Khi "đại gia" muối mặt thừa nhận thua lỗ

Thực tế, đây là một hiệntượng khá mới mẻ trên TTCK Việt Nam và câu trả lời cho vấn đề này hẳn làchưa thể có ngay bây giờ. Dù vậy, giới đầu tư đang đặt ra rất nhiều tìnhhuống. Theo đó, rất có thể các ông chủ - các đại gia muốn minh bạch hóa tìnhhình khó khăn chung mà nhiều doanh nghiệp đang gặp phải để tránh sức ép từcổ đông.

Nhưng cũng có người đặt ratình huống, các cổ đông nhỏ lẻ có thể đã và đang bị đưa vào một cuộc chơi màphần thắng thuộc về người nắm giữ thông tin.

Công bố thông tin kiểu sốcvà lạ

Cuối tuần vừa qua (18/3),giới đầu tư đã thực sự sốc khi ông Đinh Hồng Long, Chủ tịch HĐQT Công tyHanic (SHN) phát biểu trên một kênh tin cho biết SHN đang đứng bên bờ vựcphá sản và hơn 6.000 cổ đông của công ty có nguy cơ mất vốn.

Phát biểu trên được đưa ratrong bối cảnh SHN vừa chính thức khởi kiện Công ty Cổ phần Beta BQP ra Tòaán Kinh tế TP. Hà Nội trước đó vài ngày để tìm cách thu hồi lại khoản nợ hơn300 tỷ đồng theo hợp đồng hợp tác đầu tư tại dự án Thanh Hà Cienco 5.

Thực hư về khả năng mất khoảntiền nói trên (đại diện pháp luật của Beta là Nguyễn Anh Quân đã bỏ trốnsang nước ngoài) đến đâu là chưa được xác minh do vụ việc còn phải được cáccơ quan chức năng điều tra.

Khi đại gia sẵn sàng muối mặt thừa nhận thua lỗ... (ảnh minh họa)

Mặc dù vậy, có một thựctế là tuyên bố không chính thống của ông Long cho biết "công ty của ôngđang lâm vào tình trạng rất xấu, mất thanh khoản và dễ bị đổ vỡ", và"đang hội đủ những yếu tố dễ dẫn đến phá sản" đã ngay lập tức tác độngrất mạnh lên cổ phiếu này và tới tâm lý chung trên thị trường.

SHN đã bị bán tháo ồ ạt. Dưbán giá sàn cuối ngày 19/3 còn hơn 7,5 triệu đơn vị, trong khi khớp lệnhtrong cả hai phiên sáng và chiều chỉ đạt 56.500 đơn vị - một con số quáthấp, bi đát hơn cả trường hợp những ngày cuối cùng trên sàn hai cổ phiếu bịbuộc hủy niêm yết BBT và DVD trước đây.

Đầu giờ sáng 20/3, dư bán sàncủa SHN đã lên tới hơn 10 triệu đơn vị, trong khi khớp lệnh mới được 20.000.

Một điều đáng bàn là SHN làmột cổ phiếu luôn được các nhà đầu tư trong nước chú ý trong các đợt sóngcủa thị trường. Cổ phiếu này thường có những đợt tăng giá bất thường theokiểu lúc ồ ạt lên trần, lúc liên tục giảm sàn.

Một trường hợp gây sốc kháctrong những ngày đầu của mùa đại hội cổ đông (ĐCHĐ) 2012 là LCG.

Tại ĐCHĐ ngày 17/3, ông VũCông Hưng, Tổng giám đốc CTCP Licogi 16 (LCG) xác định, 2012 sẽ vẫn là nămkhó khăn đối với công ty. Trong đó, khó nhất là tìm vốn cho hoạt động đầutư.

ĐCHĐ thống nhất thông quaviệc không hạch toán doanh thu bất động sản trong năm 2012 - chỉ hạch toánkhi LCG bàn giao nhà/sản phẩm hoàn thành cho khách hàng. Vì vậy, doanh thukế hoạch là 735 tỷ đồng; lợi nhuận bằng 0; cổ tức 0%.

Theo trình bày của Đại diệnLCG tại Đại hội, trong trường hợp không nghi nhận doanh thu bất động sản,năm 2012 doanh thu LCG sẽ đạt 735,5 tỷ đồng, lợi nhuận sẽ âm 7,5 tỷ đồng. Vìvậy, kế hoạch lợi nhuận bằng 0 sẽ buộc Ban điều hành của LCG không được lỗtrong năm 2012.

Thị trường dường như bất ngờvới kế hoạch lợi nhuận 2012 này của LCG, đẩy giá cổ phiếu xuống giá sàn vàcòn rất nhiều dư bán. Chốt phiên 19/3, dư bán sàn của LCG đạt hơn 2,1 triệuđơn vị, trong khi khớp lệnh chỉ được 140.000 đơn vị. Sáng 20/3, dư bán vẫnđạt gần 2,3 triệu đơn vị, trong khi khớp rất ít.

Với tình hình khó khăn hiệntại và sự "tiên phong" của LCG, nhiều khả năng sẽ còn không ít các doanhnghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản có các kế hoạch "khiêm tốn"tương tự trong năm 2012 và điệp khúc này có thể còn lặp lại ở các công tykhác.

Khó khăn thực sự hay cótính toán khác?

Có thể thấy sự việc trên làmột hiện tượng khá mới trên TTCK Việt Nam. Trong các năm trước, rất hiếm khicó trường hợp một doanh nghiệp lại nhanh chóng công khai toàn bộ tình trạngbi đát mà doanh nghiệp đang phải đối mặt hay đưa ra những kế hoạch buồn tẻđến mức như vậy.

Phải chăng đây là một kiểuminh bạch tài chính hay có một âm mưu nào khác đằng sau khiến các ông chủphải muối mặt nói ra?

Trong trường hợp SHN, nhiềunhà đầu tư cho rằng việc ông Long lên tiếng nói về khả năng phá sản củadoanh nghiệp là bất đắc dĩ, ẩn chứa trong đó không loại trừ có những động cơmục đích rõ ràng.

Xem xét vụ việc giữa SHN vàBeta, có thể thấy khả năng thu hồi vốn trong Cienco 5 đến nay là khá thấp dokhó khăn chung và hầu hết các dự án tốt xấu đều khó bán được hàng, dù giá đãgiảm 30%. Hơn thế, trong trường hợp có đòi được thì như thường thấy cũng mấtrất nhiều thời gian để thu tiền về.

Khả năng thu hồi nợ thấp phảichăng đã khiến SHN muốn tuyên bố sốc để gây áp lực lên các cơ quan chức năngtrong vụ kiện Beta?

Câu hỏi này cũng chưa có lờigiải đáp, nhưng có một số nghi vấn cho rằng, tuyên bố trên để nhằm giảm bớtsự chỉ trích của cổ đông trong đại hội sắp tới.

Chưa biết sự việc sẽ diễnbiến tiếp như thế nào nhưng trên thực tế là trong thời gian qua cả SHN vàcác cổ đông lớn tại công ty này đã bán ra một lượng lớn cổ phiếu. Trong tuầnthứ hai của tháng 2, SHN đã bán ra 830.000 cổ phiếu quỹ và nửa cuối năm 2011liên tục ông Long và một số ủy viên HĐQT đã bán ra cả triệu cổ phiếu.

Theo thống kê của Cafef, tỷlệ sở hữu của các thành viên HĐQT SHN gần như không còn. Ngay cả Chủ tịchhiện cũng chỉ nắm giữ khoảng 1%. Như vậy, hiện tại những người nắm giữ cổphiếu SHN chủ yếu là các cổ đông nhỏ lẻ bên ngoài.

Nhiều nhà đầu tư hiện đangđặt ra vấn đề tư cách, hoặc chí ít là trách nhiệm của những nhà lãnh đạo SHNvới cổ đông trong vụ việc ký hợp đồng dạng cho vay hơn 300 tỷ cho một đốitác rất nhỏ. Hơn thế vụ việc phức tạp xảy ra nhưng ngay những người trongcuộc cũng không biết công ty này đã chuyển đi đâu thì thật đáng phải xemlại.

Trong trường hợp LCG, tìnhhình có vẻ minh bạch hơn khi mà kế hoạch 2012 được chuẩn bị sẵn theo haiphương án và trình ĐHCĐ.

Dù vậy, kế hoạch được thôngqua "sau khi trao đổi với các cổ đông lớn" đã gây ra sự thất vọng tràn trềđối với các cổ đông nhỏ lẻ khác.

Một số nhà đầu tư cho rằng cổđông LCG đã thông qua một kế hoạch doanh thu và lợi nhuận năm 2012 quá thấp.Nó không phản ánh đúng vị thế và quy mô của LCG. Với khối tài sản lên tớihơn 2.200 tỷ đồng (trong đó VCSH là gần 1.200 tỷ đồng) và bề dày hoạt độnglâu dài của LCG thì kế hoạch không có lợi nhuận (thậm chí âm) là khó chấpnhận.

Trên thực tế, ban đầu, HĐQTđã tiến hành lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản thông qua nghị quyết đại hội cổđông thường niên tháng 12/2011 tỷ lệ chia cổ tức năm 2011 là 17% vốn điềulệ. Sau đó, ngày 07/03/2012 H ĐQT đã công bố nghị quyết HĐQT về việc chia cổtức năm 2011 với tỷ lệ 15% vốn điều lệ trong đó 5% bằng tiền và 10% bằng cổphiếu.

Mặc dù vậy, ngay trong Đạihội, phương án thấp nhất (chia cổ tức 2011 là 5%) đã được thông qua. Bêncạnh đó, cũng theo ý kiến của các cổ đông lớn, theo cách ghi nhận doanh thumới (ghi thu bất động sản vào cuối dự án) thì doanh thu 2012 chỉ đạt 735 tỷđồng và lợi nhuận bằng 0.

Vấn đề đặt ra là, những điềuchỉnh đã diễn ra quá nhanh và ở mức độ quá lớn. Thông tin được điều chỉnhbất ngờ như vậy được nhìn nhận có thể dẫn đến tình trạng lũng đoạn và thaotúng giá.

Hai trường hợp nêu trên chỉlà một phần nhỏ những bất cập trong việc quản lý thông tin của công ty đạichúng trên TTCK mà nhiều nhà đầu tư bức xúc. Việc phát biểu không theo mộtquy định nào và không chịu trách nhiệm về lời nói, cũng như những thay đổiđầy bất ngờ có thể dẫn tới những thua thiệt không nhỏ cho các nhà đầu tư cánhân.

Mới đây, những tin đồn sápnhập trong ngành ngân hàng, rồi những thông báo mua vào để chạy hàng, bánkhông kịp thông báo, chậm công bố thông tin...  của hàng loạt ông chủ đãkhiến giá cổ phiếu biến động mạnh theo chiều hướng có lợi cho người biếtthông tin và có hại cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Vấn đề trách nhiệm của các cơquan quản lý lại đang được đặt ra. Quá trình tái cấu trúc TTCK xem ra vẫnchậm chạp như xưa.