Độc quyền, giá gạo sẽ còn rớt thê thảm

Liên quan đến vấn đề này, Giáosư Võ Tòng Xuân, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH An Giang, khẳng định còn duytrì độc quyền xuất khẩu chỉ làm cho giá xuất khẩu gạo ngày càng xuống thấp.

Triệt tiêu gạo có thương hiệu

- Giáo sư Võ Tòng Xuân: Rõràng chính sách hỗ trợ 100% lãi suất chỉ tập trung cho doanh nghiệp chứkhông cho người trồng lúa. Nói rằng Chính phủ ra lệnh cho doanh nghiệp thumua lúa gạo đảm bảo nông dân có lãi 30% nhưng mọi chuyện đều do Hiệp hộiLương thực và tổng công ty quyết định.

Giá xuất khẩu gạo xuống thấp khi còn duy trì độc quyền xuất khẩu. Trong ảnh: Chế biến, đóng gói gạo xuất khẩu tại Tiền Giang (Ảnh: HTD)

Việc để cho các tổ chức này toàn quyền quyết định thìtất yếu họ phải đặt lợi nhuận của họ lên đầu tiên chứ không chú trọng lợiích nông dân. Hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp để mua lúa của nông dân theogiá thị trường đâu có được, bởi giá thị trường hiện đang rớt dữ lắm.

Làm như thế thì chết nông dân.Giá mua phải do một hội đồng độc lập gồm các nhà khoa học, doanh nghiệp, đạidiện người tiêu dùng, người sản xuất định ra trên cơ sở nhà nước cầm trịch.

- Hiện phần lớn gạo xuất khẩu đều thông qua các tổng công ty (Vinafood 1và Vinafood 2). Nhiều người cho rằng gạo Việt Nam xuất khẩu giá thấp do độcquyền xuất khẩu gây nên. Vậy theo ông, có nên thay đổi hay xóa việc độcquyền này không?

- Xóa hay không thì còn do Thủ tướng quyết định nhưng một điều chắc chắnnếu cứ duy trì mãi tình trạng độc quyền sẽ không tốt cho xuất khẩu gạo. Cónhững nơi người ta làm tốt về thương hiệu, chất lượng gạo nhưng không đượcxuất.

Ví dụ như Công ty ADC (Tiền Giang) và Hợp tác xã Mỹ Thành đã xây dựngnên thương hiệu gạo Tứ Quý nổi tiếng nhưng họ không muốn mở rộng sản xuất.Lý do gạo sản xuất ra thừa cung cấp cho các siêu thị trong nước và muốnhướng tới xuất khẩu nhưng muốn xuất lại phải qua tầng nấc nên thôi.

Hiện gạo Việt Nam xuất khẩukhông có thương hiệu gì hết. Gạo xuất khẩu do thương lái mua nhiều nơi,nhiều giống khác nhau. Một lô gạo mà có nhiều giống khác nhau chắc chắnkhông thể xuất khẩu giá cao được. Theo thống kê của quốc tế, gạo Việt Nam cócùng chủng loại chưa bao giờ cao hơn gạo Thái Lan.

Không lo thiếugạo

- Thái Lan - nước xuất khẩu gạo đứng đầu thế giới điềuhành xuất khẩu gạo như thế nào, thưa ông?

- Thái Lan có 11 công ty xuấtkhẩu gạo thì những công ty này đều có thị phần xuất khẩu khác nhau. BộThương mại Thái Lan làm công tác dự báo rất tốt. Họ cho công bố rộng rãilượng gạo xuất khẩu trong năm rồi từ đó thu mua dự trữ đảm bảo cho nông dâncó lãi. Sau đó, lượng gạo này được phân ra từng loại, đồng nhất về chấtlượng rồi bán cho doanh nghiệp nào có nhu cầu xuất khẩu. Doanh nghiệp nàocần số lượng bao nhiêu, chủng loại nào cứ việc liên hệ với bộ phận phân phốicủa bộ này.

Chính quyền Thái Lan còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tưkho trữ, cơ sở lau bóng, đóng bao bì ngay chính tại thị trường xuất khẩu đểcung cấp cho thị trường đó. Do có thương hiệu, chất lượng ổn định nên gạoThái Lan luôn xuất khẩu với giá cao.

- Một số người viện lý do an ninh lương thực để chiphối xuất khẩu gạo. Theo giáo sư, Việt Nam có bị an ninh lương thực đe dọahay không?

- Việc thiếu lương thực sẽ không bao giờ xảy ra đối với nước ta. Qua hệthống dự báo và thống kê, chúng ta biết được lúa chỗ nào mới gieo, chỗ nàosắp chín, sản lượng bao nhiêu... Từ đó, cơ quan chuyên trách sẽ cân đối sảnlượng, nhu cầu trong nước để từ đó quyết định cho doanh nghiệp xuất haykhông, số lượng bao nhiêu…

Trong trường hợp thiếu lương thực cục bộ thì tavẫn đủ khả năng vận chuyển, cung cấp lương thực cho vùng thiếu một cáchnhanh nhất.

- Xincảm ơn giáo sư.

Theo Trung Hiếu
Pháp luật TPHCM

TIN LIÊN QUAN