Ví điện tử - Chuyện vắn, chuyện dài...

Xài thẻ tiêu dùng, được thì có được...

Nhắc đến thẻ tiêu dùng, người ta nghĩ ngay tới 2 loại thẻ phổ biến nhất là debit và credit. Trong đó, debit có thể hiểu là loại thẻ buy now, pay later (mua sắm trên tài khoản cho vay của ngân hàng - tùy từng hạn mức, điều kiện).

Khái niệm, loại thẻ thì không có gì đáng nói bởi nó không mới. Điều hợp lý nhất của thị trường thẻ đối với Việt Nam ở thời điểm này chính là sự tiện dụng của nó đối với người dân.

Đầu tiên, người ta có thể kể đến những tiện ích về việc lưu giữ. Anh Hồ Nam (Hoàng Cầu, Hà Nội) nói: Ngay từ khi xuất hiện thẻ tiêu dùng, tôi đã "tậu" ngay cho mình... vài chiếc. Phần nhỏ là vì mới xuất hiện nên hầu hết các thẻ đều cấp miễn phí. Còn phần lớn là do nhu cầu giữ, tiết kiệm tiền.

Điều này rất cần bởi trong túi tôi không thể thường xuyên giữ hàng chục triệu đồng nhưng thẻ thì có thể. Để tiền mặt trong túi với những người hay tiêu pha quá tay như tôi quả là nguy hiểm (cười). Có tiền trong thẻ, từ lúc muốn tiêu đến lúc đi rút được tiền cũng là quãng thời gian quý báu để mình nghĩ lại xem có cần tiêu đến mức như thế không".

Không thể phủ nhận việc giữ tiền, giao dịch tiền thông qua thẻ rất tiện dụng, văn minh. Các hoạt động như chuyển khoản, thanh toán... nếu sử dụng thẻ vừa nhanh, gọn, chính xác lại có cả chứng từ rõ ràng. Để tiền mặt thì có thể "hao" không rõ nguyên nhân nhưng nếu để tiền trong tài khoản lại có lãi.

Việc sử dụng thẻ tín dụng trong thanh toán đã trở nên phổ biến ở Việt Nam

Chưa hết, tiện ích lớn nhất của thẻ tiêu dùng chính là việc sử dụng tiền trong tài khoản. Ví dụ, với loại thẻ tín dụng (credit), người tiêu dùng có thể chi trả tiền ngay sau khi bản thân không có tiền. Đây mới là tiện ích thật sự đối với người tiêu dùng, nhất là trong bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay.

...nhưng...

Lợi thì có lợi nhưng việc sử dụng thẻ còn nhiều bất cập. Vấn đề lớn nhất của thẻ tiêu dùng chính là an ninh thẻ. Các chiêu ăn cắp mật khẩu của chủ thẻ từ các giao dịch trên máy ATM, lộ thông tin cá nhân hay gặp sự cố khi rút tiền trên máy ATM đều là những điều khiến người tiêu dùng e sợ.

Không chỉ gặp rắc rối về việc mất cắp thông tin bảo mật, tiền trong tài khoản của người tiêu dùng còn phải đối mặt việc bị mất cắp, móc túi, cướp giật tại các cây ATM khi giao dịch. Đặc biệt là những rắc rối với các loại phí. Phí phát hành có thể được miễn nhưng các loại phí khác thì vẫn còn đó như một gánh nặng.

Chị T.T (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: "Tôi sử dụng thẻ tín dụng của ngân hàng Techcombank để trả tiền vé máy bay. Cái khổ là mình mua vé máy bay giá rẻ để tiết kiệm tiền nên phải mua trước, mua ngay lúc có vé. Thế nên lúc trả tiền vé hơn chục triệu đồng cũng là lúc hết sạch tiền mặt trong nhà, nhớ đến cái thẻ tín dụng có hạn mức lên tới 20 triệu, trả trong vòng 45 ngày sẽ không bị tính lãi nên quyết định dùng thẻ.

Với thẻ tín dụng thì việc mua sắm qua mạng của bạn rất dễ dàng và thuận tiện

Ai ngờ, phòng vé kiên quyết: chị chấp nhận 3% thì em mới thanh toán qua thẻ, còn không thì thôi, chị trả em tiền mặt. Lý do công ty này đưa ra rất hợp lý: ngân hàng luôn thu của họ 3% cho các khoản giao dịch qua thẻ nên họ phải thu của khách hàng chứ không đời nào móc tiền túi của công ty trả cho ngân hàng. Khách hàng muốn thanh toán bằng thẻ buộc phải chịu khoản phí đó.

Tôi quay ngược lại hỏi Techcombank về khoản phí thì được Phòng hỗ trợ dịch vụ thẻ Techcombank phúc đáp như sau: Việc thu phí của đơn vị chấp nhận thẻ là hoàn toàn hợp lý vì ngân hàng cung cấp dịch vụ thanh toán giữa công ty với khách hàng là do chính sách của công ty trong việc cung cấp sản phẩm dịch vụ. Trước khi thanh toán thẻ, khách hàng nên hỏi rõ đơn vị xem có thu thêm khoản phí nào không. Hiện nay, có một số đơn vị chấp nhận thẻ thu phí của khách hàng khi sử dụng thẻ để thanh toán.

Rõ ràng, phần trả lời của Techcombank rất chừng mực, khách hàng không thể phản ứng gì hơn.Cực chẳng đã, tôi đành phải chấp nhận trả khoản phí 3% (tức là mất 450.000đ cho giao dịch 15 triệu đồng của lần đó". Một nghịch lý xuất hiện: trong khi các ngân hàng ra sức quảng cáo tiện ích của các loại thẻ tiêu dùng và đưa ra vô số ưu ái dành cho chủ thẻ thì rất nhiều doanh nghiệp đi ngược lại với lý lẽ: thu tiền qua thẻ sẽ bị ngân hàng đánh phí, ưu tiên thu tiền mặt... Hai bên cung và ứng không thống nhất với nhau kéo theo việc các chủ thẻ ở giữa là người chịu thiệt. Nghĩa là một cổ đôi ba tròng.

Vấn đề lớn nhất của thẻ tiêu dùng chính là an ninh thẻ

Ví dụ như trường hợp của chị T - khách hàng sử dụng thẻ của Techcombank. Một mặt chị phải trả lãi (nếu nợ quá 45 ngày), một mặt phải trả chi phí chậm thanh toán (nếu không thanh toán số dư tối thiểu trước kỳ hạn cho phép). Mặt khác khi giao dịch, chị cũng phải đối đầu với việc sẽ bị thu một khoản phí khác mà không được báo trước, thậm chí không được biết rõ nguồn gốc.

Trong khi đó, những đơn vị cấp và quản lý thẻ như Techcombank lại rất "chừng mực" trong trách nhiệm đối với các chủ thẻ. Họ chỉ trả lời rất đơn giản và lịch sự với chủ thẻ của mình: chúng tôi đang nghiên cứu... chúng tôi sẽ nhắc nhở...

Với những phúc đáp nhã nhặn như thế này, e rằng trong thời gian tới, các chủ thẻ chắc chắn còn phải va vào nhiều loại phí và gặp nhiều bất cập nữa.

Xài thẻ - cuộc đời đơn giản hơn

Câu nói này nghe có vẻ như một slogan quảng cáo. Có người bảo: Chắc gì. Có khi lại phức tạp hơn.

Bởi lẽ khi xài thẻ, phải đi ra điểm đặt máy ATM, rồi có khi lại sợ bị lấy mất tiền. Rồi máy chưa có tiền nên chưa rút được cũng là chuyện có thể xảy ra.

Nhưng nói thế chẳng khác nào đừng ai đi nghỉ biển nữa vì sợ sóng thần, ở nhà đừng đi đâu nữa vì sợ tai nạn giao thông, đừng ai đi máy bay nữa vì sợ không tặc... Nói gì thì nói, dùng thẻ có nhiều tiện lợi, không chỉ là khỏi giữ nhiều tiền mặt trong người, đi đến đâu cũng có cái "ví" của mình ở khắp nới cho mình lấy ra mà dùng. Một miếng plastic có kích thước tiêu chuẩn và một dài băng từ ghi thông tin do ngân hàng hoặc các tổ chức thanh toán quốc tế phát hành đã giúp con người tiêu tiền rộng lớn từ quốc gia này sang quốc gia khác.

Người ta thường tìm thấy những thông tin liên quan đến thẻ như dịch vụ ngân hàng điện tử, đăng ký vay tín dụng, mở tài khoản, tìm chi nhánh hay máy, các loại phí... Có thể coi đó như cuốn cẩm nang hướng dẫn. Singapore có loại Cash Card đơn giản dùng như một cái ví điện tử. Hàn Quốc có Debit Card thanh toán được ở siêu thị, online... Có vẻ mọi thứ thẻ vẫn đang "trên đường phát triển" mặc cho các diễn đàn của các hacker mọc như nấm, chia sẻ mật khẩu đánh cắp, gieo virus, tấn công máy tính, liệng bom thư...

Dùng thẻ tiện lợi cho mọi người. Cứ đi chu du thế giới với miếng plastic có dải băng từ. Người Việt Nam ưa dùng tiền mặt, có câu "đồng tiền liền khúc ruột" của các lý toét xã xệ, bà già xưa đút tiền vào bao tượng thắt quanh lưng, cũng có tâm lý ngại kỹ thuật. Nhưng xu thế và những tiện ích của nhiều dịch vụ hiện đại, làm cho cuộc sống mở ra rất nhiều khả năng.

Theo An Quang