Đồ dùng gia đình: Hiểm họa từ nhôm tái chế

Nhiều loại nồi, thau,chảo, mâm làm từ đồ nhôm tái chế được bày bán khắp các chợ, vỉa hè, thônquê với giá rẻ bất chấp những hiểm họa tiềm ẩn.

Hàm lượng chì có trongsản phẩm nhôm tái chế là 14,62mg/kg vượt quá tiêu chuẩn quy định chophép của Bộ Y tế (QĐ 46/2001 BYT là 7mg/kg).

Nhôm giá rẻ đắt hàng

Không khó khăn khi muốnmua một chiếc chậu thau, hay bộ xoong, nồi, chảo, thìa nhôm tái chế tạicác chợ tạm, vỉa hè... với giá vừa rẻ mẫu mã lại sáng loáng, bóng đẹp vàcũng dày dặn không thua kém hàng chất lượng cao tại siêu thị.

Bà Đặng Thì Hiền đang lựa chọn xoong nấu bột cho cháu (ảnh Bee)

Bà Trần Thị Thu Hoà, quậnGò Vấp, TP.HCM cho biết, gia đình bà dùng nồi nhôm, ấm nhôm để đun nấuthức ăn đã vài chục năm nay, kinh nghiệm mua đồ nhôm của bà là thấy nồidày, sáng, bóng là mua dùng chứ của bền tại người. Trong số bộ nồi nhômbà mua dùng cũng có cái bị đen, xám lại nhưng cọ rửa sạch vẫn dùng bìnhthường.

Còn bà Đặng Thị Hiền từmiền Bắc vào chăm con dâu sinh cháu, ra mua hàng tại quầy hàng gia dụngở một chợ tạm (quận 12, TPHCM), đắn đo, lựa chọn hồi lâu giữa hàng nhômcông ty và nhôm tái chế. Cuối cùng, bà quyết định mua chiếc xoong nhỏbằng nhôm tái chế về để nấu bột cho cháu với giá chỉ 10.000đ/cái và bộnồi xong chảo nhôm tổng cộng chỉ mất hơn một trăm ngàn đồng có cả bộ cỡtrung bình.

Quầy hàng bán đồ gia dụngcủa anh Trần Văn Ba ở chợ tạm Thạnh Lộc, quận 12 có đầy đủ cả các loạinồi xoong với nhiều kích cỡ khác nhau, giá cả thì cũng đủ loại. Hàngnhôm do công ty sản xuất có giá từ 30.000 - 500.000đ/cái, nhưng hàngnhôm tái chế giá chỉ 8.000 - 10.000đ/cái, cao nhất cũng chỉ vài chụcngàn đồng. Anh Ba cầm một cầm chiếc tách pha cà phê cho chúng tôi xem vàhướng dẫn: Nếu sản phẩm nhôm của công ty sẽ có logo hay tem nhãn và cóđộ chắc hơn, còn nhôm tái chế nhập ở các cơ sở sản xuất tư nhân  khôngnhãn mác và giá rất rẻ do Chợ Lớn cung cấp.

Hàm lượng chì vượt chuẩn quy định

Chúng tôi đã tiến hành lấymẫu nồi nhôm tái chế đưa đi phân tích tại Công ty Cổ phần dịch vụ KHCNSắc ký Hải Đăng. Kết quả cho thấy, hàm lượng chì có trong sản phẩm nhômtái chế là 14,62mg/kg vượt quá tiêu chuẩn quy định cho phép của Bộ Y tế(QĐ 46/2001 BYT là 7mg/kg). Theo bảng kiểm tra giới hạn kim loại nặngtrong dụng cụ chứa đựng, bảo quản và nấu ăn của Bộ Y tế, chì là nguyênnhân làm loãng máu, da xanh, hủy hoại hồng cầu. Ở mức độ nhiều hơn chúngsẽ tích vào trong gan, thận gây ung thư, giảm chức năng gan và nặng nữathì gây ngộ độc cấp tính...

GS.TSKH Lê Huy Bá, việntrưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường, Đại học Công nghệTPHCM cho biết: Nhôm là một kim loại mềm, nhẹ có màu xám bạc vì có mộtlớp mỏng oxy hóa tạo thành rất nhanh khi nhôm để trần ngoài không khí.Lớp oxy hóa đó bảo vệ nhôm phía trong không tiếp tục bị oxy hóa nên antoàn với người sử dụng.

Nhưng khi tiếp xúc môitrường quá axit hay quá bazơ thì sẽ bị phân hủy, bị oxy hóa khử giảiphóng ra ion nhôm 3+. Ion nhôm 3+ nếu đi vào máu sẽ tác động lên hệ thầnkinh có thể gây ra tổn hại cho hệ thần kinh như mất ngủ, căng thẳng,giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ. Đối với đồ nhôm được sản xuất đúng côngnghệ, kỹ thuật thì đảm bảo sức khoẻ người dùng. Nhưng nếu sản phẩm nhômtái chế dùng bằng phế liệu, pha tạp thì việc sản phẩm nhôm chứa các chấtđộc hại vượt quá quy định cho phép đối với sức khoẻ cũng không tránhkhỏi.

Theo TS Hoàng Đông Nam,bộ môn Công nghệ hóa vô cơ, trường Đại học Bách khoa TPHCM, đối với sảnphẩm đồ nhôm tái chế giá rẻ thường sử dụng nguyên liệu không nguyên chấtcũng như không qua công đoạn thụ động hóa bề mặt sản phẩm chống được ănmòn, nên sau vài lần sử dụng bề mặt sản phẩm nổi một lớp bột màu trắngxám.

Việc lưu trữ thức ăntrong nồi nhôm kém chất lượng sẽ rất độc hại vì các hóa chất, tạp chấtbẩn sẽ hòa tan vào thức ăn. Các thức ăn mặn hay chua đều khiến cho quátrình ăn mòn kim loại xảy ra nhanh hơn, làm cho bề mặt nhôm dễ chuyểnmàu và bị rỗ nhanh chóng.