Lạm dụng thuốc giảm đau khớp, ẩn hoạ lâu dài

Theo một nghiên cứu tại khoa Khớp bệnh viện Bạch Mai, có tới 70% bệnh nhân đau khớp đã tự ý dùng thuốc có corticosteroid - loại thuốc thuộc nhóm thuốc độc bảng B có nhiều tác dụng không mong muốn, phải được bác sỹ kê đơn chỉ định đặc biệt.

Thói quen sai khi ứng phó với cơn đau khớp

Đau là biểu hiện đầu tiên dễ nhận thấy của tình trạng thoái hóa khớp nói riêng và các bệnh khớp nói chung. Đau tại khớp thường là phản ứng của cơ thể khi hệ cơ xương khớp bị tổn thương. Trong nhiều bệnh khớp, đặc biệt là bệnh thoái hóa khớp,sụn khớp dễ bị hư hại. Khi sụn khớp bị bào mòn khiến các đầu xương mất lớp sụn đệm bảo vệ, hai đầu xương có thể cọ vào nhau khi chúng ta cử động, lúc này có thể nghe thấy tiếng lục cục, lạo xạo và bệnh nhân đau. Đó là một trong các biểu hiện thường gặp của thoái hóa khớp.

 

Phần đông người bệnh thường tùy tiện dùng thuốc giảm đau, kháng viêm khi khớp đau mỏi, khó chịu do thời tiết thay đổi, khi hoạt động nhiều... Một nghiên cứu tại khoa Khớp BV Bạch Mai cho thấy, có đến 70% bệnh nhân đau khớp đã tự ý dùng các thuốc có corticosteroid , không có chỉ định của bác sỹ. Corticosteroid một loại thuốc có đặc tính chống viêm, thuộc nhóm thuốc độc bảng B có nhiều tác dụng không mong muốn nguy hiểm, phải được bác sỹ kê đơn cho những chỉ định đặc biệt.

Ngoài ra, một số bệnh nhân khác lại ưa tìm những bài thuốc dân gian, truyền miệng chữa viêm đau khớp mà không có chứng minh khoa học rõ ràng cũng như không có tác dụng lâu dài, mà ngược lại, nhiều người đã gặp các tác dụng không mong muốn như dị ứng, suy gan, thận...

Giảm đau khớp sai cách gây nguy hại khó lường

Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm bệnh nhân khớp dễ đối mặt hàng loạt biến chứng nguy hiểm: loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, loãng xương, tiểu đường, tăng huyết áp, tăng nguy cơ tử vong do đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim…

Trong bệnh thoái hóa khớp, tổn thương bắt nguồn từ sụn khớp, do vậy cần lưu ý rằng các thuốc giảm đau, kháng viêm chỉ làm giảm bớt triệu chứng chứ không điều trị từ căn nguyên của bệnh nên sụn khớp vẫn tiếp tục tổn bị thương ngay cả khi cơn đau đã qua đi. Do sụn tiếp tục hủy hoại, kéo theo nhiều thành phần khác của khớp cũng ảnh hưởng: viêm màng hoạt dịch, tràn dịch khớp, viêm, đứt dây chằng, biến dạng đầu xương, lệch trục khớp.... Điều này khiến các cơn đau khác tiếp diễn và ngày càng nặng, dẫn đến mất chức năng vận động, và bệnh nhân phải đối mặt với giải pháp cuối cùng: hoặc tàn phế hoặc phải thay khớp nhân tạo.

Bên cạnh đó, các bài thuốc "y học cổ truyền" hiện nay thường được truyền miệng, theo kinh nghiệm. Trên thực tế, nhiều loại thuốc này đã bị trộn thêm corticoid... Người bệnh không biết, uống vào thấy dễ chịu, hết đau xương mỏi khớp nhưng một thời gian sau đau lại tái phát. Ngoài ra có các biểu hiện không mong muốn của thuốc corticoid như mặt sưng to, đỏ, rối loạn phân bố mỡ (bụng to, gáy bự, chi nhỏ...), phù chi, tăng huyết áp, tăng đường máu, thị lực giảm sút, suy tuyến thượng thận do thuốc..., ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đồng thời khiến khớp hư hại nặng nề, bỏ lỡ thời gian điều trị tốt và tốn kém tiền bạc.

Giảm đau an toàn và điều trị trúng đích

Trong phương pháp chữa trị bệnh khớp, cần đảm bảo song song hai yếu tố: giảm đau an toàn kết hợp điều trị trúng đích trên nguyên nhân gây ra các cơn đau và tình trạng hư hại sụn. Bệnh nhân phải được kiểm soát tốt tình trạng đau viêm, chỉ dùng thuốc giảm đau, kháng viêm ở giai đoạn cấp tính theo hướng dẫn của bác sỹ.

Người bệnh cần được điều trị phục hồi, bảo tồn tối đa sụn khớp trước sự tấn công liên tục của hệ miễn dịch vào các tế bào sụn trong quá trình diễn biến bệnh và cần tránh chấn thương tổn hại tới sụn khớp.

Hiện nay, dưỡng chất sinh học UC-II được xem là bước tiến mới của y học trong việc phòng ngừa, điều trị thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp... Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh, UC-II khi được hấp thu qua đường uống, 47% có khả năng đáp ứng miễn dịch, ngăn chặn quá trình phá hủy sụn khớp, bảo vệ mô sụn, 53% còn lại cung cấp nguồn nguyên liệu cho quá trình khôi phục hư tổn mô sụn, từ đó giúp giảm đau tự nhiên, điều trị nguyên nhân gây ra các cơn đau khớp và nuôi dưỡng sụn khớp từ gốc.

Việc sử dụng dưỡng chất sinh học UC-II cho phép bảo tồn sụn khớp - một trong các mô đầu tiên bị hủy hoại trong bệnh thoái hóa khớp. Việc ngăn chặn sớm tổn thương này cho phép bảo vệ toàn bộ khớp, khiến khớp khỏe mạnh; các cơn đau không xảy ra khiến chất lượng cuộc sống tốt hơn, bệnh nhân không phải sử dụng các thuốc kháng viêm giảm đau, giúp ngăn ngừa tận gốc các tai biến do các nhóm thuốc này gây ra. Một mũi tên trúng nhiều mục tiêu.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Lan
(Giảng viên cao cấp ĐH Y Hà Nội,
Nguyên Trưởng khoa Cơ-Xương-Khớp BV Bạch Mai)