Cạn kiệt gỗ nguyên liệu

Không kiểm soát nổi

Nhiều DN sản xuất đồ gỗ xuất khẩu cho biết những năm trước, tình trạngxuất khẩu gỗ nguyên liệu cũng có nhưng không nhiều. Tuy nhiên, từ đầunăm đến nay, người ta đua nhau thu gom gỗ nguyên liệu (chủ yếu là gỗ từrừng trồng như cao su, tràm các loại...) để xuất sang Trung Quốc (TQ)dưới dạng gỗ tròn và gỗ xẻ bán thành phẩm.

Khu vực tranh giành thu gomtập trung tại các tỉnh Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai và một số tỉnhcao nguyên. Thương lái TQ cũng qua tận nơi để săn lùng gỗ. Trong batháng qua, giá gỗ bị đẩy lên chóng mặt, tăng từ 30% đến 50% tùy loại.

Ông Huỳnh Quang Thanh, Giám đốc Công ty Đồ gỗ Hiệp Long (tỉnh Bình Dương),cho biết trước đây, giá gỗ cao su, gỗ tràm chỉ khoảng dưới 4 triệu đồng/m³ thì nay tăng lên 6 triệu đồng/m³ và khả năng sẽ còn tăng tiếp.

Theo dự báo của giới kinh doanh gỗ cũng như các DN chế biến gỗ, tháng 9,tháng 10 tới, giá gỗ nguyên liệu sẽ còn tăng tiếp khi mà các rừng cao sutheo thông lệ hằng năm sẽ hạn chế khai thác. Do đó, giới buôn gỗ từ TQđang tăng tốc thu gom gỗ nguyên liệu.

Doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ đang gặp khó khăn do thiếu nguyên liệu (Ảnh: Hồng Thúy)

Ông Trần Thanh Bình, giám đốc mộtDN gỗ tại TPHCM, tiết lộ: Bình thường, một DN xuất khẩu gỗ nguyên liệu ởmức trung bình chỉ xuất được vài ngàn mét khối/tháng nhưng nay họ đangxuất hàng chục ngàn mét khối/tháng. Tại các khu vực trồng rừng cao su ởcác tỉnh miền Đông lúc nào cũng có hàng chục người TQ túc trực để xúctiến việc thu gom gỗ.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tôn Quyền, Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ vàLâm sản VN, thừa nhận tình trạng xuất khẩu gỗ hiện rất phức tạp. Theo sốliệu thống kê, chỉ trong 6 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu gỗ cácloại trên 1,5 tỉ USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng việc xuấtkhẩu gỗ nguyên liệu sang TQ thì không thể nào thống kê được do hàng xuấtsang TQ thường theo 2 dạng chính ngạch và tiểu ngạnh, trong đó hàng điđường tiểu ngạnh là chủ yếu.

Lợi dụng chính sách thuế

Ông Trần Quốc Mạnh, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM, chobiết không chỉ có TQ nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ VN mà ngay cả các DNMalaysia, Indonesia cũng đang sang VN gom hàng với số lượng lớn để dựtrữ cho cuối năm, càng làm cho thị trường gỗ nguyên liệu trong nước thêmphức tạp. Trong khi đó, các DN sản xuất đồ gỗ xuất khẩu trong nước gầnnhư án binh bất động vì không có vốn để mua hàng dự trữ.

Được biết trong năm 2008, do khủng hoảng kinh tế nên các DN xuất khẩu,trong đó có DN gỗ, đều gặp khó khăn nên từ tháng 4-2009, Bộ Tài chínhđiều chỉnh thuế xuất khẩu cho nhóm gỗ rừng trồng từ 10% xuống còn 0% đểtạo điều kiện cho DN gỗ xuất khẩu. Nay tình hình xuất khẩu sản phẩm gỗđã thuận lợi nhưng thuế xuất khẩu gỗ nguyên liệu vẫn áp dụng 0% nên giớikinh doanh đã lợi dụng chính sách này để thu gom gỗ rừng trồng ồ ạt gâykhó khăn cho DN sản xuất gỗ trong nước.

Trước thực trạng trên, Hội Mỹnghệ và Chế biến gỗ TPHCM, Hội Chế biến lâm sản tỉnh Đồng Nai đã có côngvăn kiến nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính xem xét lại thuế xuất khẩu gỗnguyên liệu. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn chưa được cơ quan chức năng giảiquyết. Hiện DN muốn mua nguyên liệu dự trữ cũng gặp khó khăn do giá đãbị đẩy lên quá cao và nguồn hàng cũng bắt đầu khan hiếm.