Dừng cấp phép các dự án thép xây dựng

Theo kết quả đánh giá, rà soát của Bộ Công Thương, từ sau khi có quy hoạchngành thép (năm 2007) đến nay, tổng số dự án có công suất thiết kế từ100.000 tấn/năm trở lên là 65 dự án; trong đó có 58 dự án trong nước, liêndoanh và 7 dự án FDI, với tổng vốn đầu tư là 41.623 tỉ đồng và 19.878 triệuUSD.

Trong số này, hiện có 3 dự án thép khổng lồ sản xuất theo công nghệ cán nóng,có trong quy hoạch, nhưng khả năng triển khai đang gặp nhiều khó khăn là dựán thép liên hợp Hà Tĩnh (của Tập đoàn Tata - Ấn Độ) 2,4 triệu tấn/năm; dựán Khu liên hợp Cà Ná - Ninh Thuận (liên doanh giữa Vinashin và Tập đoànLion Group - Malaysia) 4,5 triệu tấn/năm và dự án thép tấm cán nóng Bà Rịa -Vũng Tàu (VNSTeel mua lại của Tập đoàn Essar) 2 triệu tấn/năm.

Như vậy, tính đến nay cả nước đã có 30 tỉnh, thành có dự án sản xuất gangthép. Trong đó, Bà Rịa - Vũng Tàu có tới 15 dự án, Hải Phòng 9 dự án; PhúThọ và Hà Tĩnh, 4 dự án; các tỉnh có 3 dự án là Thái Nguyên, Hải Dương, ĐàNẵng, Thanh Hoá, Hưng Yên...

Nếu so với nhu cầu trong quy hoạch ngành thép, dự kiến đến 2015, cả nước cầnkhoảng 15 triệu tấn thép và năm 2020 là 20 triệu tấn thép, thì tổng côngsuất thiết kế của các dự án lên tới 35,29 triệu tấn/năm, cung vượt cầukhoảng 1,5 - 1,8 lần. Trường hợp 3 dự án thép kể trên không triển khai đượcthì sản lượng thép cũng vượt nhu cầu khoảng 1,2 - 1,3 lần (26 triệu tấn/năm).

Số dự án thép nằm ngoài quy hoạch gấp vài lần so với số dự án nằm trong quy hoạch (ảnh minh họa)

Dừng cấp phép dự án thép xây dựng

Trong khi quy hoạch sản xuất thép được Thủ tướng phê duyệt vào tháng 9.2007với tổng số chỉ có 23 dự án (trong đó 17 dự án trong quy hoạch đang triểnkhai và 6 dự án phải dừng vì không đủ điều kiện), thì với kết quả rà soátcủa các tỉnh, thành phố (tính đến ngày 30.8.2009), đã có 65 dự án gang, thép,công suất từ 100.000 tấn/năm trở lên đã đi vào sản xuất, hoặc đang triểnkhai đầu tư.

Trong đó, có tới 32 dự án thép khác được địa phương cấp phép, nhưng chưa hềcó ý kiến chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ hoặc ý kiếnthỏa thuận của Bộ Công Thương.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, ông Lê Dương Quang, việc các địa phương cấpgiấy chứng nhận đầu tư các dự án chưa có trong Quy hoạch ngành với quy mô từ300 tỷ đồng trở lên mà không lấy ý kiến thỏa thuận của bộ Công Thương và ýkiến chấp thuận của Thủ tướng là vi phạm quy định về đầu tư.

Ngoài ra, việc cấp phép đầu tư của các địa phương chưa đảm bảo các điều kiệncần thiết về quy mô, công nghệ sản xuất, chủng loại sản phẩm, nguồn nguyênliệu đầu vào, hạ tầng cơ sở, đánh giá tác động môi trường... dẫn đến tìnhtrạng một số dự án đầu tư thiếu tính bền vững, mất cân đối giữa sản xuấtthượng nguồn với hạ nguồn, không đảm bảo các yêu cầu về môi trường.

Trước tình hình này, Bộ Công Thương cho biết sẽ tăng cường kiểm tra tìnhhình đầu tư, sản xuất kinh doanh của ngành Thép theo Quy hoạch. Bộ sẽ đềnghị Thủ Tướng xem xét, bổ sung quy hoạch những dự án có khả năng thực hiệnvà đảm bảo các yêu cầu về đầu tư dự án; đồng thời, chỉ đạo các địa phươngthực hiện việc thu hồi giấy chứng nhận đầu tư các dự án không triển khaihoặc không có khả năng thực hiện theo tiến độ đã cam kết và không có lý dochính đáng.

Thứ trưởng Lê Dương Quang cho biết bộ Công Thương cũng đã có văn bản gửiUBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kiến nghị chấn chỉnh ngayviệc cấp phép đầu tư đối với các dự án thép, trong đó cần tạm dừng việc cấpgiấy chứng nhận đầu tư các dự án thép xây dựng thông thường.