Căng thẳng Trung - Mỹ: Át chủ bài chưa tung ra

Trung Quốc có tìm cách dàn xếpcho êm chuyện hay đánh liều sống mái một phen với Mỹ? Trong khi vấn đề Bắc TriềuTiên còn đang căng thẳng, quan hệ Mỹ - Trung xấu đi như vậy càng làm cho bầukhông khí chính trị Đông Á trở nên ngột ngạt và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng nổ.

Triệu Đại sứ và Tùy viên quân sựMỹ tại Bắc Kinh đến bày tỏ phản đối, tuyên bố ngừng mọi hoạt động giao lưu quânsự cấp cao Mỹ - Trung, đe dọa trừng phạt các tập đoàn sản xuất vũ khí Mỹ, thậmchí bảo lưu quyền sử dụng biện pháp mạnh là tất cả những gì cộng đồng quốc tếđược nghe về phản ứng của Bắc Kinh sau khi Mỹ tuyên bố sẽ tiếp tục triển khaigói hợp đồng bán vũ khí cho Đài Loan trị giá 6,4 tỉ USD.

Ngày 30/01, Nhà Trắng tuyên bố sẽtiếp tục bán cho giới cầm quyền đảo Đài Loan 60 chiếc trực thăng UH60, 114 quảtên lửa Patriot, 2 tàu rà phá ngư lôi, tên lửa chống tàu ngầm và hệ thống chỉhuy tác chiến.

Hai hạng mục được dư luận chú ý nhất là chiến đấu cơ phản lực F16C/D và tàu ngầmsử dụng động cơ diesel không thấy xuất hiện trong đợt giao dịch này. Gần nhưngay lập tức Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao và các cơ quan hữu quan của Trung Quốcđã lên tiếng phản đối.

Lindsey Graham, nghị sĩ đảng CộngHòa trả lời báo chí cho hay, Washington cam kết sẽ cung cấp đầy đủ vũ khí “mangtính phòng vệ” nhằm giúp người dân đảo Đài Loan có đủ tự tin để cùng Trung Quốcđại lục đàm phán, tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho hai bờ eo biển Đài Loan.

Mỹ sẽ không vì sự lo ngại củaTrung Quốc mà từ bỏ những nỗ lực này. Tuy nhiên, trước khi triển khai hoạt độngbán vũ khí cho Đài Loan, Washington sẽ báo trước cho “ông bạn” Bắc Kinh về nộidung, mục đích của hoạt động này.

Vấn đề dư luận hiện nay đang đặt ra là quan hệ Trung - Mỹ sẽ đi về đâu sau sựkiện này? Động thái Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan bất chấp sự phản đối gay gắt từphía Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến quan hệ song phương ở mức độ nào?

Nếu nhìn vào những phản ứng ngoại giao hay còn gọi là cuộc “khẩu chiến” giữa haicường quốc xung quanh sự vụ này dư luận có cảm tưởng dường như Mỹ và Trung Quốcsắp “từ mặt nhau” đến nơi, sự thật liệu có giống như những gì người ta suy đoán?

Chiến đấu cơ F16C/D

Trên thực tế, kể từ khi hai nướcnày thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức từ năm 1979 tới nay, hiếm có khi nàoquan hệ quân sự Trung - Mỹ duy trì được trạng thái “cơm lành canh ngọt” trongmột năm mà không xảy ra chuyện “đá thúng đụng nia”.

Chính sự phập phù trong quan hệ song phương suốt những năm qua khiến nhiều nhàphân tích có cảm giác những phản ứng vừa rồi của Bắc Kinh vẫn chỉ là “bình mớirượu cũ” mà thôi, ngoài “cực lực phản đối”, “gây tổn hại nghiêm trọng lợi ích”,“yêu cầu Mỹ lập tức chấm dứt”… người ta chưa thấy một động thái nào mới mangtính đột phá.

Có phân tích gia đặt câu hỏi, nếuthực sự Bắc Kinh “căm phẫn” hành động “phá hoại hòa bình, ổn định ở hai bờ eobiển Đài Loan và gây phương hại nghiêm trọng đến lợi ích căn bản của Trung Quốc”mà Nhà Trắng đang theo đuổi thì Trung Quốc còn chờ gì nữa mà không lập tức rađòn trả đũa?

Cách đây không lâu, Bắc Kinh đã bộc lộ sự giận dữ của mình bằng việc trình làngmàn thử nghiệm tên lửa đánh chặn Hồng Kỳ nhằm “đáp lễ” hơn 200 quả tên lửaPatriot III Washington quyết định bán cho giới chức Đài Loan. Phản ứng lần nàycủa Bắc Kinh mới nghe thì gay gắt, to chuyện đấy, nhưng về bản chất lại mới chỉdừng ở “đòn gió” nghe ngóng tình hình.

Trực thăng UH60

Thời điểm công du Washington củaông Hồ Cẩm Đào - Chủ tịch Trung Quốc sắp đến gần, tuy nhiên chưa có dấu hiệu nàocho thấy Bắc Kinh sẽ trì hoãn hoặc hủy bỏ chuyến thăm này để phản đối Nhà Trắng.

Điều đó cho thấy, thực sự hai “ông lớn” này còn có quá nhiều vấn đề cần quan tâmvà phải ngồi lại với nhau tìm cách giải quyết thay vì “ăn miếng trả miếng” trongvấn đề bán vũ khí cho Đài Loan. Tuy nhiên nói như vậy không có nghĩa Bắc Kinh sẽchấp nhận “ngậm bồ hòn làm ngọt”, còn nhiều biện pháp khác để “cảnh cáo ngườikhổng lồ”.

Người Trung Quốc thừa hiểu vai trò của mình và người Mỹ cần gì ở họ trong Thườngtrực Hội đồng bảo an cũng như các vấn đề hạt nhân Iran, Bắc Triều Tiên, chốngkhủng bố… Rất có thể rồi đây Mỹ sẽ vấp phải những trở ngại không nhỏ trong cácvấn đề này.

Nhiều công ty, tập đoàn sản xuất vũ khí của Mỹ tham gia gói dự án cung cấp “hàngnóng” cho đảo Đài Loan có hoạt động làm ăn ở Đại lục sắp tới sẽ phải đương đầuvới những đòn roi trừng phạt của Trung Quốc. Trong hoạt động tranh chấp thươngmại, người Mỹ sẽ phải đối mặt với những phản ứng và biện pháp cứng rắn hơn từphía Bắc Kinh để trả giá cho những tổn hại nghiêm trọng về lợi ích căn bản Mỹgây ra cho Trung Quốc.

Tên lửa Patriot Mỹ được bố trí trên lãnh thổ Nhật Bản

Sở dĩ người Mỹ tiếp tục bán vũkhí cho đảo Đài Loan là do Nhà Trắng cảm thấy bất an trước việc Trung Quốc tăngcường sức mạnh quân sự và ngày càng đe dọa đến các lợi ích chiến lược của Mỹ ởĐông Á và các khu vực khác.

Con át chủ bài trong phi vụ làmăn này chính là chiến đấu cơ F16C/D và tàu ngầm động cơ diesel Mỹ vẫn chưa tungra. Phải chăng đây sẽ là “món quà ra mắt” người đứng đầu nhà nước Trung Quốctrước chuyến thăm Washington với thông điệp người Mỹ vẫn đang hiện diện ở Đông Á?

Trong khoảng thời gian này, liệu Trung Quốc có tìm cách dàn xếp cho êm chuyệnhay đánh liều sống mái một phen với Mỹ? Trong khi vấn đề Bắc Triều Tiên còn đangcăng thẳng, quan hệ Mỹ - Trung xấu đi như vậy càng làm cho bầu không khí chínhtrị Đông Á trở nên ngột ngạt và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng nổ.

Theo Bình Nguyên

TIN LIÊN QUAN