Lộ diện giá điện mới

Một quan chức của Bộ Côngthương cho hay, nếu theo thông lệ điều chỉnh giá điện những lần gần đây, thìgiá điện mới sẽ được áp dụng từ ngày 1/3. Tuy nhiên, giá điện năm 2011 đangchờ quyết định chính thức của Chính phủ, cả về mức giá cụ thể lẫn thời điểmthực hiện.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Quản lý giá, Bộ Tài chính khi trao đổi vớibáo giới cũng nhắc tới các phương án như tính đủ theo thị trường, phương ántính lùi một số khoản, phương án một số chi phí được phân bổ dần…

Các thông tin từ Bộ Côngthương và Bộ Tài chính thì cho thấy, có tới 5 phương án khác nhau về giáđiện được tính tới, thay vì ba phương án như được nhắc tới thời gian qua,với các dải biến động về giá điện và các yếu tố đầu vào liên quan như giáthan, giá dầu, giá khí, tỷ giá...

Như thế, khảnăng cơ quan chức năng có thể tínhphương án giá điện mới với mức tăng tới50% so với giá điện hiện hành là điềukhông loại trừ. Điều quan trọng, theonhận định của các chuyên gia, đi kèmtheo phương án có mức tăng tới 50% nàycó thể sẽ là sự sôi động trong hoạt độngthu hút đầu tư, nhất là đầu tư nướcngoài vào ngành điện vốn chưa đạt đượctrong khoảng 15 năm qua. Hơn thế, vớimức tăng cao này, ý thức của người sửdụng điện chắc chắn sẽ thay đổi tíchcực.

Tuy nhiên, ông Thỏa cũng thừanhận, ý tưởng chung của cả Bộ Công thương và Bộ Tài chính là lựa chọn, kiếnnghị phương án tăng “có kiềm chế”, tránh tác động quá nhiều đến sản xuất,tiêu dùng và chính sách hỗ trợ đối với người nghèo, người có thu nhập thấpvẫn được tính tới.

Theo chiều hướng này, nhiềuchuyên gia cân nhắc tới mức tăng khoảng 20% so với giá bán lẻ điện bình quânhiện hành. Dĩ nhiên, đi kèm với mức tăng được cho là “có kiềm chế”, khôngphải tất cả các yếu tố đầu vào cho sản xuất điện sẽ được tính đầy đủ.

Với tư cách là nơi bán than,một nhiên liệu đầu vào cho sản xuất điện, ông Trần Xuân Hòa, Tổng giám đốcTập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) cho hay,Vinacomin đã đề nghị điều chỉnh giá bán than cho điện từ năm 2011 lên theohướng tiệm cận với thị trường. “Hiện tại, giá than bán cho điện chỉ bằng 65- 68% giá thành, chúng tôi đề nghị giá than năm 2011 cho điện lên bằng vớigiá thành sản xuất, có cộng thêm lợi nhuận định mức để doanh nghiệp khaithác than tồn tại và hoạt động được. Kế hoạch điều chỉnh giá than cho điệnlên ngang với giá thị trường sẽ được thực hiện trong những lần sau”, ông Hòanói và cho hay, doanh nghiệp bán than cho ngành điện rất bức xúc vì bị nợtiền. Nếu nút thắt giá điện không giải quyết được, ngành điện lẫn ngành thankhó gồng mình chịu mãi, nhất là khi nhiều công ty than đã chuyển sang hìnhthức cổ phần.

Không chỉ mình Vinacomin đượclà “chủ nợ” của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Nhiều doanh nghiệp bánđiện cho EVN đang méo mặt vì món nợ tiền mua điện từ phía EVN đã lên tới2.000 - 3.000 tỷ đồng. Lý giải nguyên nhân này, một chuyên gia cho hay, vớigiá điện không phản ánh đầy đủ chi phí sản xuất như hiện nay, thì chuyện nợnghìn tỷ của EVN không dễ khắc phục.

Trước đó, vào đầu năm 2011,ông Đào Văn Hưng, Chủ tịch Hội đồng thành viên EVN cho biết, EVN đã lỗkhoảng 8.000 tỷ đồng trong năm 2010 do phải huy động nguồn điện giá cao vàomùa khô để giảm thiếu hụt điện năng khi các nhà máy thủy điện thiếu nước.Vẫn theo ông Hưng, ngoài khoản lỗ này, EVN còn thêm gánh nặng trên 10.000 tỷđồng do các khoản nợ, các nghĩa vụ tài chính... tăng do tỷ giá thay đổi.Tổng các khoản này đã lên tới 24.000 tỷ đồng.

Đề cập giải pháp cho năm2011, lãnh đạo của EVN đề nghị Chính phủ cho tăng giá điện, chỉ đạo Quỹ Bảohiểm xã hội cho EVN vay 15.000 tỷ đồng để đầu tư nguồn điện, hay hỗ trợ, bảolãnh để EVN vay qua phát hành trái phiếu quốc tế 1 tỷ USD; tháo gỡ để EVN cógần 13.000 tỷ đồng để huy động khoảng 3,8 tỷ kWh điện chạy dầu phục vụ 6tháng mùa khô tới...

Tuy nhiên, dù giá điện - khiđược tính đầy đủ các chi phí sản xuất sẽ giải quyết được vòng tròn giá điện- sử dụng điện hiệu quả - đủ điện cho nền kinh tế - thu hút đầu tư vào ngànhđiện, thì việc chấp nhận giá điện theo các yếu tố thị trường vẫn chưa thểthực hiện ngay được, mà cụ thể là khó có thể tăng ngay được lên mức 50% sovới hiện hành như tính toán của các chuyên gia.