Sự thật đáng buồn sau cánh cổng trường Thực nghiệm?

Ngày mai, sự việccác bậc phụ huynh đạp đổ cánh cổng Trường Thực nghiệm sẽ chỉ còn là mộtcâu chuyện đàm tiếu. Nhưng "bóng ma" của Trường Thực nghiệm sẽ còn ámảnh nền giáo dục trừ phi người ta nhìn thẳng vào sự thật.

TIN LIÊN QUAN

Sự việc các bậc phụ huynhchen lấn xô đẩy đạp đổ cánh cổng Trường PTCS Thực nghiệm ở 50-52 phốLiễu Giai, Hà Nội đêm 12 rạng sáng ngày 13/ 5 hòng kiếm một suất cho conmình vào học trường này đã làm nhiều người "biết chuyện" (trong đó cóngười viết bài này) phải ngạc nhiên.

Một nửa sự thậtkhông phải là sự thật!

Đã hơn 10 năm nay,"Trường Thực nghiệm" chỉ còn là một... cái tên, không hơn không kém!Toàn bộ chương trình học và toàn bộ cách tổ chức cuộc sống của học sinhở trong trường này đều là bản sao nguyên xi của tất cả các trường kháctrong cả nước. Khi công trình thực nghiệm Công nghệ Giáo dục (CGD) khôngcòn nữa thì người ta thực nghiệm cái gì ở đây?!

Điều gây ngạc nhiên nằm ởchỗ đến tận hôm nay vẫn còn nhiều đến thế những phụ huynh bị hấp dẫn bởichữ "thực nghiệm"! Nếu đúng vậy thì đó phần nào là điều may mắn cho nềngiáo dục nước nhà. Nhưng sự thực lại không phải vậy.

Phụ huynh chọn trường nàycó lẽ bởi vì ngôi trường nằm trên một khu đất rộng ở một vị trí tuyệtđẹp. Hoặc giả ngôi trường này là nơi Ngô Bảo Châu- người đoạt GiảiFields danh giá từng theo học? Hoặc, hoặc và hoặc. Tất cả chỉ là phỏngđoán!

Các phụ huynh chen chúc xếp hàng chờ mua đơn cho con. Ảnh:  Infonet.vn

Tâm lý hoang mang, hỗnloạn bao giờ cũng bắt nguồn từ sự việc kiểu như vậy - bắt nguồn sự khôngthể tìm thấy một câu trả lời thỏa đáng cho một sự việc. Không thể tìmthấy một lời giải thích thấu đáo. Than vãn ủy mị lúc này về một hànhđộng thực chất là bột phát của một đám đông, cũng chẳng để làm gì cả.

Ở một thái cực ngược lại,những tiếng nói quyết liệt hơn, thậm chí "dữ tợn" chẳng hạn như cổ vũcho hành động đạp đổ cổng và kêu đòi đạp đổ cả những "cánh cổng" khácnữa, cũng không phải là cách giúp đem lại câu trả lời. Tất cả vẫn chỉ làlên tiếng phẫn nộ hoặc tìm cách đổ lỗi chung chung... Không ai biết đượcthực chất vấn đề nằm ở cái gọi là Chương trình năm 2000, gọi tắt làCT2000.

Ngay cả sự lên tiếng củaGS Hồ Ngọc Đại, cha đẻ của Công nghệ Giáo dục và Trường tiểu học Thựcnghiệm Giảng Võ (trước đây), giờ cũng đã yếu ớt, khác hẳn tiếng nói đầydũng khí của ông ngày nào: "Tại sao mô hình có rồi lại không nhân rađể phụ huynh khỏi chen lấn? Người ta đã đổ tiền tỷ vào làm CT 2000  đểthu lại sự không bằng lòng của "khách hàng" là phụ huynh. Cuối cùng,đọng lại chỉ là thành tích của lợi ích nhóm".

Ngay cả phát biểu của Vụtrưởng Vụ GD Tiểu học Lê Tiến Thành ngày 14/5 rằng "không thể triển khaiđại trà mô hình trường Thực nghiệm" cũng chỉ là một phát biểu theo cáchnói... cho có và mới chỉ là một nửa sự thật. Nhưng một nửa sự thật khôngphải là sự thật!

Sự thật là bất cứ nềngiáo dục nào trên thế giới cũng đều có các trường thực nghiệm. Đó là cáctrường tạm gọi là đi theo một đường lối giáo dục "mới hơn" so với nhàtrường chính quy hiện hành. Các trường như vậy có thể được gọi bằng tênchung là một "progressive school" (trường tiến bộ) hoặc đôi khi được gọithẳng thừng là một "experimental school" như trường hợp ở Việt Nam.

Một trường thực nghiệm cóthể thuộc sở hữu hoặc tư nhân hoặc một trường đại học hoặc một tổ chứcgiáo dục nào đó. Không có luật nào của bất cứ đất nước nào bắt buộc phảiáp dụng đại trà một mô hình thực nghiệm giáo dục. Song, một nền giáo dụchoàn toàn có thể áp dụng đại trà một thực nghiệm thành công nàođó.

...Và sự thậtđáng buồn

Sự thật rành rành là chotới trước khi CT2000 ra đời thì nền giáo dục Việt Nam đã đi theo hướng"một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa": Bộ sách giáo khoa do Bộ Giáodục làm ra và bộ sách giáo khoa của Công nghệ Giáo dục.

Sự thật là trong dịp tổngkết 10 năm thực hiện đại trà Công nghệ Giáo dục, báo Nhân dân đã đưa:"Lần đầu tiên trong giáo dục nước ta, có một công trình nghiên cứugiáo dục được triển khai thực nghiệm có hệ thống về cuộc sống của trẻ emở nhà trường phổ thông ngay từ lớp 1, trên các lĩnh vực khoa học, nghệthuật và giáo dục lối sống. Đến nay, công trình đã xây dựng xong toàn bộcơ sở lý luận về công nghệ giáo dục và hiện thực hóa đến các bộ môn tiểuhọc." (Báo Nhân dân, 21/ 7/1995).

Sự thật là cho đến năm2000, 43 tỉnh/thành trong cả nước đã chấp nhận sách giáo khoa của Côngnghệ Giáo dục.

Sự thật đáng buồn là đùngmột cái, năm học 2000-2001 theo Nghị quyết 40 của Quốc hội, cả nước chỉdùng chung một bộ sách giáo khoa!

Và, sự thật đáng buồnnhất là tháng 5 năm 2008, Công nghệ Giáo dục đã bị khai tử bằng một"quyết định hành chính" do Thứ trưởng Bành Tiến Long ký - GS Hồ Ngọc Đạiđã phải cay đắng thốt lên "Công nghệ Giáo dục đã bị bóp mũi cho chết"(lời GS Hồ Ngọc Đại trong diễn từ nhận giải Giáo dục của Quỹ Văn hóaPhan Châu Trinh năm 2010).

Chẳng nhẽ số phận của mộtcông trình thực nghiệm cải cách giáo dục liên quan đến hàng triệu trẻ emcủa đất nước và đã được chứng minh là thành công vậy mà rút cục lại được"giải quyết êm thấm", "nhẹ nhàng" đến vậy sao?

Ngày mai, sự việc phụhuynh đạp đổ cánh cổng Trường Thực nghiệm sẽ lắng xuống rồi dần chìm vàoquên lãng. Niên học mới sẽ bắt đầu và sẽ chẳng còn ai nhớ lại sự kiệntuy nhỏ này nhưng chứa đựng trong đó biết bao câu chuyện, biết bao nỗiniềm.

Và tất nhiên sẽ có khôngít người đang nín thở chờ đợi cho câu chuyện đáng buồn này sớm lắngxuống. Ngày mai, sự việc phụ huynh đạp đổ cánh cổng Trường Thực nghiệmsẽ chỉ còn là một câu chuyện đàm tiếu. Nhưng "bóng ma" của Trường Thựcnghiệm sẽ còn ám ảnh nền giáo dục trừ phi người ta nhìn thẳng vào sựthật.

Sự thật không thể lảngtránh là: Câu trả lời cho câu hỏi về số phận của Công nghệ Giáo dục -"Điều gì đang thực sự xảy ra đằng sau cánh cổng Trường Thực nghiệm?" -có thể được trả lời và chỉ có thể được trả lời bởi những "kiến trúc sư"của Chương trình CT 2000!

Vấn đề của mọi vấn đề nằmở chỗ đó!