Sử dụng biển phải có giấy phép

Vấn đề cấp giấy phép sử dụng biểnmột trong những nội dung quan trọng đang được soạn thảo để đưa vào dự thảo LuậtTài nguyên và Môi trường Biển, dự kiến trình Thủ tướng phê duyệt vào cuối nămnay.

- Thưa ông, vì sao phải đặtvấn đề đưa vào luật nội dung cấp giấy phép sử dụng biển?

- Việt Nam là quốc gia biển lớntrong khu vực Biển Đông nhưng trình độ quản lý và khai thác biển hiện còn rấtlạc hậu. Nguyên nhân sâu xa là do nhận thức về biển ngay cả của các cấp lãnh đạocòn mờ nhạt. Hiểu đúng bản chất, quy luật của biển để ứng xử một cách hiệu quảthành công là cả vấn đề còn bị bỏ trống.

Có thể trong tương lai sẽ phải có giấy phép khi muốn sử dụng biển.

Hiện nay, hệ thống chính sáchpháp luật về quản lý biển đảo của chúng ta vẫn gần như là con số không. Chính vìthế cấp giấy phép sử dụng biển cho những tổ chức, tập thể là điều nên và phảilàm để tăng cường vai trò quản lý Nhà nước đối với môi trường - tài nguyên biển.Theo đó, chúng ta cũng sẽ tiến hành thu thuế sử dụng khai thác tài nguyên biển,đồng thời có những công cụ xử phạt răn đe nhằm nâng cao nhận thức cho những đốitượng khai thác tài nguyên biển.

- Ý tưởng là như vậy, songliệu khi đưa vào luật nội dung này có mang tính khả thi?

- Khi soạn thảo Luật Tài nguyên -Môi trường Biển, chỉ riêng chương cấp giấy phép sử dụng biển cũng vấp phải rấtnhiều ý kiến tranh cãi. Công việc này được cho là rất khó khăn và phức tạp, songkhó tới mấy cũng phải làm bằng được… Chúng ta cũng đang nhận được rất nhiều sựhỗ trợ của các tổ chức quốc tế và các nước có kinh nghiệm quản lý vùng biển. Nếuluật đưa nội dung cụ thể cùng các chế tài thực hiện thì tốt còn không sẽ phảinhờ tới thông tư dưới luật giải quyết. 

- Ngoài việc cấp giấy phép sửdụng biển, còn có những giải pháp nào khác khả thi hơn nhằm bảo vệ và phát huynguồn tài nguyên biển?

- Lối tư duy khai thác tài nguyênbiển đơn thuần dẫn đến lợi nhuận thu được trên một đơn vị biển rất thấp mặc dùchúng ta đang khai thác rất tàn bạo. Chính vì thế chúng tôi cũng đã đưa ra ýtưởng Cấp thẻ xanh (chứng nhận xanh - blue certificate) cho vùng biển làm côngcụ quản lý ở cấp quốc gia để đánh giá mức độ tuân thủ và hiệu quả sử dụng cácvùng biển.

Tổng cục đang tiến hành xây dựngmột bộ tiêu chí đánh giá, làm căn cứ cấp thẻ xanh cho các vùng biển để trình Thủtướng phê duyệt. Bộ tiêu chí sẽ được xây dựng xoay quanh ba trục chính là khaithác hiệu quả, bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ tài nguyên môi trườngvà an toàn về sinh thái

Đi cùng với việc cấp cũng sẽ cóviệc thu hồi nếu anh không thực hiện tốt những tiêu chí trên. Chính vì thế thẻxanh cho vùng biển còn được coi như nhãn mác để truy suất nguồn gốc chất lượnghàng hóa gắn với vùng biển hay ngành kinh tế đang khai thác trên  vùng biển đó.Nếu thực hiện tốt việc cấp thẻ xanh, sẽ giúp chúng ta cũng dễ dàng hội nhập quốctế.

- Tổng cục Biển và Hải đảođang đề nghị trao giải thưởng “Vì biển xanh quê hương”, trong đó, những ngườiđạt giải sẽ nhận được “Hộ chiếu công dân biển”. Xin ông cho biết rõ hơn? 

- Đây là giải thưởng nhằm mụcđích tôn vinh những cá nhân, tập thể có đóng góp thiết thực và hiệu quả cho sựnghiệp phát triển bền vững biển đảo và sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc phòng vùngbiển đảo Tổ quốc. Có một điều đặc biệt là, thay vì hình thưc trao bằng khen, sẽcấp cho những người đạt giải cuốn Hộ chiếu công dân biển. Ngoài trang đầu ghichủ sở hữu, những trang còn lại của cuốn hộ chiếu sẽ như cuốn cẩm nang với nhữngthông tin hữu ích dành cho người đi biển như: lãnh hải Việt Nam, tọa độ an toàn,tọa độ nguy hiểm, những vùng biển đang tranh chấp, những số điện thoại khẩn khicần…

- Cảm ơn ông.