Trị trầm cảm: Đâu chỉ có thuốc an thần!

Mất ngủ, âu lo, đầu óc luôncăng thẳng, tinh thần rệu rã... là những biểu hiện của bệnh trầm cảm. Mộttrong những cách giúp người ta nhanh chóng lấy lại thăng bằng là tìm đếnnhững viên thuốc. Nhưng liệu thuốc có giúp xua tan hoàn toàn những lo lắng,mệt mỏi?

Mua thuốc anthần dễ như mua… rau

Hiện nay, nhiều người bị mất ngủ nhưng ngại tìmđến bác sĩ. Họ lên mạng, gửi câu hỏi về tình trạng của mình lên các diễnđàn, tự chẩn đoán bệnh, rồi xin tên thuốc trên mạng, ra tiệm mua về uống! Cóngười lại vô tư dùng chung thuốc với người thân trong gia đình, dù cơ chếhấp thụ thuốc mỗi người mỗi khác. Lại thêm một điều đáng lo nữa: các nhàthuốc vẫn vô tư bán thuốc theo yêu cầu của bệnh nhân, dù các loại thuốc anthần này phải được bác sĩ kê toa chỉ định liều lượng.

Chúng tôi đã thử ghé vào một tiệm thuốc ở quậnBình Thạnh, hỏi mua thuốc trị mất ngủ. Nhân viên tiệm thuốc không cần hỏithêm gì, liền tay lấy hai loại thuốc Magne B6 và Valian - X, cắt mỗi loại 2viên bỏ bịch đưa cho khách, tính tiền. Trong 2 loại thuốc trên, Valian - Xđược chỉ định điều trị cho bệnh nhân mất ngủ, bị rối loạn giấc ngủ, muốn sửdụng cần có chỉ định của bác sĩ. Tương tự, chúng tôi gọi điện đến nhà thuốcQ.T ở Thủ Đức, hỏi mua loại Doxepin chống trầm cảm, nhấn mạnh không có toacủa bác sĩ thì có bán không. Nhân viên bán hàng trả lời có, và cho địa chỉnhà thuốc để khách tìm đến.

Ảnh minh họa

Lạm dụng thuốc,coi chừng tác dụng phụ

PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức, giảng viên chính bộmôn dược, đại học Y dược TPHCM cho biết, mất ngủ có thể do nhiều nguyênnhân: đầu óc căng thẳng bởi công việc; do lệch múi giờ khi đi du lịch, côngtác sang nước khác; do tiếng ồn, chất kích thích... và cũng có thể do nhữngcăn bệnh tiềm ẩn trong cơ thể như trầm cảm, xương khớp... Vì thế, chọn sửdụng loại thuốc nào phải tuỳ nguyên nhân gây nên. Không vì một, hai hôm mấtngủ lại phải dùng thuốc. Tốt nhất, bệnh nhân cần có sự thăm khám kỹ càng củabác sĩ.

Nếu không tuân thủ đúng chỉ dẫn, lạm dụng thuốclâu ngày, bệnh nhân sẽ có nguy cơ bị nghiện, lờn thuốc, hoặc lệ thuộc hoàntoàn vào thuốc: thiếu thuốc, bệnh nhân sẽ mất ngủ trở lại. Nguy hiểm hơn,thuốc an thần còn có thể gây lú lẫn, suy giảm trí nhớ, làm thay đổi hành vi,tâm lý, thậm chí gây đột tử!

Cũng theo DS Đức, tuỳ thể trạng từng bệnh nhânmà bác sĩ chỉ định những loại thuốc an thần riêng cho họ. Vì vậy, không cómột loại thuốc nào tốt cho tất cả bệnh nhân, cũng như không phải tất cả bệnhnhân đều có thể dùng thuốc.

Không phải uốngthuốc an thần là đủ

Cũng đã có một số trường hợp bị trầm cảm, mấtngủ một thời gian dài, điều trị thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nhưng khidùng thuốc, bệnh nhân ngủ li bì, đầu óc đờ đẫn, chậm chạp. Thấy không ổn,bệnh nhân chuyển sang dùng loại thuốc khác, theo chỉ định của một bác sĩkhác, thuốc không chứa chất gây ngủ, bệnh nhân lại trở về trạng thái banđầu: mất ngủ triền miên. BS Lê QuốcNam, trưởng phòng khámtâm lý y khoa - tâm thần kinh QuốcNam, TPHCM chia sẻ: “Bệnhtrầm cảm thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau, đa số bệnh nhân bị mất ngủ. Tuynhiên, cũng có những trường hợp ngủ nhiều hay ngủ bình thường. Việc chothuốc trong từng trường hợp đòi hỏi bác sĩ phải có kinh nghiệm. Tuy nhiên,dù cho thuốc gì và theo cách nào thì cũng phải giúp bệnh nhân có một giấcngủ đủ thời gian, có chất lượng”.

Về các loại thuốc điều trị bệnh trầm cảm, BS Namcho biết thêm: “Việc điều trị trầm cảm hay stress cần phối hợp giữa thuốcmen và tâm lý liệu pháp, không phải chỉ uống thuốc an thần là đủ. Loại bệnhnày có rất nhiều nhóm thuốc khác nhau: thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loâu, thuốc bình ổn khí sắc. Trong mỗi nhóm lại có nhiều loại thuốc khác nhau.

Thuốc an thần chỉ là tên gọi chung ở ngoài nhằmnói đến tất cả nhóm thuốc điều trị bệnh tâm thần. Vì vậy, đầu tiên bệnh nhâncần có một chẩn đoán chính xác từ bác sĩ. Sau đó, việc chọn lựa thuốc sẽ tuỳthuộc mức độ nặng nhẹ của bệnh, tiền sử đáp ứng thuốc của người bệnh. Tốthơn, bệnh nhân nên được theo dõi bởi một bác sĩ. Trên thực tế, không có loạithuốc nào an toàn tuyệt đối, mỗi loại thuốc đều có những tác dụng phụ riêng.Khi sử dụng phải khéo léo, xem xét đến các bệnh lý gan, thận, tim mạch đểcân nhắc liều lượng nhằm hạn chế tối đa tác dụng phụ của thuốc”.

Theo SGTT