Sốt mò xuất hiện tại thành phố: Biến chứng có thể gây tử vong

Dễ chẩn đoán nhầm

Hai tuần liền anh Kiên Cường (Kim Ngưu, Hà Nội) luôn sốt cao 39 – 40 độ C. Đi khám tại phòng mạch tư, bác sĩ bảo bị sốt virus nên điều trị và cho truyền dịch 10 ngày nhưng vẫn không dứt cơn sốt. Hoảng sợ, anh Cường tìm đến BV Bệnh nhiệt đới TƯ khám lại. Sau những test chẩn bệnh, các bác sĩ phát hiện ra anh bị bệnh sốt mò.

Trước đó, một số người dân ở Vạn Phú, Vạn Ninh, Khánh Hòa cũng bị sốt, đi khám được chẩn đoán bị sốt xuất huyết, điều trị không hạ sốt được mới chuyển lên khoa truyền nhiễm (BV Đa khoa Khánh Hòa) và được phát hiện là bị sốt mò.

Theo BS Đặng Hồng Hải (Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp BV Bệnh nhiệt đới TƯ), bệnh sốt do ấu trùng mò (gọi là bệnh sốt mò), là bệnh truyền nhiễm cấp tính do mầm bệnh là Rickettsia orientalis (từ các động vật hoang dã gặm nhấm chuột, thỏ, lợn, các loài chim hoặc vật nuôi như chó, lợn, gà...) gây nên. Ở miền Bắc bệnh lưu hành từ tháng 5 - 10, còn ở miền Nam xảy ra quanh năm, cao nhất vào mùa mưa. Mọi lứa tuổi đều có thể bị mò đốt, nhưng chủ yếu ở tuổi lao động ở nông thôn, rừng núi (80,5%) với những người làm rừng, khai hoang, săn bắn... dễ mắc.

Vết đốt mò thường ở chỗ kín nên dễ bị bỏ qua

Bệnh sốt mò có nhiều thể nặng nhẹ khác nhau, tùy vùng và tùy loại mầm bệnh có độc tính cao hay thấp. Sau khi bị ve, mò đốt sẽ ủ bệnh 8 - 12 ngày (sớm hơn là 6 ngày, muộn là 21 ngày). Sau 1-2 tuần người bệnh sẽ sốt cao 39 – 40 độ và kéo dài. Ở thể nhẹ hay có hạch sưng to ở nách, bẹn nhưng không nóng, đỏ và thường xuất hiện cùng sốt hoặc sau sốt 2-3 ngày. Muộn hơn hạch sẽ xuất hiện ở toàn thân. Hạch gần vết loét thường sưng to bằng quả xoan và tưng tức, sau đau dần. Hạch toàn thân sưng ít, đau nhẹ hơn. Sốt 4-7 ngày ngực, bụng sẽ mọc nốt dát, sẩn (ban) nhỏ như hạt kê đến 1cm, rồi lan ra khắp mình (ít khi có ở mặt, lòng bàn tay, gan bàn chân). Người bệnh đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, mắt nhức sung huyết, môi khô... Ở giai đoạn muộn có thể bị mê sảng, hạ huyết áp, viêm phổi, rối loạn tiêu hóa… nhưng không lây truyền sang người khác. Dân địa phương thường ít mắc và mắc thể nhẹ, nhưng khách du lịch dễ mắc thể nặng.

Do mò đốt chỉ nổi 1 nốt (có khi 2 nốt) ở chỗ da mềm, ẩm, kín như bộ phận sinh dục, hậu môn, nách, bẹn, rốn, cổ và không đau, rát, ngứa (80%) nên ít người để ý. Vết loét khỏi da xung quanh cứng, đóng vảy màu nâu đen. Khi sốt cao nốt phổng này loét thì hội chứng nhiễm khuẩn nhiễm độc đã nặng và liên tục sốt 39 – 40 độC, hoặc sốt kiểu nối cơn kéo dài từ 15 - 20 ngày. Ở thể nặng sẽ có các biến chứng tim mạch, hô hấp, thần kinh, xuất huyết… có thể gây tử vong. Trong khi đó, nếu sớm được chẩn đoán đúng, bệnh nhân sốt mò sẽ hồi phục sức khỏe chỉ sau 3 - 5 ngày điều trị.