Tỷ giá tính thuế: Nghị định nói “không”, thông tư bảo “có”

Tiếp xúc với các doanh nghiệp hoạt  động xuất nhập khẩu Việt Nam từ lớn tới vừavà nhỏ trong thời gian dài, chúng tôi nhận thấy điều khiến họ hay giật mình nhấtkhi nhập khẩu hàng hóa là  sự thay đổi về tỷ giá trên thị trường tiền tệ ViệtNam. Tuy nhiên, cái họ “hãi” nhất lại không phải các chỉ số tỷ giá, mà là nhữngquy định có phần lộn xộn trong các văn bản qui phạm về tỷ giá tính thuế hiện tại.

Một thành viên trong ban lãnh đạo của Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Tocontap HàNội phân tích: hiện quy định giữa Nghị định 149/2005/NĐ-CP và Thông tư 79/2009/TT-BTChiện có một số điểm chưa thống nhất. Khoản 2, Điều 98 Thông tư 79/2009/TT-BTCquy định: “Trường hợp người nộp thuế kê khai trước ngày đăng ký tờ khai hải quanthì tỷ giá tính thuế được áp dụng theo tỷ giá tại ngày người nộp thuế đã kê khai,nhưng không quá ba ngày liền kề trước ngày đăng ký tờ khai hải quan”.

Tuy nhiên, Khoản 3, Điều 7 Nghị định 149/2005/NĐ-CP quy định: “Tỷ giá giữa đồngViệt Nam với đồng tiền nước ngoài dùng để xác định giá tính thuế là tỷ giá giaodịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nướcViệt Nam công bố tại thời điểm tính thuế được đăng trên báo Nhân Dân, đưa tintrên trang điện tử hàng ngày...”.

Như quy định này, thì người nộp thuế chỉ được phép sử dụng tỷ giá để tính thuếlà tỷ giá công bố của ngày đăng ký tờ khai, và chỉ những trường hợp cơ quan hảiquan không có hoặc không thể có tỷ giá của ngày đăng ký tờ khai thì mới đượcphép sử dụng tỷ giá công bố của ngày liền kề trước đó.

Đôi khi việc áp dụng tỷ giá tính thuế chỉ hơn kém nhau một ngày cũng có thể khiến doanh nghiệp mất (hoặc được) tiền tỷ

Rõ ràng, đây là mâu thuẫn giữa Thông tư 79/2009/TT-BTC và Nghị định 149/2005/NĐ-CPtrong quy định về tỷ giá tính thuế hàng nhập khẩu. Và dẫn tới một hiện tượng:cùng một mặt hàng và cùng nhập khẩu vào một thời điểm, nhưng hai lô hàng A và Bnhập khẩu qua cửa khẩu Hải Phòng và cửa khẩu Lào Cai có khi lại được tính thuếtheo hai tỷ giá khác nhau!

Câu nói “thời gian là vàng bạc” rất đúng trong hoàn cảnh này. Đôi khi việc ápdụng tỷ giá tính thuế chỉ hơn kém nhau một ngày cũng có thể khiến doanh nghiệpmất (hoặc được) tiền tỷ. Hơn thế, việc quy định tỷ giá tính thuế đối với hànghoá nhập khẩu mâu thuẫn như đã nói cũng dễ dẫn tới gian lận, thất thu cho ngânsách.

Xin dẫn: ngày 17/8/2010, khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện điều chỉnh tỷ giá bìnhquân liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam với Đô la Mỹ áp dụng cho ngày 18/8/2010từ mức 18.544 VND lên mức 18.932 VND (tăng gần 2,1%). Nếu vào ngày này, doanhnghiệp đăng ký nhập vài lô hàng lớn như sắt thép, đặc biệt là dầu thô (thườngmột lô dầu thô nhập khẩu vào Việt Nam thời gian qua có trị giá khoảng trên dưới50 triệu USD, thuế suất giá trị gia tăng 10%) thì số thuế chênh lệch đã là tiềntỷ so với chỉ một ngày trước đó.

Theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 thì “Trongtrường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấnđề thì áp dụng căn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn”. Tuy nhiên, qua tìm hiểuthực tế hiện có không nhiều đơn vị hải quan áp dụng quy định tại Nghị định149/2005/NĐ-CP mà thường áp dụng Thông tư 79/2009/TT-BTC do văn bản này đượchướng dẫn chi tiết, rõ ràng hơn so với các quy định tại Nghị định!

Được biết, mới đây Chính phủ đã ban hành Nghị định 87/2010/NĐ-CP quy định chitiết thi hành một số điều của Luật Thuế xuất khẩu, Thuế nhập khẩu thay thế choNghị định số 149/2005/NĐ-CP ngày 8/12/2005, có hiệu lực từ 1/10/2010. Nghị định87 quy định giá tính thuế đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu được xác định theoquy định của pháp luật về trị giá hải quan. Tỷ giá giữa đồng Việt Nam với đồngtiền nước ngoài dùng để xác định giá tính thuế là tỷ giá giao dịch bình quântrên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước công bố tại thờiđiểm tính thuế.

Hy vọng từ 1/10 tới đây, tỷ giá tính thuế nhập khẩu sẽ được thống nhất một mối,giảm bớt nỗi thắc thỏm triền miên của các doanh nghiệp nhập khẩu khi tỷ giá đổithay...

Theo Thành Tâm
VnEconomy

TIN LIÊN QUAN