DN xăng dầu lỗ hay lãi: “Ông nói gà, bà nói vịt”

Trao đổi về vấn đề này, TS. Lê Đăng Doanh cho biết, giá cơ sở được đưa ra dựavào giá nhập khẩu, tỷ giá tại thời điểm đó và các chi phí như: vận chuyển, khobãi, mức độ hao hụt,.. Vì vậy, nếu theo giải thích của Bộ Tài chính và các doanhnghiệp, mới chỉ đưa ra giá cơ sở mà không nói cụ thể các yếu tố quyếtđịnh giá cơ sở thì không thể biết được ai lỗ, ai lãi.

“Vấn đề này liên quan đến việc không công khai minh bạch, dẫn đến tình trạng ôngnói gà, bà nói vịt. Cần giải quyết ý kiến khác nhau giữa Bộ và doanh nghiệp bằngcách đưa ra những tranh luận khoa học và cung cấp đầy đủ thông tin, không nêngiải quyết bằng cách tôi nói thế này mới đúng, ông nói thế kia là sai. Như thếlà không có căn cứ”, ông Doanh khẳng định.

Đồng quan điểm, TS. Vũ Đình Ánh, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thịtrường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, giá cơ sở được đưa ra theo Nghị định 84gồm 11 bộ phận cấu thành. Muốn biết ai lỗ, ai lãi thì phải công khai cách tínhvà các chỉ số ở trong bộ phận ấy.

Có sự khác nhau giữa giá cơ sở của các doanh nghiệp và Bộ Tài chính vì có một sốbộ phận cấu thành giá xăng do doanh nghiệp quyết định như chi phí vận tải, chiếtkhấu, chi phí bảo hiểm,… một số bộ phận này lại không rõ ràng, mỗi doanh nghiệptính toán một kiểu. 

Ví dụ như việc tính giá xăng cho vùng 1, vùng 2. Phí cho vùng 2 là mức phí caonhất, tăng thêm mấy trăm đồng/lít thì cộng đại, tính luôn cho vùng 1, còn vùng 2lại tính một giá khác. Hoặc tỷ giá hối đoái là tại thời điểm doanh nghiệp nhậpvề có thể cao thì giá bán lẻ sẽ cao hơn so với tỷ giá nhập về thấp.

Hiện nay, mới chỉ có một doanh nghiệp là Petrolimex công bố giá cơ sở, nhưng vẫnchưa nêu rõ 3 yếu tố là tỷ giá, chi phí bảo hiểm và vận chuyển từ cảng nướcngoài về Việt Nam, vì vậy cũng rất khó tính toán xem doanh nghiệp lỗ hay lãi.

Tuy nhiên, theo ông Ánh, trong kinh doanh có những vấn đề cần phải giữ bí mật,nhất là khi mua bán kỳ hạn. Vì vậy, về nguyên tắc kinh doanh có nhiều điểm khôngthể đưa ra được. Nhưng phải tạo ra một cơ chế kinh doanh và đảm bảo quyền lợingười tiêu dùng.

“Câu chuyện giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng muốn đảm bảo quyền lợi thì phảicó người đứng ở giữa để cân bằng lợi ích giữa hai bên. Không có chuyện chia sẻlợi ích giữa doanh nghiệp, Nhà nước và người tiêu dùng vì ba bộ phận ấy khôngtương đương nhau. Muốn phân xử đúng sai phải có người trung gian và phải trunggian về mặt lợi ích. Tuy nhiên, hiện nay VN vẫn chưa giải quyết được câu chuyệnnày”, ông Ánh nhấn mạnh.

Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu khẳng định nguyên tắc giá bán xăng dầu đượcthực hiện theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên, theo TS. Lê Đăng Doanh, “Cho đếnnay tình hình giá xăng ở VN vận động rất ít theo cơ chế thị trường vì các bộphận cấu thành của giá xăng như phí, lợi nhuận,…đều là do Bộ Tài chính quy địnhhết, thì còn gì là cơ chế thị trường. Từng ấy doanh nghiệp xăng dầu hoạt độngcũng đều như nhau cả”. 

Còn theo TS. Vũ Đình Ánh, để các doanh nghiệp xăng dầu cạnh tranh theo cơ chếthị trường thì Nhà nước nên đưa ra giá trần, còn cho DN tự quyết định giá. Giátrần Nhà nước đưa ra phải dựa trên giá theo thị trường.

Theo Nguyễn Yến
Bee

TIN LIÊN QUAN