. Áp lực cung đối với thị trường là mộtphần, phần còn lại là áp lực đối với sự hiệu quảtrong hoạt động của các ngân hàng với quy mô vốnmới.

*Những ngân hàng thương mại cổ phần hiện có vốnđiều lệ dưới 3.000 tỷ đồng:

Ngân hàng Phát triển Nhà Tp.HCM, Sài Gòn Côngthương Ngân hàng, Ngân hàng Nam Á, Ngân hàng Dầukhí Toàn cầu, Ngân hàng Đại Dương, Ngân hàngPhương Nam, Ngân hàng Phương Đông, Ngân hàngViệt Á, Ngân hàng Bắc Á, Ngân hàng Nam Việt,Ngân hàng Xăng dầu Petrolimex, Ngân hàng KiênLong, Ngân hàng Gia Định, Ngân hàng Đệ Nhất,Ngân hàng Miền Tây (vừa đổi tên thành Ngân hàngPhương Tây), Ngân hàng Đại Tín, Ngân hàng ViệtNam Thương Tín, Ngân hàng Đại Á, Ngân hàng TiênPhong, Ngân hàng Bảo Việt.

Theo Minh Đức

TIN LIÊN QUAN