Cần bình tĩnh hơn khi “ứng xử” với vàng

Đã có một thời gian khá dài, vớiquan niệm vàng không ảnh hưởng đến chỉ số giá chung và tác động đến lạm phát,nên việc can thiệp thị trường vàng không nằm trong “tầm ngắm” của việc điều hànhchính sách tiền tệ.

Tuy nhiên, sau “sự cố” đáng nhớ của giá vàng vàongày 11/11/2009, “thái độ” đối với vàng của cáccơ quan chức năng đã thay đổi kèm theo đó là mộtloạt quyết định mạnh tay được rốt ráo thực hiệnnhư ngay khi giá vàng vừa có tín hiệu leo thang,lập tức cho nhập khẩu “thoải mái” để bình ổn thịtrường...

Bình luận về sự đột ngột thay đổi này, có ý kiếncho rằng với một thị trường nhạy cảm và dễ tổnthương như vàng thì việc điều hành cần tránhtình trạng lúc thì quá “lạnh lùng”, khi lại “vồvập” quá, hậu quả sẽ khó lường.

Vì, vấn đề căn bản nhất để ổn định thị trườngvàng chính là việc ra những quyết định kịp thờivà chính xác trong xuất - nhập khẩu mặt hàng này.Trong khi đó, trong điều hành xuất nhập khẩuvàng thời gian qua, chúng ta chủ yếu chỉ theothiên hướng “giật mình”, chạy theo giá mà đưa raquyết định, chứ không mấy khi đón đầu được xuhướng.

Nhìn lại bức tranh xuất - nhập khẩu vàng tronghai năm 2008, 2009 có thể thấy rất rõ điều này.

Từ cuối tháng 5/2008, Chính phủ đã quyết địnhngừng nhập khẩu vàng. Hơn nửa năm sau đó, vàohai tháng đầu năm 2009, khi thị trường vàng bắtđầu xuất hiện những diễn biến ngoạn mục đầu tiên,giá vàng trong nước đột ngột tụt hẳn so với giávàng thế giới từ 300.000 - 800.000 đồng/lượng,việc xuất khẩu vàng được đưa ra nhanh chóng.Khoảng 70 tấn vàng đã “ra đi” đem lại thành tíchxuất siêu trong quý 1/2009, thành tích Việt Namlần đầu tiên đạt được sau 17 năm nhập siêu.

Nhưng, ngay sau đó đã có những dự báo rằng xuấtkhẩu vàng nhiều không hẳn đã là dấu hiệu tốt,bởi sau này khi có nhu cầu, Việt Nam sẽ lại phảinhập khẩu về. Và khi đó, nếu quản lý không tốtthì cầu ngoại tệ sẽ gia tăng cùng với việc giávàng trong nước dễ lặp lại tình trạng luôn caohơn nhiều so với giá quốc tế.

Quả thật, chỉ khoảng 8 tháng sau đó, tháng11/2009, Việt Nam buộc lại phải quyết định nhậpkhẩu vàng. Nếu thời điểm xuất khẩu vàng với giátrong khoảng từ 870-980 USD/oz, thì giá vàng màtháng 11/2009 Việt Nam phải nhập là gần 1.200USD/oz.

Việc bình ổn được thị trường vàng khó mà trông cậy hoàn toàn ở những quyết định xuất hay nhập mang tính tình thế

Đến tháng 2/2010, Ngân hàng Nhà nước lại tiếptục cho Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC)tiếp tục nhập khẩu vàng vô giới hạn để bán rathị trường nhằm bình ổn giá vàng. Quyết định nàyđược đưa ra trong bối cảnh giá vàng trong nướcnhiều ngày liên tục luôn đứng mức cao so với giáthế giới, có thời điểm chênh đến vài triệu đồng/lượngdù cung cầu vàng trên thị trường không có dấuhiệu đột biến.

Nhìn lại cơn bão giá vàng hồi trung tuần tháng11/2009, Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần VàngVina Nguyễn Trung Anh cho rằng đây chính là hệquả của việc cấm không cho nhập khẩu vàng kể từhồi nửa cuối năm 2008. Trong khi đó, đầu năm2009 đã vội xuất đi một khối lượng vàng khổng lồ.

Còn đánh giá về quyết định cho tái nhập khẩuvàng, TS. Cao Sỹ Kiêm, Thành viên Hội đồng tưvấn chính sách tiền tệ quốc gia nhận định: “Giánhư quyết định này được đưa ra kịp thời hơn thìsẽ không để xảy ra tình trạng giá ảo và đầu cơ...”

Việc bình ổn được thị trường vàng khó mà trôngcậy hoàn toàn ở những quyết định xuất hay nhậpmang tính tình thế, mà cần một cái nhìn dài hơihơn, nói theo cách của TS. Kiêm là cần phải phánđoán và dự báo sát thực tế.

Việt Nam trong nhiều năm qua đã trở thành mộttrong những quốc gia nhập khẩu vàng nhiều nhấtthế giới, như năm 2008, Việt Nam vượt cả Ấn Độvà Trung Quốc - vốn là những quốc gia đứng đầutrong nhập khẩu vàng. Cũng vì nhập khẩu vàng màmức thâm hụt thương mại của Việt Nam nghiêmtrọng hơn. Chỉ trong 6 tháng đầu của năm đỉnhcao nhập vàng là 2008, thâm hụt thương mại củaViệt Nam đã là gần 17 tỷ USD, trong khi, thâmhụt thương mại cả năm 2007 cũng chỉ là 12,4 tỷUSD.

Không thể phủ nhận những nỗ lực không mệt mỏicủa Ngân hàng Nhà nước trong thời gian qua trongviệc quán xuyến thị trường vàng. Dù vậy, có lẽviệc điều hành thị trường này cần “bình tĩnh”hơn. Bản thân lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, khilý giải về quyết định cho nhập khẩu vàng trở lạivào tháng 11 vừa qua cũng cho rằng: “Không phảinhập vì thiếu nguồn cung, mà vì chỉ để trấn antâm lý”.

Mặt khác, thị trường này cũng sẽ tự điều chỉnhnếu nhận được những sự trợ giúp, can thiệp điềmđạm hơn dựa trên một nền tảng dự báo ngày càngchính xác và sáng suốt hơn của cơ quan điều hành.

Theo Đoàn Trần

TIN LIÊN QUAN