Sóng ngành nào sẽ dẫn dắt thị trường chứng khoán?

Là một trong ba ngành lớn có tỷ trọng lớn nhất trong VN-Index, sóng bất động sản có thể là động lực cho thị trường tăng trưởng trong thời gian tới - (Ảnh: Quang Liên)

Ngoài ra, do mỗi ngành đều cónhững cổ phiếu có đặc điểm dẫn dắt ngành đó, nên khi sóng ngành bắt đầu, nhữngcổ phiếu này sẽ tăng trưởng đầu tiên. Các cổ phiếu này tăng mạnh kéo theo các cổphiếu khác trong ngành tăng theo.

Những ngành nào cấu thành VN-Index?

Hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có quy mô chiếm 38% GDP năm 2009.Vốn hóa thị trường lên đến 619.948 tỷ đồng, với 478 công ty niêm yết. Lớn nhấtlà 3 nhóm ngành ngân hàng, bất động sản và tài chính - chứng khoán, chiếm hơn50% tổng vốn hóa thị trường. Đây là nhóm chủ yếu cấu thành VN-Index và có tínhdẫn dắt thị trường.

Cơ cấu vốn hóa các ngành trên thị trường chứng khoán Việt Nam tính đến nay đượcthể hiện ở bảng sau.

Ngành ngân hàng tuy hiện tại chỉ có 6 đại diện niêm yết cổ phiếu nhưng vốn hóalại chiếm tỷ trọng lớn nhất. Ngân hàng là nhóm ngành có hình thức hoạt động đặtbiệt hơn tất cả các ngành khác ở chỗ ngành này chịu tác động trực tiếp từ chínhsách kinh tế vĩ mô của Nhà nước, sau đó hoạt động của ngành này ảnh hưởng đếnhầu hết hoạt động của các ngành khác thông qua ảnh hưởng tới tăng trưởng tíndụng và chi phí vốn.

Chính vì hai lý do này mà nhóm ngành ngân hàng luôn tác động nhiều đến hướng đicủa thị trường.

Ngành bất động sản chiếm tỷ trọng vốn hóa thị trường đến 14,69%. Bản chất hoạtđộng của các doanh nghiệp trong ngành mang tính chất đột biến rất lớn, ngoài rabất động sản còn là một kênh đầu tư có thể tách rời hoàn toàn với chứng khoán.Có thể nói, khi đầu tư vào cổ phiếu ngành bất động sản, dường như là đã đầu tưcùng một lúc vào hai kênh đầu tư mạnh nhất ở Việt Nam hiện nay. Vì vậy, cổ phiếungành bất động sản mang tính dẫn dắt dòng tiền rất cao.

Các doanh nghiệp ngành tài chính - chứng khoán (công ty tài chính, đầu tư, bảohiểm, chứng khoán) chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu vốn hóa thấp hơn (11,94%),đặc biệt ngành chứng khoán chỉ chiếm 4,67%, nhưng có ảnh hưởng rất lớn đến hướngđi của thị trường.

Nguyên nhân là do hoạt động của các doanh nghiệp này gắn liền với sự biến độngcủa thị trường chứng khoán. Kết quả kinh doanh của các công ty chứng khoán (phầnlớn từ tự doanh) phản ánh sự thăng trầm của cả thị trường và do đó, kỳ vọng vềsự tăng trưởng của thị trường phản ánh qua kỳ vọng về sự tăng giá của các cổphiếu công ty chứng khoán.

Các nhóm ngành khác do vốn hóa không cao, đồng thời tính đặc thù là không quákhác biệt so với các ngành khác. Chính vì lẽ đó, sự biến động của cổ phiếu cácngành này bị ảnh hưởng nhiều bởi hướng đi của thị trường. Khi thị trường tăngtrưởng ổn định, các thông tin hỗ trợ cho nhóm ngành cũng sẽ là làm sóng ngành cóthể hình thành bất cứ lúc nào, tuy nhiên mức độ sẽ khác nhau rất nhiều.

Như vậy, lịch sử cũng như bản chất hoạt động cho thấy tính dẫn dắt thị trườngrất lớn của 3 nhóm ngành ngân hàng, chứng khoán và bất động sản.

Diễn biến các sóng ngành thời gian qua

Sóng ngành ngân hàng luôn là sự khởi đầu cho một giai đoạn tăng trưởng của thịtrường chứng khoán, tuy nhiên không nhất thiết song hành suốt quá trình tăngtrưởng của VN-Index. Cuối tháng 2 vừa qua, sóng ngành ngân hàng nổi lên với sựđóng góp lớn của khối nhà đầu tư nước ngoài khi liên tục mua vào CTG và VCB.

Thông tin hỗ trợ lúc này là thanh khoản ngân hàng được cải thiện, tỷ giá sau khiđiều chỉnh đã ổn định, cho phép trần lãi suất cho vay thuận lợi cho ngân hàng.Tuy nhiên, trong bối cảnh này, khi tin tốt về ngành ngân hàng chưa có bước độtphá, sóng ngân hàng đến nay đã giảm dần.

Trọng tâm chú ý lại hướng đến nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán khi sóng ngân hànggiảm dần, vì đây là nhóm tiếp tục vai trò dẫn dắt thị trường. Sóng ngành chứngkhoán diễn ra từ đầu tháng 3 nhưng khá mờ nhạt. Điều này phần nào làm thị trườngliên tục dao động trong một biên độ hẹp mà không có sự bứt phá đáng kể.

Tuy nhiên, sự kiện KLS chia thưởng cổ phiếu 1:1 (điều chỉnh giá ngày 8/3) đã tạora một lực cầu cực lớn liên tục trong 3 ngày sau đó, kéo theo các cổ phiếu chứngkhoán khác cũng tăng giá. Lúc này sóng chứng khoán trở nên mạnh hơn và có thểnói, sóng chứng khoán là động lực giúp VN-Index bứt phá ra lên trên ngưỡng khángcự mạnh 520 điểm.

Năm 2010, giá cả các hàng hóa như than, điện, nước sẽ dần dần được áp dụng theocơ chế thị trường. Cuối tháng 2, giá than chính thức được được tăng giá khi báncho các tập đoàn, chênh lệch với giá than xuất khẩu được giảm đáng kể. Đây lànguyên nhân chính làm cho sóng ngành than được hình thành vào cuối tháng hai.

Sóng ngành than diễn ra, tuy nhiên lại không mạnh nên chỉ để lại ấn tượng nhỏcho hầu hết nhà đầu tư. Mặc dù có chỉ số P/E thấp nhất so với các ngành khác,nhưng có lẽ đa số nhà đầu tư vẫn ít quan tâm do họ nhìn nhận ngành than như làngành “phúc lợi” - tức là cơ chế trích quỹ khen thưởng cho cán bộ công nhân viênquá lớn so với quyền lợi dành cho cổ đông.

Đầu ra của ngành than là đầu vào của ngành nhiệt điện, và giá điện cũng đượcđiều chỉnh tăng 6,8% so với năm 2009, áp dụng từ 1/3/2010. Những doanh nghiệpnào được tăng giá bán mà không phải tăng giá nguyên liệu đầu vào như doanhnghiệp thủy điện rõ ràng là được lợi nhiều nhất.

Cổ phiếu VSH đã có hai phiên tăng trần với khối lượng giao dịch kỷ lục từ trướcđến nay. Tuy nhiên, các phân tích cho thấy mặc dù giá điện tiêu dùng tăng ngay,EVN chưa thể sớm điều chỉnh giá mua điện của các công ty sản xuất điện, dự kiếnchỉ từ quý 2 hoặc 3/2010, nên có lẽ kỳ vọng của nhà đầu tư đã diễn ra sớm hơnvới thực tế tăng trưởng lợi nhuận của ngành. Kết quả là sau hai phiên đó, sóngngành điện, bao gồm cả VSH, đã giảm dần.

Tỷ giá gia tăng sẽ có lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Vì vậy lợi nhuận cácdoanh nghiệp ngành thủy sản và cao su sẽ được gia tăng. Sóng ngành thủy sản đượckhởi động với tiên phong là cổ phiếu ANV, sau đó là AAM, một cổ phiếu mới lênsàn với chỉ số tài chính rất tốt như P/E <8. ABT từng là cổ phiếu dẫn dắt ngành thủy sản trong năm 2009, nhưng lần này lại có vai trò khá mờ nhạt. Thực tế là dù cho tỷ giá tăng, doanh thu quý 1 thường là doanh thu thấp nhất của các doanh nghiệp thủy sản trong năm do tính mùa vụ. Sóng ngành thủy sản yếu dần sau 3 phiên giao dịch.

Ngành cao su tự nhiên được lợi lớn khi giá cao su thế giới liên tục tăng điểm.Giá cổ phiếu của các công ty trong ngành liên tục tăng điểm. Lịch sử giao dịchcho thấy sóng ngành cao su diễn ra rất dài và rất chậm, điều này vẫn đúng vớicon sóng hiện tại. Sóng ngành cao su đã diễn ra từ đầu tháng 3 và vẫn còn kéodài đến bây giờ, và không có sự tăng giá đột biến trong nhiều phiên giao dịch.

Cuối tháng 2, giá đường thế giới đã tăng hơn gấp đôi so với năm ngoái do thờitiết xấu khiến sản lượng tại Ấn Độ và Brazil giảm mạnh. Đây là một thông tin hỗtrợ khá tốt cho sóng ngành mía đường hình thành. Tuy nhiên, sự đồng thuận khôngcao giữa ba yếu tố giá, nguyên vật liệu, tiêu thụ sản phẩm đã làm sóng ngành lạidiễn ra rất nhanh chỉ trong 3 phiên giao dịch.

Điểm đáng chú ý hơn cả là sóng ngành thép và khai khoáng. Sóng ngành thép xảy rarất mạnh vào cuối tháng 2 và đến nay mới có dấu hiệu chững lại. Thông tin hỗ trợcho ngành là giá thép thế giới liên tục tăng và kỳ vọng của nhà đầu tư về hoạtđộng xây dựng ít nhiều khôi phục lại từ quý 2, nhất là khi còn nhiều “room” chotăng trưởng tín dụng.

Tuy nhiên, nhằm mục đích kiểm soát lạm phát nên một số mặt hàng chủ đạo sẽ đượcđiều chỉnh giá, trong đó có cả ngành thép. Đây là một yếu tố phần nào làm giảmđà tăng của sóng ngành thép. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư chắc vẫn còn in đậm ấntượng về thành tích tăng trưởng vượt bậc của cổ phiếu thép trong năm 2009 nêndòng tiền vẫn đổ khá mạnh vào cổ phiếu thép và trong thời gian khá dài, cùng vớiVN-Index.

Sóng ngành khai khoáng diễn ra trong thời gian ngắn hơn ngành thép nhưng lại cómức độ mạnh hơn và quy mô lại xảy ra trên nhiều mã cổ phiếu hơn. Giá các vậtliệu khai khoáng gia tăng cũng như việc tiến hành khai thác các mỏ mới là độnglực để sóng của ngành được tạo ra trong thời gian qua. Riêng với các cổ phiếukhai thác đá như DHA, KSB… có chỉ số hiệu quả tài chính rất tốt. Tương tự ngànhthép, có lẽ yếu tố lịch sử tăng giá ấn tượng trong năm 2009 làm cho dòng tiềnvẫn đổ mạnh vào ngành khai khoáng khi có cơ hội vào lúc này.

Phân tích sóng bất động sản

Là một trong ba ngành lớn có tỷ trọng lớn nhất trong VN-Index, sóng bất động sảncó thể là động lực cho thị trường tăng trưởng trong thời gian tới.

Các công ty bất động sản có kết quả kinh doanh 2009 nhìn chung thuận lợi, nên dựkiến nhiều công ty sẽ công bố các tin chia cổ tức, cổ phiếu thưởng hấp dẫn trongmùa đại hội cổ đông này. Ngoài ra, do tính chất lợi nhuận ngành bất động sản cóthể “để dành” được, không loại trừ nhiều công ty vẫn duy trì được lợi nhuận ấntượng trong quý 1/2010.

Giao dịch thời gian gần đây cho thấy sóng ngành bất động sản liên tục thay đổitrong một thời gian rất ngắn. Điều này cũng ứng với đặc điểm quý 1/2010, khităng trưởng tín dụng còn thấp và các dự án bất động sản thường không đẩy mạnhtrong thời gian ngay sau Tết. Lịch sử nhiều lần cho thấy, từ cuối quý 2 trở đi,sóng bất động sản sẽ diễn ra mạnh hơn, xảy ra nhiều lần và kéo dài đến cuối năm(tương ứng với thời kỳ mở rộng tín dụng và tăng trưởng kinh tế mạnh hơn).

Sóng bất động sản cũng kéo theo những ngành liên quan là ngành xây dựng và vậtliệu xây dựng như thép, xi măng… có khả năng hình thành sóng.

Xin lưu ý là nhiều công ty tuy phân loại thuộc nhóm xây dựng nhưng cũng có hoạtđộng kinh doanh dự án bất động sản, hoặc tỷ trọng lợi nhuận đến mà có dự án bấtđộng sản đang được kỳ vọng gia tăng mạnh. Những công ty này cũng ít nhiều sẽ cósóng như sóng bất động sản.

Trong lịch sử, sóng ngành xây dựng thường được chú ý từ thời điểm quý 2 trở đi,hoạt động xây dựng được đẩy mạnh. Riêng dòng "sông Đà" thường tạo ra được nhữngcon sóng rất mạnh, có tính đầu cơ cao.

Trong các ngành vật liệu xây dựng, thì nhóm ngành thép tuy đã có đợt tăng vừaqua, vẫn có khả năng tăng tiếp, theo như các yếu tố đã phân tích trên. Riêngngành xi măng thì vẫn mang yếu tố hỗ trợ cho ngành xây dựng phát triển và có ảnhhưởng lớn đến lạm phát nên giá cả luôn bị chi phối và được bình ổn nên sự độtbiến lợi nhuận của các doanh nghiệp rất khó. Do đó, sóng ngành này, nếu có xảyra, nhiều khả năng cũng chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.

* Nhóm tác giả bài viết thuộc Công ty Cổ phần Chứng khoán Âu Việt (AVSC).

Theo