Thông báo trên trang web Tòa án trọng tài thường trực (PCA) ngày 3/6/2014 viết: “Căn cứ trình tự thủ tục số 2, Tòa án trọng tài ấn định ngày 15/12/2014 là thời hạn cho Trung Quốc để nộp văn bản lập luận đối với hồ sơ khởi kiện của Philippines”.

Theo Inquirer, sau khi xem xét quan điểm của các bên, tòa án trọng tài sẽ quyết định quá trình tiếp theo của thủ tục tố tụng bao gồm lên kế hoạch cho các hoạt động đệ trình văn bản và điều trần ở một thời điểm thích hợp sau đó.

Philippines đâm đơn kiện về yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc.

Philippines đã khởi kiện Trung Quốc về các vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông ra Tòa án quốc tế về Luật biển (ITLOS) vào tháng 1/2013. Tòa án trọng tài thường trực ở The Hague, Hà Lan đã được chọn là nơi đăng ký thủ tục tố tụng.

Nội dung khởi kiện của Philippines xuất phát từ tuyên bố của Trung Quốc về "chủ quyền không thể tranh cãi nằm trong khu vực đường 9 đoạn mà Trung Quốc vẽ ra ở Biển Đông", bao gồm một số vùng nằm trong 200 hải lý vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines và nhiều nước khác. Manila đã nộp hồ sơ gồm văn bản biện luận ra tòa vào cuối tháng 3/2014 theo yêu cầu của PCA.

Manila khẳng định theo Luật biển Điều 89, “các quốc gia không thể coi phần nào của biển khơi thuộc chủ quyền của mình”. Philippines nêu lên điểm này vì cho rằng Trung Quốc đã dựa vào lập luận đường 9 đoạn để chiếm đóng hoặc tuyên bố chủ quyền ở những vùng đáng lẽ thuộc về Philippines và các nước khác.  

Quan điểm của Trung Quốc đến nay là không chấp nhận giải quyết tranh chấp tại tòa án quốc tế, cũng như không tham gia vào vụ kiện do Philippines khởi xướng. Một thông báo của tòa án quốc tế cho biết thêm: "Ngày 21/5/2014, PCA nhận được Công hàm từ Trung Quốc lặp lại quan điểm của nước này là họ không chấp nhận vụ phân xử theo yêu cầu của Philippines, đồng thời công hàm này sẽ không được xem là sự đồng ý tham gia thủ tục tố tụng của Trung Quốc".

Theo bà Bonnie Glaser, chuyên gia nghiên cứu Đông Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (Mỹ), dù Trung Quốc không chấp nhận tham gia vụ kiện nhưng nếu càng nhiều nước ủng hộ Philippines đưa vụ việc ra Toà án trọng tài quốc tế thì càng có nhiều khả năng Trung Quốc ít nhất sẽ phải tính đến cái giá về uy tín quốc tế mà họ phải trả trong những vụ việc như thế.

Chia sẻ quan điểm này, thạc sĩ luật Nguyễn Hùng Cường ở Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, vụ kiện cho thấy Philippines rất khôn ngoan khi mọi giải pháp ngoại giao đã thất bại. Mục tiêu của họ là công khai hóa, thể hiện lẽ phải trong khi Trung Quốc không tuân thủ luật pháp, không có chính nghĩa.