Chứng khoán đa cấp

Phương thức tìm người mua của nhân viên môi giới là bắt đầu tiếp thị cổphiếu được “đặt hàng” cho những đối tượng khách hàng khác nhau, vớimột số thông tin úp úp mở mở, kiểu công ty ấy sở hữu nhiều đất đai,chuẩn bị định giá lại tài sản, chuyển nhượng nhà xưởng nên có lợinhuận đột biến, mới ký được hợp đồng kinh doanh...

Khi cổ phiếu đã được một số nhà đầu tư chú ý, nhân viên môi giớitiếp tục giới thiệu cổ phiếu cho nhân viên môi giới thứ hai, cũng vớimức chào mời tương tự, nhưng tỷ lệ chênh lệch đã khác. Cứ thế, nhânviên môi giới thứ hai giới thiệu cho nhân viên môi giới thứ ba...

Theo vòng xoay, cổ phiếu trở thành món hàng đa cấp, người mua sau nângtỷ lệ hoa hồng cho người đi sau nữa. Đó là lý do tại sao, trên cánhđồng chứng khoán vốn rất đang bằng lặng, ế ẩm vì sức cầu eo hẹp,tuần nào cũng có vài cổ phiếu tăng trần 3-4 phiên liền.

Những nhà đầu tư chào mời làm giá cổ phiếu cho người nhân viên đầutiên thường được gọi là đầu nậu cổ phiếu. Lãnh đạo một công ty chứngkhoán giấu tên cho biết phần lớn các đầu nậu rất kinh nghiệm.

Trước tiên, họ phải mày mò tìm những cổ phiếu giá thấp (20.000-30.000đồng/cổ phiếu), khối lượng niêm yết ít hoặc vốn điều lệ cao, nhưnglượng cổ phiếu “chết” nhiều (do Nhà nước, tổ chức, thành viên hộiđồng quản trị nắm giữ nên không bán ra).

Lượng cổ phiếu lưu hành thấp là một trong những điều kiện tiên quyếtđể kiểm soát lượng mua - bán hàng ngày. Kế đó, họ đọc bản cáo bạch,báo cáo tài chính hàng quí, hàng năm, tìm hiểu kỹ nghị quyết đạihội cổ đông, theo dõi các công bố thông tin để tìm lợi thế của cổphiếu đó.

Bước tiếp theo họ âm thầm gom cổ phiếu đã được chọn lựa trên sàn. Chođến khi một hoặc một nhóm nhà đầu tư đã mua đủ số lượng cần thiết,các đầu nậu bắt đầu tiếp xúc với các nhân viên môi giới của các côngty chứng khoán khác nhau. Nấc thang đầu tiên của chứng khoán đa cấpđược trải ra!

(Ảnh minh họa: Khều)

Do có động lực (nếu đẩy được giá cổ phiếu lên, sẽ mua được cổ phiếugiá thấp hơn giá hiện tại), các môi giới hoạt động tích cực. Khôngchỉ chào mời cho khách hàng của mình, tìm khách hàng của những nhómmôi giới khác, một số nhân viên môi giới thậm chí còn góp vốn, ăn chiavới nhà đầu tư để mua cổ phiếu đã định đó. 

Thí dụ nhân viên môi giới góp 100 triệu đồng vào tài khoản của nhàđầu tư, nhà đầu tư có 100 triệu đồng, tỷ lệ ăn chia lời lỗ sẽ là50/50. Nhà đầu tư vẫn ký các lệnh đặt mua, đặt bán, rút tiền vào ratrên tài khoản, nhưng giao dịch của tài khoản do nhân viên môi giớiquyết định. Nếu thị trường biến động, giá lên hoặc xuống, cần phảibán hoặc mua, nhân viên môi giới sẽ xử lý tài khoản mà họ góp vốnvới khách hàng trước những tài khoản của những khách hàng khác.

Từ đây, xuất hiện hiện tượng một khi cổ phiếu tăng giá trần, nhà đầutư bình thường tranh mua không được, nhưng tài khoản có vốn góp của môigiới vẫn mua được. Ngược lại, khi cổ phiếu giảm, dư bán sàn hàng trămngàn đơn vị, nhà đầu tư bình thường không bán được, còn tài khoảncủa môi giới vẫn bán được.

Một cổ phiếu càng qua nhiều tay môi giới, càng có khả năng tăng giá mạnh,vì ngoài nhóm môi giới thứ nhất ra sau khi đã có được mức lợi nhuậnkỳ vọng, đến lượt nhóm môi giới thứ hai, thứ ba vào. Cứ thế, khôngít cổ phiếu tăng giá 50%, 100% thậm chí 200% chỉ trong vòng 3-6 tuần lễ.

không thể áp dụng với các blue-chip có thị giá cao,thông tin minh bạch, lượng cổ phiếu lưu hành nhiều và mang tính đạichúng cao. Danh sách cổ phiếu đa cấp được các đầu nậu sàng lọc cóđặc thù riêng, không nhất thiết phải là những cổ phiếu có chỉ sốtài chính cơ bản tốt, tăng trưởng lợi nhuận ổn định. Điều này lýgiải vì sao thời gian qua, các cổ phiếu penny, nhất là những cổ phiếuniêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, đã thay phiên nhau tăng giá.

Một số công ty chứng khoán cho rằng sự lên giá của các cổ phiếu pennyđa cấp, trong một chừng mực nào đó, giúp nhà đầu tư không rời bỏ thịtrường ra đi. Thanh khoản của cả hai sàn đang sụt giảm, từ đầu năm đếnnay chỉ số VN-Index dao động trong biên độ hẹp, đầu tư chứng khoán hầunhư không có lãi, thì những “đốm lửa penny đa cấp” ít nhất đã giữ chothị trường không tàn lụi hoàn toàn!

Tuy nhiên, nhiều khi những đốm lửa nhỏ không giữ được hơi ấm cho thịtrường. Ngược lại, nó khiến những người đứng ngoài quan sát bỏ đi vìhọ biết những đốm lửa không có nguồn than nóng dự trữ bên dưới đểchống chọi với gió lạnh, để bùng lên thành ngọn lửa lớn mỗi khiđiều kiện thuận lợi tràn về.

Các blue-chip mới là những món hàng cónguồn than giữ lửa, nguồn than từ tăng trưởng lợi nhuận, từ cạnh tranhthị phần, từ vốn lớn để tạo sức bật khi kinh tế vĩ mô khởi sắc.Chưa kể bấy lâu nay, giá các cổ phiếu blue-chip đang bị thời gian gặmnhấm, trở nên đủ rẻ, đủ hấp dẫn những nhà đầu tư giá trị.

Trong giới tài chính, đang có những ý kiến cảnh báo các cơ quan quảnlý về hiện tượng chứng khoán đa cấp, về sự xói mòn niềm tin của nhàđầu tư, của dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, nếu những cổphiếu tốt với mức lợi nhuận cao không thể tăng trưởng trong khi cổphiếu penny vẫn ít nhiều thống lĩnh thị trường.

Nhưng nếu nhìn lắngvào bên trong, nơi có những nguồn than dự trữ lâu bền, sẽ dễ dàngnhận ra từ nhiều tháng nay, có những blue-chip không thể xuống giá hơnđược nữa. Than dự trữ vẫn còn thì lửa vẫn còn.

Vì thế, chứng khoán đa cấp cho dù mới nhen nhóm một vài tháng, tựnó sẽ đến thời điểm thoái lui mà không cần những biện pháp can thiệpnặng tính hành chính.

Theo Hải Lý
TBKTSG

TIN LIÊN QUAN