Lúng túng quảng bá du lịch

Thị trường nào cũng làtrọng điểm?

Một chuyên gia kinh tế nhậnđịnh, để có thể quảng bá du lịch hiệu quả, trước hết cần  xác định rõ ràngđâu là thị trường du khách trọng điểm, đâu là thị trường khách tiềm năng(ngắn hạn và dài hạn). Đối với thị trường trọng điểm, việc quảng bá nhằm mụctiêu giữ và thu hút khách. Với thị trường tiềm năng, quảng bá là cách để đầutư cho lâu dài. Thực tế nhiều năm qua, ngành du lịch VN chưa phân tách thịtrường nào là tiềm năng, thị trường nào là trọng điểm, dẫn đến sự lúng túng,thiếu hiệu quả trong công tác quảng bá hiện nay.

Trong chương trình kích cầudu lịch 2010 Việt Nam - điểm đến của bạn, Tổng cục Du lịch (TCDL) đã gộpchung thị trường trọng điểm và tiềm năng làm một. Theo đó, có 8 thị trườngnước ngoài cần phải quảng bá điểm đến VN và tổ chức các sự kiện xúc tiến,gồm Trung Quốc, Đông Bắc Á (Nhật, Hàn Quốc), Pháp và Tây Âu, Mỹ, Úc, NewZealand, ASEAN, Đông Âu (Czech, Hungary) và Nga. Cách phân loại thị trườngnhư trên của TCDL đã gộp chung tất cả vào “một rổ”. Thế nên, với kinh phíchiếm phần lớn trong tổng kinh phí chung cho hoạt động xúc tiến quảng báhằng năm (năm nay là 71 tỉ đồng), TCDL cũng khó làm tốt với chừng ấy thịtrường.

Vậy, đâu là thị trườngtrọng điểm và tiềm năng của du lịch VN? Ông Phan Đình Huê, Giám đốc Côngty du lịch Vòng Tròn Việt, phân tích: Để xác định đâu là thị trườngchính, cần nghiên cứu khách ở đó yêu thích gì ở VN, đường bay ra sao,khả năng chi tiêu của khách… Vì vậy, có thể coi những thị trường sau đâylà chính của du lịch VN: Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Mỹ, Trung Quốc, Thái Lan.Thống kê số du khách các nước đến VN nhiều nhất trong 4 tháng đầu năm2010 cũng tương ứng với nhận định trên. “Tuy nhiên, chúng ta chưa tiếpthị tốt ngay cả ở những thị trường mà ta cho là chính. Khách Pháp, Nhậtluôn sụt giảm; khách Hàn Quốc vào VN thì hầu hết mua tour của công tyHàn Quốc; khách Trung Quốc chủ yếu chỉ vào các tỉnh biên giới phía Bắc…Rõ ràng, khai thác hiệu quả lượng khách sẵn có ở thị trường chính đã rấtkhó khăn”, ông Huê nói. Còn thị trường tiềm năng có thể kể tới là Đức,Nga, Úc, Singapore, Malaysia…

Liên tục thay đổi 

Kinh phí xúc tiến quảng bá dulịch luôn được nâng lên (năm 2010 tăng 21 tỉ đồng so 2009), đủ để ngành dulịch VN chơi sang khi chọn những kênh truyền hình “khủng” của thế giới đểquảng cáo. Thế nhưng điều khó hiểu là chúng ta lại chọn cách quảng cáo trongthời gian rất ngắn trên một kênh truyền hình, rồi sau đó chuyển qua kênhkhác. Theo một chuyên gia marketing, quảng cáo trên các kênh truyền hình lớnlà cần thiết cho du lịch VN, nhưng phải đủ kinh phí kéo dài để “mưa dầm thấmđất”. Du lịch VN từng chọn CNN để quảng cáo trong 3 tháng, năm sau lại đổiqua BBC World News.

Theo đó, cuối năm 2007, dulịch VN đã làm cú “đột phá” khi chi 275.000 USD để quảng cáo trên kênh CNN,phát sóng 182 lần clip Việt Nam - vẻ đẹp tiềm ẩn (Vietnam - the hiddencharm) liên tục trong 3 tháng, tần suất 2 lần/ngày. Khán giả truyền hìnhchâu Á được xem rất nhiều những hình ảnh như chùa Một Cột, Văn Miếu Quốc TửGiám, vịnh Hạ Long, nhà rông Tây Nguyên, cây trái Nam Bộ… thoáng qua trong30 giây.

Tháng 5.2009, quảng cáo dulịch VN xuất hiện trên BBC World News, phát sóng 320 lần trong 8 tuần ở châuÁ - Thái Bình Dương, 6 tuần ở châu Âu và 6 tuần ở Bắc Mỹ. Chi phí thấp hơnso với CNN, khoảng 204.600 USD (giảm khoảng 40%), nhưng được phủ sóng rộnghơn. Cùng thời điểm này, hình ảnh VN cũng xuất hiện trên taxi và xe buýt ởLondon (Anh).

Tuy nhiên, trước phản ứng củanhiều người khi cho rằng quảng cáo du lịch VN trên các kênh CNN, BBC làkhông hiệu quả do không đúng đối tượng (chủ yếu người xem là giới doanhnhân) nên năm nay, Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch(VH-TT-DL) dự kiến đàm phán để chuyển sang kênh khác như Star Sport, ESPN,Discovey, National Geographic. Đây là những kênh mà ngành du lịch Thái Lan,Malaysia, Singapore… đang quảng cáo.

TCDL hiện đã mời thầu xâydựng bộ phim 15 phút và quảng cáo 30 giây giới thiệu du lịch VN bằng tiếngTrung, kinh phí hàng tỉ đồng để phát trên kênh truyền hình quốc gia TrungQuốc (1 lần/ngày trong ba ngày liên tiếp) và các đài tỉnh Tứ Xuyên, TrùngKhánh, Hồ Bắc (3 lần/ngày trong một tháng). Phim chính thức phát sóng trongquý 2/2010 nhân kỷ niệm 50 năm ngày thành lập ngành du lịch VN.

“Không thể mỗi lần quảngbá là một lần đi”

Ông Paul Stoll, Tổng giám đốcCông ty tư vấn quốc tế Celadon, người xây dựng Con đường di sản miền Trung,cho rằng VN cần phải biết thu hút những đối tượng khách nào để có thể xúctiến quảng bá: “VN đang trong giai đoạn phát triển, do đó thu hút khách dạngallocentric - ít quan tâm đến giá cả, có học vấn, thích điểm đến còn mới,quan tâm đến văn hóa và con người, độc thân hoặc có gia đình nhưng chưa cócon; khác với đối tượng khách psycho centric chỉ thích những điểm đến đãphát triển”. Khoảng một nửa trong 1 tỉ du khách trên thế giới là dạngallocentric, trong đó 1/3 thích du lịch ở châu Á. Như vậy lượng khách nàyvào khoảng 160 triệu người. Nhưng VN hiện chỉ mới đón được khoảng 4 triệutrong số đó, trong khi Thái Lan là 15 triệu, Malaysia 22 triệu, Indonesia6,3 triệu, Trung Quốc 126 triệu. “Tôi cho rằng VN hiện đang có những con bàitốt nhất trong cuộc chiến thị phần, đó là nền văn hóa, kho tàng lịch sử,điểm đến an toàn, con người thân thiện và đang trong giai đoạn ngày càngphát triển”, Paul Stoll nhận xét.

Theo ông Paul Stoll, du lịchVN không cần phải có một chương trình quảng cáo tốn kém. Việc quảng bá nênđược thực hiện thông qua mạng truyền thông xã hội và công cộng có hợp đồngvới một công ty truyền thông giỏi. Công ty này sẽ sử dụng sự am hiểu thịtrường để tạo ra một chiến lược quảng cáo và quảng bá phối hợp dựa trên mộtkhẩu hiệu, chẳng hạn như Hãy đến với VN bây giờ (Visit Vietnam Now), nhằmgửi thông điệp rõ ràng rằng bây giờ là lúc VN cần du khách.

TCDL Thái Lan hiện có 24 vănphòng đại diện ở nước ngoài. Ông Pichai Raktashinha, Giám đốc văn phòng ởVN, cho rằng: “Muốn quảng bá cho một thị trường nào đó, anh phải ở trong đó,không thể ở trong nước mà có thể quảng bá ở nước ngoài được”. Ông Phạm XuânDu, Giám đốc Công ty du lịch Xuân Nam, đồng tình: “Những thị trường trọngđiểm cần có văn phòng đại diện để quảng bá điểm đến, chứ không thể cứ mỗilần muốn quảng bá là một lần đi, vừa tốn kém vừa không hiệu quả. Cách làmnhư vậy chỉ mang tính nhất thời”.