Cảnh báo tình trạng lạm dụng nhân sâm

Sâm lâu năm cũng phải dùngđúng lúc

Trước tâm lý chuộng sâm của ngườitiêu dùng, các nhà sản xuất, kinh doanh đua nhau "lăng xê" nhân sâm thành mặthàng thời thượng. Giá trị của sâm tùy thuộc vào độ tuổi thọ, sâm có tuổi thọcàng cao thì giá càng cao.

Củ nhâm sâm

Theo một chủ cửa hàng đông dượctrên đường Hải Thượng Lãn Ông (TP.HCM), giá cả cũng khá đa dạng từ bình dân đếncao cấp, giá các loại sâm đã đóng hộp dao động từ 150.000 đồng đến 500.000đồng/g tuỳ vào xuất xứ và độ tuổi của sâm. Một củ sâm khô 250g có tuổi đời 18năm đóng trong hộp nhung kính, giá 4 triệu đồng; củ sâm 400g, 40 tuổi, giákhoảng 12 triệu đồng.

Giá trị của sâm tùy thuộc vào tuổi thọ; sâm có tuổi thọcàng cao thì giá càng cao. Tuy nhiên, việc xác định độ tuổi của sâm quả là quákhó với người tiêu dùng bình thường, ngay cả các chủ cửa hàng đôi khi cũng "lơmơ".

Ngoài sâm củ, hiện nay những chếphẩm từ nhân sâm cũng được bày bán khá nhiều. Không chỉ hiện diện trong các siêuthị, những loại trà sâm bày bán khá nhiều ở hiệu thuốc. Ở đây, người mua có thểtìm thấy đủ các chủng loại từ chè tan liền, chè túi lọc, tinh chất, sâm củ, sâmlát, trà sâm... được nhập từ Hàn Quốc, Trung Quốc và cả hàng trong nước sảnxuất.

Nhân sâm tốt cho sức khỏe, nhữnggia đình có điều kiện kinh tế tốt thường tìm mua nhân sâm loại lâu năm về dùng.Tuy nhiên, do hiểu biết không đầy đủ nên có phần lạm dụng thái quá nhân sâm. Sâmcũng được dùng trong cấp cứu, choáng trong các thời điểm cực nguy của bệnh nhân,có thể đổ nước sâm cho bệnh nhân uống để kéo dài sự sống. Sâm bổ nhưng vẫn là vịthuốc nên không phải muốn dùng thế nào cũng được.

Những tác dụng phụ do dùng nhân sâm gây ra còn khiến trẻ bị rối loạn đường tiêu hóa, thần kinh không bình thường, lâu dài dẫn đến mất ngủ và dễ bị kích động

Hơn nữa, không phải ai cũng dùngđược sâm. Theo lương y Nguyễn Văn Huệ - Chủ tịch Hội Đông y quận Tân Bình, muốndùng nhân sâm cho đúng, trước hết cần phải biết loại sâm nào dùng cho bệnh nào,vì không phải mọi loại sâm đều có công dụng như nhau.

Nhân sâm chỉ có tác dụnghỗ trợ điều trị với những trường hợp cụ thể: Người suy yếu, mệt mỏi, chán ăn, đitiêu phân lỏng, vã mồ hôi hột, mồ hôi ra không dứt, làm việc nặng thì hơi thởgấp, tim đập nhanh, hồi hộp, hay quên, hoa mắt, chóng mặt, yếu sinh dục, băngkinh, băng huyết, rong kinh cấp, ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều; mặt bệnh,vàng sạm, xanh sạm, mạch hư...

Nhiều tác dụng phụ

Có một điều ít người biết, đó lànếu dùng không đúng, nhân sâm sẽ gây ngộ độc, làm bệnh nặng thêm, thậm chí gâychết người. PGS.TS.BS Nguyễn Hoài Nam, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, chobiết: Nhân sâm có hại cho người bị huyết áp và xơ cứng động mạch.

Nếu người lớnuống rượu sâm nồng độ 3%, khoảng 100ml thì có cảm giác hưng phấn không yên, uống200ml có biểu hiện trúng độc với những biểu hiện ngộ độc "nhân sâm": Tăng huyếtáp, chảy máu mũi, thần kinh hưng phấn quá độ (gây ra phiền toái, không yên, mấtngủ, dễ bị kích thích, đau đầu, chóng mặt...), nổi mề đay, mẩn ngứa, thậm chí cogiật... Đối với người cao tuổi, đặc biệt là người bị xơ cứng động mạch và huyếtáp cao không nên dùng nhân sâm.

Vì trong nhân sâm có chứa chất chống phân giảichất béo, làm tăng lượng mỡ ở các cơ quan, có hại cho những người huyết áp caovà xơ cứng động mạch. Với những người bệnh về hô hấp, nếu dùng nhân sâm sẽ làmbệnh nặng thêm, dùng nhiều có thể dẫn đến tử vong.

Theo bác sĩ Hoài Nam không ítngười vẫn quan niệm trẻ nhỏ đang ở thời kì cần phát triển nên cần bồi bổ cho trẻbằng những "thần dược" như nhân sâm, trà sâm, trà linh chi... sẽ rất tốt. Khitrẻ bị suy dinh dưỡng, còi xương, suy nhược cơ thể sau ốm, thiếu máu... thì Đôngy có sử dụng thành phần nhân sâm trong một số bài thuốc để hồi phục sức khoẻ,bồi bổ cơ thể cho trẻ nhỏ.

Bác sĩ sẽ kê toa thích hợp, người bệnh phải dùng đúngcách, không nên lạm dụng. Thực tế, nhân sâm không phải là chất dinh dưỡng nhấtthiết bổ sung trong quá trình tăng trưởng, cũng như tăng cường hệ miễn dịch chotrẻ.

Theo Tịnh Minh
BSGĐ