Trung Quốc - Australia căng thẳng sau vụ "gián điệp"

Cảnh báo lẫn nhau

Các mạng tin trực tuyến của Australia cho biết, một số nhân viên của tập đoàn Rio Tinto đã rời Trung Quốc từ ngày 15-7 để đến Singapore hoặc trở về Australia. Tin về việc Rio Tinto rút nhân viên khỏi Trung Quốc được đưa ra một ngày sau khi Thủ tướng Australia Kevin Rudd lần đầu tiên chính thức lên tiếng về vụ này. Ông Kevin khẳng định, Australia sẽ đưa ra những quyết định riêng về "cách thức ứng xử" với việc bắt giữ nhân viên của Rio Tinto "sẽ đe dọa các lợi ích kinh tế lớn của Trung Quốc".

Ngày 16-7, Trung Quốc cũng cảnh báo Australia không nên can thiệp vào vụ Stern Hu - Giám đốc chi nhánh của Tập đoàn Rio Tinto tại Thượng Hải bị bắt giữ vì các cáo buộc làm gián điệp, sau khi Thủ tướng Australia Kevin Rudd thể hiện lập trường cứng rắn với Bắc Kinh trong vấn đề này. Phát biểu với các phóng viên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tân Cương nói: "Chúng tôi kiên quyết phản đối bất cứ ai khuấy động vụ việc này và can thiệp vào quyền tư pháp độc lập của Trung Quốc. Điều này không có lợi cho Australia". Trung Quốc cáo buộc 4 nhân viên của Rio Tinto, trong đó có một quan chức mang quốc tịch Australia, có hành vi phá hoại kinh tế và an ninh Trung Quốc.

Bằng chứng của Trung Quốc

Tờ "Nhân dân Nhật báo" của Trung Quốc cho biết, các nhân viên của Tập đoàn Rio Tinto đã hối lộ các quan chức điều hành của 16 công ty thép lớn nhất Trung Quốc. Tất cả các công ty trên thuộc Hiệp hội Sắt thép Trung Quốc và đều tham gia các cuộc đàm phán về giá quặng sắt với các công ty nước ngoài. Báo trên cho biết, các nhân viên Rio Tinto hối lộ quan chức các công ty này để "đàm phán" lấy thông tin trong ngành sắt thép của Trung Quốc. Tiếp tục mở rộng điều tra vụ án, cơ quan điều tra Trung Quốc đã bắt giữ thêm 7 giám độc điều hành các công ty thép ở nước này.

Trước nguy cơ rạn nứt quan hệ giữa hai bên, Thủ tướng Australia Kevin Rudd nhận định, vụ việc này không chỉ ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế của Trung Quốc với Australia mà còn với các đối tác thương mại khác. Hiện Trung Quốc là bạn hàng lớn nhất của Australia. Tuy nhiên, tại cuộc họp báo cùng ngày, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định, việc bắt giữ nhân viên của Tập đoàn Rio Tinto là trường hợp cá biệt, không làm ảnh hưởng đến quan hệ thương mại giữa Trung Quốc - Australia và cũng không làm phương hại ngoại thương và đầu tư nước ngoài tại Trung Quốc.

Theo tờ "Người Australia: Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gary Locke, đang ở thăm Trung Quốc dự kiến sẽ đề cập vụ việc trên tại cuộc gặp Thủ tướng Ôn Gia Bảo. Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình CNN, ông Gary nhấn mạnh, vụ việc này gây quan ngại đặc biệt đối với các nhà đầu tư Mỹ và các công ty đa quốc gia có dự án liên quan đến lĩnh vực năng lượng tại Trung Quốc. Ông nêu rõ cần phải có sự minh bạch để đảm bảo nhân viên các công ty này được đối xử công bằng.

Theo Phạm Chu