Tập đoàn lương thực: Mới chỉ là ý tưởng

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, 100% các doanh nghiệp có vốn nhà nước phảiđược cổ phần hóa. Các trường hợp đến ngày 1/7/2010 chưa cổ phần hóa được thìphải chuyển thành công ty TNHH một thành viên và tiếp tục cổ phần hóa sau năm2010. 

Ông Nguyễn Phú Hùng, Phó vụ trưởng - Phó trưởng ban đổi mới và quản lý doanhnghiệp của Bộ cho biết, 15 tổng công ty thuộc Bộ đã hoàn thành việc sắp xếp lạitrước ngày 30/6/2010.

Khó cổ phần hóa doanh nghiệpNhà nước

Theo ông Nguyễn Phú Hùng, trong số 16 tổng công ty thuộc Bộ, hiện đã hoàn thànhcổ phần hóa đối với 2 tổng công ty; 12 tổng công ty đã chuyển thành công ty TNHHhoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con; một tổng công ty đã được sápnhập (Tổng công ty Muối được sáp nhập vào Tổng công ty Lương thực miền Bắc). Đếnnay, chỉ còn Tổng công ty Dâu tằm tơ Việt Nam là đang chờ Chính phủ xem xétquyết định phương án. 

Bộ cũng đã xây dựng đề án để tiến tới hợp nhất 3 tổng công ty thủy sản thành 1tổng công ty thủy sản mới, rồi hướng tới mô hình tập đoàn.

Trong số 15 tổng côngty đã hoàn thành sắp xếp, thì 2 tổng công ty đã làm lễ ra mắt, các tổng công tycòn lại đang tiếp tục gấp rút làm các thủ tục đăng ký sản xuất kinh doanh để ramắt trong thời gian tới. Tuy nhiên, đây chỉ là bước tạm thời để kịp cho cácdoanh nghiệp hoạt động tuân theo Luật Doanh nghiệp, sau đó các tổng công ty sẽphải tiếp tục tiến hành cổ phần hóa.

Mỗi năm Việt Nam sản xuất hơn 40 triệu tấn lương thực

Mục tiêu quan trọng của việc đổi mới, sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước là nhằmnâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh, xã hội hóa các nguồn vốn đầu tư để giảmgánh nặng cho Nhà nước. Song đến nay, nhiều doanh nghiệp đã và đang cổ phần hóagặp không ít khó khăn, chủ yếu là do thiếu vốn, công nghệ lạc hậu và những bấtcập từ cơ chế. 

Sở dĩ việc cổ phần hóa doanh nghiệp nông nghiệp diễn ra chậm là do hầu hết cácđơn vị có lượng vốn ít, công nghệ lạc hậu, trung bình mỗi doanh nghiệp chỉ cókhoảng 20 tỷ đồng vốn, thậm chí có tới 15% số doanh nghiệp có vốn chưa đến 1 tỷđồng. Số doanh nghiệp có nguồn vốn ít chủ yếu nằm ở các tổng công ty xây dựng,rau quả, chè....

Đối với các nông, lâm trường thì vướng mắc nhất chính là ở khâu định giá đất đai,việc tính giá trị tài sản cố định là đất canh tác theo giá thị trường là vô cùngkhó. Với việc đẩy mạnh sắp xếp lại doanh nghiệp trong thời gian qua, các doanhnghiệp ngành nông nghiệp đã thực sự được đổi mới về chất. Tuy nhiên, hậu cổ phầnhóa cũng sẽ có nhiều vấn đề nảy sinh cần phải giải quyết, như: làm thế nào đểkhông bị tư nhân hóa, làm thế nào để lao động trong các doanh nghiệp nhà nướckhông  bị thất nghiệp...

Mới chỉ là ý tưởng

Trong ngành nông nghiệp, hiện đã có duy nhất một tập đoàn là Tập đoàn Côngnghiệp cao su Việt Nam (VRG). Qua hơn 3 năm hình thành, VRG từ số vốn nhà nướcban đầu với 10.000 tỷ đồng, đã huy động từ các thành phần kinh tế khác thêm được9.000 tỷ đồng. Đến nay, sản phẩm của VRG đã chiếm lĩnh 60% thị trường cao su củacả nước, là đơn vị xuất khẩu cao su chủ lực của nước ta, và đã mở rộng địa bànhoạt động sang Lào, Campuchia. 

Ông Diệp Kỉnh Tần, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kiêmTrưởng ban sắp xếp và đổi mới các doanh nghiệp nông nghiệp, cho biết, Bộ đangrất muốn thành lập 1-2 tập đoàn thuộc ngành lương thực. Nước ta là nước nôngnghiệp, hàng năm sản xuất ra tới hơn 40 triệu tấn lương thực, và cũng đã dành ratới 10 triệu tấn lúa hàng năm để xuất khẩu, còn lại 30 triệu tấn để tiêu thụ nộiđịa. 

Nhưng nhiều ý kiến cho rằng, khi đã thành lập tập đoàn lương thực thì phải hộitụ đủ điều kiện để chi phối được quy trình sản xuất từ trồng trọt cho đến thuhoạch, sơ chế, đặc biệt là có sự hỗ trợ nông dân.

Ông Nguyễn Phú Hùng cũng chia sẻ: “Vấn đề thiết lập các tập đoàn lương thực,thủy sản cũng mới chỉ ở giai đoạn ý tưởng trao đổi tiến tới xây dựng đề án, phảimột năm nữa mới trình lên Chính phủ. Các doanh nghiệp nhà nước vừa mới hoànthành sắp xếp lại trong tiến trình cổ phần hóa, nếu thành lập tập đoàn ngay thìsẽ gây xáo động liên tục".

Bởi vậy, việc trước mắt là phải xây dựng các tổng công ty đủ mạnh đã rồi mớitính đến chuyện tiến lên tập đoàn được. Muốn tiến lên tập đoàn, trước hết phảicó tiềm lực tài chính mạnh. Hiện tổng vốn của VRG là 18.988 tỷ đồng, nếu đem sovới các tập đoàn thuộc ngành khác thì vốn của VRG là quá nhỏ, ông Hùng so sánh.

Theo Chu Khôi
VnEconomy

TIN LIÊN QUAN