Bớt căng tỷ giá nhưng còn lo vốn

Vào thời điểm này, tỷ giákhông biến động, cung - cầu vốn ngoại tệ đã bớt căng thẳng, nhưng vốn khả dụngvẫn là khó khăn nổi bật.

Thị trường tiền tệ và hoạt độngngân hàng đã trải qua tháng đầu tiên của năm mới. Có những hiện tượng ít thấy,có những chuyển động mới và vẫn còn những khó khăn cơ bản chưa thể tháo gỡ.

Tỷ giá… giảm

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, giá USD tháng 1/2010 so với tháng 12/2009giảm 0,11%, so với tháng 1/2009 tăng 8,96%. Mức giảm chỉ 0,11% qua một thángnhưng là diễn biến ít thấy trong suốt những năm gần đây.

Còn theo niêm yết của các ngân hàng thương mại, tỷ giá USD/VND đứng yên trongtháng 1 vừa qua. Thay đổi chỉ có ở mức chênh lệch giữa giá mua vào và bán ra.Đúng hơn, đó là sự đứng yên kể từ ngày 10/12/2009 đến nay.

Nguyên do, sau những điều chỉnh trong tháng 11/2009, Ngân hàng Nhà nước liên tụccố định mức 17.941 VND của tỷ giá bình quân liên ngân hàng (đây cũng là điềuhiếm thấy kể từ kỳ liên tục có biến động mạnh từ năm 2008). Giá USD niêm yết củacác ngân hàng thương mại theo đó cũng ở trạng thái luôn kịch trần biên độ chophép, cố định ở mốc 18.479 VND.

Điểm khác biệt so với hơn một tháng trước đó là giá mua vào được giữ thấp hơngiá bán ra 10 VND. Diễn biến này phản ánh một phần trạng thái cung - cầu vốnngoại tệ của các ngân hàng thương mại; họ không mua vào “bằng mọi giá” khi đẩygiá mua kịch trần biên độ như trong gần suốt năm 2009.

Mặt khác, theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước, thị trường ngoại tệ thời giangần đây đã có những chuyển biến tích cực, cung - cầu đã bớt căng thẳng.

“Trong tháng 1/2010, thị trường ngoại tệ đã có nhiều chuyển biến tích cực, tínhthanh khoản được cải thiện, các tổ chức tín dụng đã mua được ngoại tệ từ các tậpđoàn, tổng công ty nhà nước; lượng ngoại tệ Ngân hàng Nhà nước bán hỗ trợ các tổchức tín dụng đã giảm mạnh so với tháng trước và Ngân hàng Nhà nước đã mua đượcngoại tệ từ các tổ chức tín dụng”, Ngân hàng Nhà nước cho biết.

Một nguyên nhân được đề cập đếnlà nguồn ngoại tệ đã có sự hỗ trợ từ hoạt động bán lại của 7 tập đoàn, tổng côngty lớn của Nhà nước. Tính đến cuối tháng 1, con số liên quan đến nguồn này làkhoảng 450 triệu USD.

Như vậy, một phần ngoại tệ mà nhiều doanh nghiệp găm giữ trước đó đã được giảiphóng. Qua nguồn hỗ trợ này, một câu hỏi đặt ra có cách nào để có sự giải phóngtương tự đối với nguồn ngoại tệ còn “găm” trong dân cư?

Đây lại là một vấn đề khác, cơbản và không bị mờ nhạt bởi sự ổn định của tỷ giá hiện tại (sự ổn định có thểchỉ mang tính thời điểm). Một tham khảo là nguồn thông tin chính thống mới đâycho hay chỉ có khoảng 10% trong khoảng 6,3 tỷ USD kiều hối năm 2009 được bán lạicho các ngân hàng thương mại.

Trở lại với diễn biến của tỷ giá trong tháng 1, một tín hiệu tích cực là nhậpsiêu đã giảm tháng thứ ba liên tiếp. Từ mức trên 2 tỷ USD trong tháng 11/2009,nhập siêu giảm còn trên 1,9 tỷ USD trong tháng 12/2009 và ước tính chỉ còn 1,3tỷ USD trong tháng 1/2010 (giảm tới 32,6% so với tháng trước).

Có thể có những bình luận khác nhau, còn những vấn đề để ngỏ, nhưng diễn biếncủa tỷ giá trong tháng 1 và tháng 12/2009 cho thấy Ngân hàng Nhà nước muốn phátđi thông điệp là giữ ổn định, dù chưa thể khẳng định là sẽ ổn định trong trungvà dài hạn hay không.

Tăng trưởng tín dụng thấp là bình thường?

Tháng 1, Ngân hàng Nhà nước cho biết tăng trưởng tín dụng ước tăng 1%. Đây làmức tăng thấp nếu so với bình quân của năm 2009 (cả năm là 37,73%), hay theo dưđịa định hướng 25% cho năm 2010.

Tuy nhiên, một so sánh cho thấy đó là bình thường, khi tốc độ tăng trưởng tíndụng những tháng cuối năm 2009 đã chậm lại; riêng tháng 12/2009 chỉ tăng 0,87%.Hay so với cùng thời điểm những năm trước, mức tăng 1% nói trên cũng là bìnhthường. Cụ thể, tăng trưởng tín dụng tháng 1 các năm gần đây: năm 2005 là 1,4%,2006 là 1%, 2007 là 0,9%, 2009 là 0,65%; ngoại trừ tháng 1/2008 (không có sốliệu cập nhật cụ thể).

Về mức tăng này, ông Nguyễn Đồng Tiến, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước, cũngcho là “hơi thấp” nhưng bình thường. Bởi theo ông, quy luật trong hoạt động sảnxuất kinh doanh và tài chính là những tháng đầu năm và cuối năm, doanh nghiệptập trung cho công tác tổng kết, lập kế hoạch kinh doanh nên chưa đẩy mạnh cáchoạt động tín dụng.

Tuy nhiên, về phía ngân hàngthương mại, một số ý kiến cho rằng, với khó khăn thanh khoản hiện nay, muốn đẩymạnh tín dụng cũng khó. Lãi suất huy động đã đồng loạt lên 10,49% ở hầu hết cáckỳ hạn, trong khi trần lãi suất chốt ở 12%/năm đối với cho vay sản xuất kinhdoanh. Đó là chưa kể những trường hợp phải huy động trên thị trường liên ngânhàng với lãi suất phổ biến từ trên 11%...

Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong tháng 1 vừa qua, cơ quan này đã làm việc với8 tổ chức tín dụng để đánh giá mức độ an toàn hoạt động. Tuy nhiên, nội dung vàkết quả các buổi làm việc đó không công bố cụ thể.

Còn trong huy động vốn, tháng 1/2009, tổng số dư tiền gửi của khách hàng tại cáctổ chức tín dụng cũng chỉ tăng khoảng 0,3% so với tháng trước. Mức tăng này cũngmang tính thời điểm thường thấy ở những năm trước, nhưng khó khăn nổi bật hiệnnay là các ngân hàng không thể nâng lãi suất để tạo thêm sức lôi kéo nguồn tiềngửi.

Tại buổi gặp mặt báo chí đầu tuần này, tổng giám đốc một ngân hàng thương mạithan rằng, để huy động được vốn, ngân hàng “bó tay” với lãi suất và chỉ biết mởcác chương trình khuyến mại, dồn dập khuyến mại.

Quan điểm bền lề của vị tổng giám đốc này là bàn tay quản lý Nhà nước trong vấnđề lãi suất hiện nay lớn hơn bàn tay của thị trường. Và mong muốn lớn nhất trongnăm 2010 mà đại diện này đưa ra là làm sao cơ chế trần lãi suất được thay đổi,không bị neo bởi quy định 150% lãi suất cơ bản.

Để bớt khó khăn, lãnh đạo ngân hàng này hy vọng, sau Tết Nguyên đán, nguồn vốnsẽ trở lại ngân hàng theo chu kỳ thường thấy ở những năm trước…

Theo Minh Đức

TIN LIÊN QUAN