Chớ ỷ lại vào kem chống nắng

Kem chống nắng ngày nay vừa đượcxem là thuốc, vừa là mỹ phẩm. Thế nhưng, trong thực tế những hiểu biết về kemchống nắng của người sử dụng đôi khi còn mơ hồ, đặc biệt là cách dùng thế nàocho đúng, cho an toàn thì không phải ai cũng rành.

Mặt trời, món quà mà thiên nhiêntrao tặng cho nhân loại nhằm duy trì sự sống, ngoài những tác động tốt như giúpcơ thể tổng hợp vitamin D, diệt một số mầm bệnh… cũng đồng thời là nguyên nhângây hại nếu như ta phơi nắng quá mức. Mặt tiêu cực này chính là do sự hiện diệncủa tia cực tím. Người ta chia tia cực tím (Ultra Violet, viết tắt UV) làm baloại theo độ dài bước sóng: tia UVA, UVB và UVC.

Kem chống nắng ngày nay vừa được xem là thuốc, vừa là mỹ phẩm

Trong số này UVC là nguy hiểmnhất nhưng may mắn trên đường chiếu xuống bề mặt trái đất chúng bị hấp thu hầuhết bởi tầng ozone. Tia UVA có mặt khắp nơi, quanh năm, cả trong bóng râm vàxuyên được qua kính, là nguyên nhân gây lão hoá da; còn tia UVB được biết nhưthủ phạm làm da sạm nắng, ung thư da, phỏng nắng...

Ai cần xài kem chống nắng?

Thuốc thoa chống nắng, mà bà conta quen gọi kem chống nắng, là những chất mà khi thoa lên da sẽ giúp hấp thụ tiatử ngoại hoặc ngăn chặn sự xâm nhập của chúng bằng cách phản chiếu hoặc phân tántia. Có hoạt chất hấp thu tia UVA, có chất hấp thụ tia UVB hoặc cả hai.

Thông thường, trong một sản phẩm,người ta có thể kết hợp vài hoạt chất chống nắng khác nhau để tăng cường hiệuquả hoặc để đảm bảo tính thẩm mỹ cho người sử dụng. Hiện có hai loại thuốc thoachống nắng phổ biến, là loại lý học và loại hoá học. Loại lý học là loại có tácđộng như một tấm màn che giúp ngăn ngừa, phản xạ hoặc phân tán các tia, làm chochúng không đến da được.

Đại diện cho nhóm này là các chấtoxide kẽm, dioxide titanium... thường có trong các loại phấn. Ưu điểm của thuốcthoa chống nắng dạng lý học là cho hiệu quả cao nhưng bất lợi là tạo một lớpmàng trắng thấy rõ và khá dày. Còn loại hoá học là loại dùng những chất hoá họcđể hấp thụ hoặc chuyển hoá ánh sáng qua cơ chế phản ứng hoá học. Loại này chotính thẩm mỹ cao hơn khi dùng nhưng hiệu quả chống nắng thì không bằng.

Khuyến khích sử dụng kem chốngnắng được các bác sĩ da liễu xem là một trong các biện pháp quan trọng của chămsóc da. Trừ trẻ quá nhỏ dưới sáu tháng tuổi hoặc những người có tiền sử dị ứngvới các thành phần chống nắng, bất cứ tuổi nào và người nào cũng cần tránh tiếpxúc ánh nắng thông qua bôi kem chống nắng vì cái độc của tia tử ngoại trên da sẽtích luỹ dần theo thời gian mà việc dùng quần áo, mũ nón, khẩu trang cũng bị tiaUVA xuyên qua phần nào.

Đặc biệt, với những người có màuda càng trắng, mắt càng xanh, tóc càng sáng màu thì càng nên bảo vệ. Những ngườibị các bệnh da nhạy cảm ánh sáng như lupus đỏ, porphyrie da, viêm da ánh sáng,mụn, nám, tàn nhang… hoặc những người đang dùng các thuốc tăng cảm quang nhưthuốc ngừa thai, tetracycline, doxycycline, vitamin A… cũng rất cần dùng kemchống nắng. Dùng kem chống nắng còn là một biện pháp tích cực ngăn ngừa lão hoáda, ung thư da và một số bệnh da khác.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý, nhữnghiệu quả này chỉ có thể đạt được khi ta sử dụng đúng cách, đủ liều lượng và tuỳthuộc vào điều kiện sử dụng. Tăng tiết mồ hôi, bơi lội, bụi bặm, quần áo cọ xát…sẽ làm hao hụt phần nào kem chống nắng.

Phải đúng cách, đúng liều

Thuốc chống nắng phổ biến nhấthiện nay là dạng kem. Có thể chỉ đơn thuần là chống nắng hoặc kết hợp với cáchoạt chất dưỡng da, chống nhăn hoặc chống nám. Ngoài ra, còn có dạng thỏi đểdùng cho vành tai, môi, mắt; dạng xịt, dạng khăn lau dành cho vùng thân mình,nhất là vùng lưng, nơi không dễ dàng tự thoa được. Dạng phấn trang điểm thì tiệnlợi, thẩm mỹ nhưng chỉ dùng thích hợp cho phụ nữ. Dạng gel thích hợp cho tóc...

Để sử dụng kem chống nắng hiệu quả, trước tiên cần lựa chọn loại kem phù hợp làn da và mục đích

Để sử dụng kem chống nắng hiệuquả, trước tiên cần lựa chọn loại kem phù hợp làn da và mục đích. Phải thoa kemtrước khi ra nắng từ 15 – 30 phút trên tất cả những vùng da phơi bày mà ta cầnbảo vệ. Khi đi biển, bơi lội trực tiếp ngoài trời thì chọn loại không thấm nướchoặc kháng nước (waterproof hoặc water resistant). Tuy nhiên cần biết, chúngcũng chỉ bảo vệ được 40 – 80 phút khi ngâm trong nước mà thôi.

Trẻ em cần sử dụng loại kem chốngnắng riêng. Sau khi vận động, đổ mồ hôi nhiều hoặc gió bụi nhiều, nên thoa lạilớp kem mới sau hai giờ. Chú ý bảo vệ cả môi, mắt, vành tai và tóc bằng các sảnphẩm phù hợp. Ngoài quan tâm đến chỉ số chống nắng, ta cũng cần quan tâm đếnlượng kem dùng cho đủ. Lượng thuốc chống nắng vừa đủ cho toàn cơ thể là từ 25 –30g (khoảng sáu muỗng càphê), cho mặt là 2,5g (khoảng gần nửa lóng tay). Cầnthoa kể cả lúc trời có mây hoặc lúc ta đang ở trong bóng râm.

Hãy chọn mua các sản phẩm chứaoxide kẽm, titanium dioxide hoặc chất avobenzone vì chúng lọc được tia UVA hoặcchọn những loại có phổ chống nắng rộng vừa tia UVA, vừa tia UVB.

Điều cuối cùng mà người sử dụngkem chống nắng phải lưu ý, chớ quá ỷ lại vào kem chống nắng bởi không có loạikem hay thuốc nào có thể bảo vệ ta một cách tuyệt đối trước sự tấn công của cáctia cực tím. Tốt nhất là tránh ra nắng từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều và dù códùng sản phẩm chống nắng, chúng ta vẫn nên đội mũ nón, mang găng, đeo kính máthỗ trợ.

Theo BS Võ Thị Bạch Sương