Ngành điện: “Đã đến lúc phải xem lại giá điện”

Tình hình cung cấp điện tiếp tục được dự báo là khó khăn do hệ thống điệnvừa phải huy động tối đa các nguồn điện phục vụ cho cung ứng ở mức cao nhất,vừa sớm khắc phục các sự cố để các nhà máy nhiệt điện hoạt động ổn định.

Bởi vậy, để đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5% trong năm 2010, tạihội nghị, hầu hết các ý kiến của doanh nghiệp đều tập trung vào việc ngànhđiện phải bảo đảm điện cho sản xuất và xuất khẩu, có như vậy các đơn vị mớicó thể hoàn thành được kế hoạch cả năm.

Tổng Giám đốc Tập đoàn công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV) Trần XuânHoà còn đề xuất được đầu tư hệ thống điện riêng trong các mỏ than hầm lò đểđảm bảo an toàn cho sản xuất than trong điều kiện điện lưới quốc gia gặp sựcố và tình trạng cắt điện thường xuyên xảy ra.

Theo ông Đào Văn Hưng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), thốngkê kinh nghiệm trên thế giới, cứ mất một đồng doanh thu của điện thì tươngđương với 2,5 - 3 đồng thiệt hại cho xã hội.

Ở Việt Nam, mức độ ảnh hưởng về xã hội còn lớn hơn nhiều, thậm chí có nhữngthứ không thể tính bằng tiền được, nhất là khi cắt điện vào mùa nóng. Lýgiải cho việc thiếu điện này, lãnh đạo ngành điện cho rằng có liên quan đếngiá điện bình quân trong nước quá thấp, không hấp dẫn các nhà đầu tư suốtmột thời gian dài vừa qua.

Thiếu điện có phải do giá điện? (Ảnh minh họa)

Hiện giá điện chỉ gần 5,3 cent/kwh (tương đương là 1.059 đồng/kwh) thấp hơnrất nhiều so với các nước trong khu vực, trong khi để có lãi cho các nhà đầutư thì phải với mức giá bình quân trên 8 cent/kwh.

“Nếu cứ nói làm theo thị trường thì với giá bán quá thấp như hiện nay sẽkhông thu hút được đầu tư vào ngành điện” - ông Hưng khẳng định.

Đồng tình với ý kiến trên, các doanh nghiệp làm điện đều cho rằng đã đến lúcphải xem xét lại giá điện chứ không doanh nghiệp nào dám đầu tư vào ngànhđiện.

“Có thể là chỉ trợ cấp vài chục số đầu cho người nghèo, còn lại sau đó phảiđiều chỉnh nếu không quy hoạch điện tới đây khó thực hiện được”, Tổng Giámđốc TKV Trần Xuân Hoà nói.

Ngành điện không độc quyền!

Bên lề hội nghị, ông Hưng chia sẻ , với nhu cầu ngày càng tăng và tình hìnhhạn hán nghiêm trọng, EVN đã huy động toàn bộ công suất để phát điện kể cảmua ngoài giá cao, trong 6 tháng qua, EVN đã chịu lỗ khoảng 4.700 tỷ đồng,việc thiếu điện không phải do EVN độc quyền.

Bởi tính đến thời điểm này, EVN đã cổ phần hóa 9 nhà máy điện như Cát Bà,Phả Lại, Vĩnh Sơn - Sông Hinh, Vũng Áng… Hiện EVN còn lại 18 nhà máy, tổngcông suất của 18 nhà máy này trên tổng công suất hơn 40 nhà máy toàn quốccủa cả PVN, TKV chỉ chiếm 47%. Nhìn xa hơn, tính đến 2015 thì EVN chỉ chiếm37,5 % tổng công suất ngành điện.

Cũng theo vị lãnh đạo này, nên thành lập một công ty mua bán điện riêng trựcthuộc một cơ quan Nhà nước nào đấy mà không phải trực thuộc EVN. Như vậykhâu phát điện không phải EVN độc quyền, khâu mua bán điện không còn độcquyền để dư luận nhìn nhận khách quan hơn.

Trước tình trạng có nhiều thủy điện của tư nhân xây dựng nhưng khó bán choEVN, lãnh đạo EVN giải thích rằng: Không phải EVN không mua điện của nhữngnhà máy tư nhân nhưng cái chính là họ bán với giá nào mà thôi. Nếu mình muacao thì chắc chắn người tiêu dùng sẽ phải gánh chịu.

Một vấn đề nữa cũng rất được chú ý là theo kế hoạch từ năm 2013, Việt Namphải nhập khẩu than. “Vậy bài toán ở đây là ngành điện có đủ tiền mua thangiá cao hay không, do đó phải cân nhắc xem nhập than ở mức giá nào và sẽ bánlại với giá điện nào” - ông Hưng đưa ra ý kiến.