Tai nạn của Tổng thống Ba Lan khiến quan hệ với Nga xấu đi?

Cơ hội và thách thức

Những người Ba Lan có tư tưởng chống Nga hiện có hai cơ sở để tin vào điều đó.Thứ nhất, chuyến đi của ông Kaczynski trên danh nghĩa là tưởng niệm 70 năm ngàyhàng nghìn người Ba Lan bị thiệt mạng trong thế chiến II. Nhưng theo một sốnguồn tin, động cơ ngầm của chuyến công du này là thể hiện sự hoài nghi của BaLan đối với nước từng là "anh cả" của Ba Lan.

Thứ hai, máy bay bị tai nạn chở36 quan chức hàng đầu của Ba Lan nên nhiều người Ba Lan có tư tưởng chốngNga tin rằng, Moscow đạo diễn vụ tai nạn nhằm thay đổi Chính phủ Ba Lan vốnkhông có quan điểm thân Moscow.

Tuy nhiên, hiện có một số nhà nghiên cứu coi tai nạn là cơ hội để hai nước cảithiện quan hệ bởi trong bối cảnh tang thương này, nước Nga sẽ nhiệt tìnhgiúp đỡ, nỗ lực điều tra, cũng như sẽ chia sẻ nỗi đau với nhân dân Ba Lan,qua đó hàn gắn những rạn nứt sẵn có.

Sương mù, phi công hay máybay?

Trong khi mọi dự đoán là chuyện của tương lai, các điều tra viên hiện xác địnhđược tổng cộng ba giả thuyết chính dẫn tới tai nạn: thời tiết dày đặc sương mù,phi công mắc sai lầm và máy bay gặp trục trặc.

Hãng tin Interfax dẫn lời Phótổng tham mưu trưởng không quân Nga Alexander Alyoshin cho biết, phi công phớtlờ một số chỉ thị không cho phép hạ cánh của trạm kiểm soát không lưu của Nga.Ông Alyoshin thông báo: "Ở khoảng cách 1,5 km, trạm kiểm soát không lưu biếtchắc máy bay đang giảm độ cao với vận tốc rất nhanh và bắt đầu lao quá nhanhxuống phía dưới. Người đứng đầu trạm kiểm soát không lưu ra chỉ thị cho phi cônglái máy bay theo hướng nằm ngang hoặc chuyển sang sân bay khác song các lệnh nàybị phớt lờ và thảm kịch xảy ra".

Tương tự, nhiều nhânchứng ở gần sân bay Smolensk cho biết, họ thấy máy bay cố gắng hạ cánhvài lần trong sương mù dày đặc. Đài truyền hình Ba Lan cũng đưa tin, máybay bốn lần cố gắng hạ cánh xuống đường băng, song đều thất bại và lầnthứ tư xảy ra tai nạn.

Điều may mắn là cơ quan điều tratối qua tìm thấy một trong số các hộp đen. Việc phân tích nó có thể tìm ranguyên nhân vụ tai nạn. Thủ Tướng Nga Vladimir Putin cho biết, thi thể nhữngngười tử nạn sẽ được đưa về Moscow để nhận diện và Nga sẽ thành lập một trungtâm đặc biệt để hỗ trợ gia đình các nạn nhân Ba Lan đến Nga chờ tin người thân. 

Rối loạn?

Sau tai nạn, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon, Liên minh châu Âu, Tổngthống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai gửi lời chia buồntới nhân dân Ba Lan. 

Ở trong nước, Chính phủ Ba Lantuyên bố quốc tang một tuần sau. Cùng lúc, hàng nghìn người tập trung trước tưdinh Tổng thống trong nhiều giờ, đặt hoa hồng trắng, đỏ cùng những ngọn nến đểbày tỏ tiếc thương đối với Tổng thống trước thảm kịch. 

Thủ Tướng Ba Lan Donald Tusk thừa nhận: "Chưa từng thấy thảm kịch nào như vậytrong thế giới hiện đại". Xét về góc độ nhân sự, tuyên bố trên hoàn toàn đúngbởi từ giờ, Ba Lan phải tổ chức bầu cử Tổng thống trước thời hạn, bổ nhiệm hàngloạt nhân sự mới...

Theo Hiến pháp Ba Lan, nước nàyphải tiến hành bầu cử Tổng thống trước cuối tháng 6 tới. Chủ tịch Quốc hộiBronislaw Komorowski có 14 ngày để ấn định ngày bầu cử, có thể vào bất kỳ ngàynào trong vòng 60 ngày tới. 

Về phía quân đội, lực lượng "đennhất", họ phải triệu tập cuộc họp khẩn cấp ngay hôm qua để giải quyết khủnghoảng nhân sự. Theo quy định của quân đội, các vị phó sẽ tiếp quản chức chỉ huytrong tình trạng khẩn cấp từ nay tới khi có sự bổ nhiệm chính thức, mở ra khảnăng thay đổi thế hệ lãnh đạo trong quân đội Ba Lan cũng như nhiều hệ thốngkhác.

 Theo Nam Việt

TIN LIÊN QUAN