Đây là phương án mà cả Nga, Ukraina, EU và Mỹ đều không mong đợi. Theo hãng tin CNN, nếu xung đột xảy ra, một Ukraina đơn độc sẽ dễ dàng bị Nga tàn phá. Moscow vượt trội hơn quốc gia láng giềng về mọi mặt, từ kinh tế tới quân sự. Với các căn cứ sẵn có, Nga đang bao vây 60% lãnh thổ Ukraina.

Binh sĩ Ukraina gác trên chiến hạm ở Sevastopol. Ảnh: Getty.

Tuy nhiên, giống như tuyên bố của Tổng thống Putin, can thiệp quân sự là giải pháp cuối cùng của Moscow. Nếu miền đông Ukraina trở thành chiến trường, nó sẽ tác động ngược trở lại với nền công nghiệp, nông nghiệp, xuất khẩu dầu và khí đốt của Nga. Các nước châu Âu cũng không thể tránh khỏi ảnh hưởng vì hơn 20% nhu cầu năng lượng của khu vực phụ thuộc vào Nga.

Hơn nữa, những diễn biến mới nhất liên quan đến tình hình khủng hoảng Ukraina càng chứng tỏ khả năng này khó xảy ra. Sau cuộc gặp cấp ngoại trưởng tại Paris (Pháp) về tình hình Ukraina, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ngày 5/3 tuyên bố trước báo giới rằng Mỹ, Nga và Liên minh châu Âu (EU) đều nhất trí cuộc khủng hoảng ở Ukraina cũng như tình hình phức tạp nảy sinh sau đó cần được giải quyết thông qua đối thoại.

Ngoại trưởng Nga Lavrov nêu rõ ông và người đồng cấp Mỹ đã nhất trí cần hỗ trợ người dân Ukraina thực hiện thỏa thuận ký ngày 21/2 về cải cách hiến pháp, thành lập chính phủ hòa hợp dân tộc và tiến hành bầu cử tổng thống. Theo ông Lavrov, Ngoại trưởng Mỹ cũng thừa nhận 2 bên không thể đạt thỏa thuận trung thực nhằm ổn định tình hình tại Ukraina trong điều kiện đe dọa và ngôn ngữ tối hậu thư, mà điều quan trọng là phải tạo được bầu không khí tin cậy trong đối thoại.

Nga đưa quân để “nắn gân” Kiev

Trong trường hợp này, Moscow sẽ đưa quân đội qua biên giới để can thiệp vào Ukraina, nhằm bảo vệ quyền lợi của nước Nga và những người nói tiếng Nga ở Ukraina. Nếu hành động này trở thành sự thực, thông điệp của Moscow sẽ rất rõ rằng. Họ muốn chính quyền lâm thời Kiev biết họ đang đối đầu với ai và có thể phải hứng chịu những gì.

Trên thực tế, những người thân Nga chiếm đa số ở các tỉnh miền đông và nam của Ukraina. Trái ngược với một cuộc chiến toàn diện, sự hiện diện quân sự của Nga kết hợp cùng sự ủng hộ của phần lớn dân chúng có thể hạ gục chính quyền mà chính phủ lâm thời Kiev dựng lên ở các địa phương. Nếu trở thành sự thực, động thái này sẽ tác động mạnh tới Ukraina vì khu vực đông nam vốn được xem là đầu tàu kinh tế của đất nước nhờ hợp tác chặt chẽ với Nga.

Nga bỏ mặc Ukraina vô điều kiện

Vùng phía đông và nam Ukraina đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với Nga. Phần lớn dân số ở đây sử dụng tiếng Nga như tiếng mẹ đẻ và gắn liền với Nga về kinh tế, văn hóa và tôn giáo. Thậm chí, bán đảo tự trị Crimea từng là phần lãnh thổ của Liên bang Nga, với hơn 60% dân số là người dân tộc Nga.

Cảnh sát chống bạo động Ukraina ở trụ sở tòa nhà công quyền thành phố Donetsk. Ảnh: Getty.

Nga có rất nhiều tài sản quan trọng ở Ukraina. Moscow đặt căn cứ của hạm đội Biển Đen ở cảng Sevastopol trên bán đảo Crimea. Từ vị trí này, Nga nhanh chóng gây ảnh hưởng với thế giới khi đưa tàu chiến tới vùng biển Địa Trung Hải thông qua Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là tuyến đường soái hạm Moskva của hạm đội Biển Đen từng đi khi phương Tây đe dọa can thiệp vào cuộc nội chiến Syria, một trong những đồng minh của Nga.

Nếu Nga bỏ mặc những diễn biến ở Ukraina, nó đồng nghĩa Moscow bỏ mặc quyền lợi của mình bị xâm phạm. Trong bối cảnh chủ nghĩa dân tộc cực đoan vừa gây ra cuộc chính biến ở Ukraina, an toàn, tính mạng của những cộng đồng người nói tiếng Nga và thân Nga sẽ bị đe dọa nếu Moscow đứng nhìn.

Nga ra điều kiện với Ukraina

Theo CNN, đây là phương án khả thi nhất đối với tình hình Ukraina. Những điều kiện của Nga có thể bao gồm Crimea tách thành một quốc gia độc lập thân Nga hoặc Moscow sẽ ký thỏa thuận lâu dài để biến Sevastopol trở thành phần lãnh thổ nằm ngoài biên giới của Nga, giống cách Mỹ từng làm với Vịnh Guantanamo ở Cuba.

Cờ Nga trên nóc tòa nhà công quyền ở Donetsk. Ảnh: Getty.

Dù điều kiện là gì thì Moscow vẫn không để cho Ukraina ngả hoàn toàn theo phương Tây và chống lại Nga. Với nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào cường quốc láng giềng, Ukraina sẽ phải "còng lưng" trả nợ cho Nga. Trong bối cảnh nền kinh tế châu Âu và Mỹ đang rất yếu sau khi phục hồi từ suy thoái, việc ngả hẳn về phía phương Tây sẽ hoàn toàn bất lợi đối với Kiev.