Nhạc sĩ nghĩ gì khi "đưa hàng ra chợ"?

Trước sự việc VCPMC vàRIAV tranh nhau quyền đại diện, giới nhạc sĩ có thêm cái nhìn nhiều chiều.Theo họ, người chủ sở hữu có quyền định đoạt sản phẩm, và một khi hàng đượcmang ra chợ, nhạc sĩ có quyền bán cho nơi nào mang lại cho họ nhiều lợinhuận nhất.

Thực tế cho thấy, rất nhiềunghệ sĩ thức thời đã "vô tư" bỏ qua vướng mắc trong hợp đồng ủy thác độcquyền cho VCPMC  và mang con ra chợ “chào hàng”. Có thể trước đây, khi vấnđề bản quyền còn khá mới mẻ ở Việt Nam, nhiều nhạc sĩ khi đặt bút ký hợpđồng ủy thác cho VCPMC đã không hình dung hết quyền lợi và nghĩa vụ của mìnhtrong vấn đề này. Giờ đây, khi thế cạnh tranh giữa các đơn vị bên ngoàiVCPMC mang lại cho nhạc sĩ nhiều lợi nhuận đã mở ra cho nhạc sĩ nhiều hướngđi mới.

Dưới đây là ý kiến của các nhạc sĩ trong vấn đề lựa chọn ủy thác độc quyềncho VCPMC hay "bắt tay" với nhiều đơn vị khác để hưởng lợi ích từ thế cạnhtranh trên thị trường.

Nhạc sĩ Quốc Bảo: Tôi có quyền định đoạt số phận ca khúc của mình

Trước đây, như mọi nghệ sĩkhác, tôi không để ý lắm, cứ khi nào trung tâm mời đến nhận tiền thì tôi đếnthôi. Về sau, tôi có luật sư tham vấn, bắt đầu hiểu được tình hình kinhdoanh bên ngoài. Tôi tìm đến một số đối tác khác ngoài VCPMC. Tôi không bịràng buộc gì với VCPMC qua hợp đồng ký kết giữa trung tâm với cá nhân tôi.

Tôi cũng không ký ủy thác tấtcả, mà chỉ ủy quyền theo dõi các biến động sản xuất trong nước. Thiết nghĩ,tôi có quyền chọn lựa các đối tác mà mình thấy phù hợp, tin tưởng. Gần đây,tôi để ý thấy số tiền VCPMC trả cho tôi có tăng hơn khoảng 25% so với trướcđây.

Ở nước ngoài, tôi đã là thành viên của ASCAP. Người ta trả tiền cho tôi rấtnghiêm túc khi có người dùng tác phẩm của tôi biểu diễn hoặc thu âm tại HoaKỳ. Tôi nghĩ chủ nhân của các tác phẩm có quyền tùy nghi chọn lựa nơi ủythác “đứa con tinh thần” của mình.

Nhạc sĩ Nguyễn Hồng Thuận: Dị ứng từ "độc quyền"

Tôi ký hợp đồng ủy quyền choVCPMC cách đây hơn 2 năm và nói thật khi đặt bút ký, tôi không đọc kỹ hợpđồng, vì tôi dựa vào tin tưởng, cảm tính là chính. Do vậy, tôi không biếtđến điều khoản ràng buộc không được ủy thác cho bên thứ 3. Hiện nay, ngoàiVCPMC, tôi còn hợp tác trực tiếp với 3 đơn vị khác mà tôi tin tưởng để kinhdoanh trên viễn thông, di động.

Tôi nghĩ chuyện độc quyền làvô lý. VCPMC không thể vì hợp đồng ủy thác đó mà bó chân nhạc sĩ. Kinh doanhâm nhạc liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều người khác. Nếu đặt ra vấn đềđộc quyền thì dám chắc nhiều ca sĩ không đồng ý. Theo tôi biết, hầu nhưkhông có nhạc sĩ nào mà không hợp tác trực tiếp với các đơn vị ngoài VCPMCcả. Theo cá nhân tôi, VCPMC không thể ràng buộc nhạc sĩ ký độc quyền mà làmăn không hiệu quả được. Như thế thì trung tâm đâu làm tròn chức năng bảo vệquyền lợi nhạc sĩ? Nếu VCPMC làm căng chuyện độc quyền sẽ có nhiều nhạc sĩngừng hợp tác.

Bởi thế cạnh tranh giữa các đơn vị như hiện nay mang lại cho nhạc sĩ nhiềulợi ích. Thêm nữa, nhờ đó mà VCPMC cũng dần cải tiến theo. Ban đầu, khi mớiký, VCPMC trả tôi chỉ bằng ¼ so với tiền mà các đơn vị khác trả. Tuy nhiên,dần dần thì mức trả của bên VCPMC cũng tăng lên và hiện nay cũng tương đốibằng các đơn vị kia. Tuy nhiên, tôi vẫn muốn tiếp tục hợp tác với các đơn vịngoài VCPMC để mở rộng thêm thu nhập.  

Nhạc sĩ Minh Khang: Cần nắm rõ lợi ích từ xu hướng cạnh tranh

Thực ra, VCPMC không thể ngăncản nhạc sĩ... "hướng ngoại". Trong hợp đồng ủy thác cho trung tâm, nhạc sĩcó quyền xin thay đổi điều khoản. Cá nhân tôi sau khi tìm hiểu thị trường,chỉ ủy thác quyền đại diện cho trung tâm trên một số lĩnh vực như biểu diễn,nhà hàng, karaoke... Trên các lĩnh vực khác, như kinh doanh trên viễn thông,di động... tôi tự đánh giá và lựa chọn nơi nào tôi tin tưởng để hợp tác.

Trước đây, khi tôi ủy quyềnkinh doanh nhạc trên viễn thông và internet cho VCPMC, trung tâm cũng đã báncho một vài đơn vị kinh doanh khác. Người ta trả cho VCPMC theo lượt tảinhưng trung tâm lại trả về cho tôi theo gói. Sau này, trước tình hình ngàycàng nhiều nhạc sĩ "bắt tay" hợp tác với các đơn vị khác, VCPMC đã có nhữngđộng thái thay đổi tích cực. 

Tình hình kinh doanh âm nhạc những năm gần đây đã "mở cửa" khá nhiều. Nhạcsĩ cần nắm rõ những lợi ích của mình mà xu thế cạnh tranh mang lại. Tuynhiên, cũng cần phải biết đâu là nơi xứng đáng để “chọn mặt gửi vàng”. Kinhdoanh là để đôi bên cùng có lợi, đừng vì sự không hiểu luật mà bị thiệt thòiquyền lợi của mình.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung: Các đơn vị ngang nhau trong thế cạnh tranh

Ngoài VCPMC, tôi có ủy quyềncho một số đơn vị khác để kinh doanh nhạc chuông, nhạc chờ như VMG, BlueSea,Galaxy, Thế giới âm nhạc... Thường thì các hợp đồng này có hiệu lực 1 năm đểtôi theo dõi tình hình, thái độ kinh doanh của đơn vị như thế nào mà quyếtđịnh xem có tiếp tục hợp tác tiếp không.

Trong các khoản thu thời gianqua, tôi thấy lợi nhuận cao nhất là từ công ty VMG, sau đó là VCPMC (trướckia thì không được cao như vậy). Rõ ràng, khi VCPMC nằm trong thế cạnh tranhvới bên ngoài, trung tâm cũng đã có những thay đổi tích cực, mang lại chonhạc sĩ nhiều lợi ích.

Trên quan điểm cá nhân, khi tôi viết ra một bài hát, tất nhiên tôi có toànquyền gửi gắm nó ở một nơi nào đó mà mình thấy tin tưởng. Khi xem xét vấn đềủy quyền đại diện, VCPMC đứng ngang với các đơn vị khác. Không thể vì đó làTrung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam mà giữ quyền kinh doanh độcquyền ca khúc của nhạc sĩ được.

Ở Việt Nam, hiện nay vẫn chưacó một cơ quan nào có khả năng và thẩm quyền để kiểm tra rõ ràng số liệudoanh thu bài hát. Trong khi chờ đợi một cơ quan chức năng như thế, nhạc sĩvẫn có quyền mang hàng ra "chợ", bán cho ai mà mình thấy yên tâm.

Kết:

Không bàn đến những đơn vị làm ăn gian dối, trốn tránh trách nhiệm..., xuhướng cạnh tranh giữa các đơn vị lớn và uy tín hiện nay đã mở ra cho nhạc sĩnhiều đất sống. Những sự lựa chọn thông minh sẽ mang lại cho đứa con tinhthần của nhạc sĩ khả năng sản sinh lợi nhuận cao. Và chính đó là động lực,nền tảng cho một nền âm nhạc có nhiều hứng khởi để phát triển hơn. Nếu cứkhư khư bảo vệ bản quyền chỉ bằng cách giữ độc quyền cho một đơn vị cụ thể,thì khác nào nền kinh doanh âm nhạc đang từng bước thoái lui như kinh tế baocấp trước đây?

Theo Đinh Vũ
Xzone

TIN LIÊN QUAN