“Phải dừng ngay xuất khẩu khoáng sản thô”

Điều này thể hiện ở sự vơ vét cạn kiệt, vì lợi nhuận, không quan tâm đến môitrường, không coi trọng chế biến sâu. “Khai thác hiện nay chưa đảm bảo 3 lợiích là nhà nước, doanh nghiệp và người dân, chưa khuyến khích khai thác, sửdụng tiết kiệm, hiệu quả”, ông Khải nhận định.

Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Văn Thuận đề nghị, trong chiến lược tài nguyênkhoáng sản phải nói rõ việc dừng xuất khẩu khoáng sản thô. Theo ông Thuận,cả chục năm nay nước ta xuất khẩu khoáng sản thô, trong khi các nước đangmua vào.

Từ thực tiễn hiện nay ông Thuận đề xuất, chỉ trừ những dự án đã ký cho thựchiện nốt, còn với những dự án về sau, kể cả than, bô xít phải cho dừng.“Trong luật phải rõ chiến lược tài nguyên, không thể tận thu, không thể dùnghết, con cháu chúng ta không còn gì khai thác”, ông Thuận nhấn mạnh.

Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên: sẽ thiết kế một số điều để chặn xuất khẩu thô (Ảnh minh họa)

Trước những lo ngại của các uỷ viên Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Tài nguyên -Môi trường Phạm Khôi Nguyên “trấn an”, những người soạn thảo luật sẽ thiếtkế một số điều để ngăn chặn xuất khẩu thô, coi trọng chế biến sâu.

Cũng theo ông Nguyên từ trước tới nay ta chưa có chiến lược khoáng sản, lầnnày sẽ xây dựng chiến lược cụ thể. Tuy nhiên, đây cũng là chiến lược ngànhnhư nhiều ngành khác nên sẽ do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và trong nhữngtrường hợp cần thiết sẽ báo cáo Quốc hội.

Về quy hoạch khoáng sản, theo Bộ trưởng Nguyên, trước đây không có, chỉ nóibao nhiêu mỏ, bao nhiêu nhà máy chế biến, khu nào cấm khai thác… Nhưng trongluật lần này, quy hoạch khoáng sản sẽ tổng thể hơn nhiều.

Chuyển sang vấn đề cấp giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản, Phó Chủ tịchQuốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, để tránh cấp phép tràn lan như vừa qua, thẩmquyền cấp phép tập trung chủ yếu về Bộ Tài nguyên - Môi trường như quy địnhtrong dự thảo luật là hợp lý.

Tuy nhiên, với vấn đề đấu giá để chọn đúng tổ chức, cá nhân có năng lực,tránh mua đi bán lại, ông Lưu cho rằng, cần phải có quy định cụ thể để cótính khả thi.

Ủng hộ việc đấu giá, nhưng Chủ nhiệm UB Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếuniên và Nhi đồng Đào Trọng Thi cũng băn khoăn về việc chuyển nhượng sau đấugiá. Theo ông Thi, đấu giá coi trọng năng lực, trong khi chuyển nhượng nhiềukhi chỉ chú ý đến giá cao.

“Có lẽ chúng ta phải tính tới phương án chọn anh đứng thứ 2, thứ 3 trong đấugiá hoặc đấu giá lại… Nếu không thực hiện như vậy, những nhà thầu có nănglực đứng ra đấu thầu rồi bán lại cho anh không có năng lực lấy chênh lệchcao” ông Thi đề xuất.

Trưởng ban Dân nguyện Trần Thế Vượng cho rằng, ông “không hiểu” khi đấu giáquy định chặt chẽ, nhưng giao xong lại cho chuyển nhượng. “Dứt khoát khôngcho chuyển nhượng, không làm được thì giao lại cho nhà nước”, ông Vượng bàytỏ.

Trước những ý kiến của đại biểu, đại diện cho phía cơ quan soạn thảo, Thứtrưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam lập luận, cơ quan nhà nước sẽ thẩm địnhviệc chuyển nhượng để hạn chế tối đa việc mua đi bán lại.

Theo Cấn Cường
Dân trí