Tỷ lệ học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng tăng

Nội dung trên được đưa ra tại hội thảo khoa học kết nối VinFuture's InnovaConnect với chủ đề "Phòng chống tác hại của thuốc lá mới: Bằng chứng khoa học và kinh nghiệm tại Việt Nam và trên thế giới".

GS Hoàng Văn Minh, Hiệu trưởng trường Đại học Y tế công cộng cho hay, nghiên cứu của ông và các cộng sự trong năm 2023, 2024 cho thấy tình trạng sử ụngd thuốc lá điện tử của thanh thiếu niên Việt Nam rất đáng lo ngại. Khoảng 14% học sinh được hỏi cho biết từng sử dụng thuốc lá điện tử, trong đó 7% đang sử dụng, đây là tỷ lệ cao ở mức đáng báo động.

GS Hoàng Văn Minh chia sẻ tại sự kiện.

Nghiên cứu cũng chỉ ra, thiết bị thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng với kiểu dáng thời thượng, hương vị đa dạng và những chiến dịch quảng cáo tinh vi khiến nhiều người, đặc biệt là thanh thiếu niên, lầm tưởng rằng những sản phẩm này an toàn hơn so với thuốc lá truyền thống.

"Xu hướng này rất đáng lo ngại vì nó có khả năng đảo ngược các nỗ lực kiểm soát thuốc lá của chúng ta trong việc giảm tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc. Điều này cũng chỉ ra rằng thuốc lá điện tử đang được quảng cáo hấp dẫn và dễ tiếp cận hơn với những bạn trẻ mới sử dụng và đã sử dụng thường xuyên", ông nói. Tỷ lệ từng thử và đang sử dụng thuốc lá điện tử cao như hiện nay có thể gia tăng tình trạng sử dụng thuốc lá truyền thống trong tương lai do nicotine có tính gây nghiện cao.

Theo GS Hoàng Văn Minh, một trong những lý do chính khiến giới trẻ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là các em cảm thấy "ngầu". Các lý do khác là do ảnh hưởng từ bạn bè, vì tò mò và vì sự phổ biến của các sản phẩm này.

Tỷ lệ học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng tăng.

Từ khảo sát thực tế, vị chuyên gia này cho rằng, Việt Nam đang thiếu các quy định cụ thể về thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, điều này có thể khiến chúng trở nên dễ tiếp cận hơn, đặc biệt khi so sánh với Thái Lan hoặc Singapore, nơi đã thực hiện các lệnh cấm nghiêm ngặt với những sản phẩm này. Cần phải hành động ngay lập tức, xây dựng và thực thi các chính sách kiểm soát chặt chẽ đối với những sản phẩm này.

Bà Bungon Ritthiphakdee, Giám đốc Điều hành Trung tâm Quản trị và Kiểm soát thuốc lá toàn cầu (GGTC Thái Lan) khẳng định, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng cũng có nicotine gây nghiện. Nếu nhiều người sử dụng loại thuốc lá mới này có khả năng tạo ra một thế hệ mới nghiện nicotine.

Mặt khác, hiện thuốc lá điện tử có hơn 16.000 hương vị, như dâu tây, táo, chocoalte.... những hương vị này, cùng với quan niệm sai lầm rằng dùng vape (thiết bị hút thuốc) không phải là hút thuốc, góp phần làm tăng sức hấp dẫn của chúng đối với thanh thiếu niên. Cộng đồng y tế toàn cầu, bao gồm cả Tổ chức Y tế Thế giới, đã ghi nhận các trường hợp tổn thương phổi nghiêm trọng liên quan đến việc sử dụng thuốc lá điện tử hoặc vape.

Tuy nhiên, theo bà Ritthiphakdee, việc hạn chế thuốc lá các các nước đang gặp nhiều thách thức. Cụ thể, Lào và Campuchia vẫn duy trì mức thuế thấp với thuốc lá, trong khi Singapore và Thái Lan áp thuế trên 75% theo khuyến nghị của Ngân hàng Thế giới. Ngành công nghiệp thuốc lá giới thiệu các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử và thiết bị vape nhắm vào giới trẻ.

Bà Ritthiphakdee nhìn nhận các quốc gia phải áp dụng các khung pháp lý mạnh mẽ để giải quyết thách thức này và bảo vệ các thế hệ tương lai khỏi tác hại của chứng nghiện nicotine.

Bà Bungon Ritthiphakdee chia sẻ tại sự kiện.

PGS Becky Freeman, trường Y tế Công cộng, Đại học Sydney Australia, chia sẻ các biện pháp giúp Australia giảm tỷ lệ người hút thuốc hằng ngày từ 30% xuống dưới mức 10%, trong đó có thuốc lá điện tử không còn được bán trong các cửa hàng tiện lợi. Người mua cần đơn thuốc từ hiệu thuốc và chỉ sử dụng chúng để cai thuốc lá. Bên cạnh đó, Australia thực hiện các biện pháp mạnh như cấm hút thuốc nơi công cộng và quảng cáo thuốc lá, thay đổi bao bì và thực hiện các chiến dịch y tế.

PGS Becky Freeman đánh giá, việc hút thuốc xuất hiện trong các chương trình truyền hình OTT với những người nổi tiếng quảng bá thuốc lá và thuốc lá điện tử. Doanh nghiệp kinh doanh thuốc lá lợi dụng mạng xã hội để truyền thông thương hiệu và gây ảnh hưởng đến các chính sách phòng chống thuốc lá.

Bà cho rằng, thuốc lá điện tử cần được kiểm soát trong việc quảng bá trên nền tảng số. Công ước khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế Thế giới kêu gọi các quốc gia giải quyết vấn đề quảng bá thuốc lá trên các phương tiện truyền thông xuyên biên giới, bao gồm cả internet và nền tảng kỹ thuật số. "Chúng ta cần đảm bảo rằng luật quảng cáo thuốc lá theo kịp thời đại và bao quát được cả những hình thức truyền thông mới hiện đang rất thu hút giới trẻ", PGS Becky Freeman nói.

Theo báo cáo Bộ Y tế, năm 2023 Việt Nam ghi nhận hơn 1.200 người nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, trong đó có nhiều trẻ vị thành niên. So với cùng kỳ 2022, số ca nhập viện tăng đáng kể.

Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá tại 11 tỉnh thành cũng cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 13-17 tuổi tăng từ 2,6% (năm 2019) lên 8,1% (năm 2023). Ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% (năm 2022) lên 8% năm 2023. Đặc biệt, ở nữ giới tuổi 11-18, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4,3% năm 2023.

Sức khỏe

Bộ trưởng Y tế trả lời kiến nghị cấm bán thuốc lá điện tử cho học sinh

Theo VTC News