3 tuổi là giai đoạn 'vàng' để con học cách tự lập

Câu chuyện bé Nghé, con chị Thu Hà, không chịu tự ăn cơm có lẽ là câu chuyện điển hình của việc trẻ thiếu tự lập. Bản thân chị thừa nhận, khi con lên 3, bắt đầu ăn cơm, chị thiếu quyết đoán trong việc dạy con tự ăn cơm. “Chỉ vì cháu còi quá, 3 tuổi mà chỉ được 13kg nên tôi rất sốt ruột! Nhiều lúc cũng quyết tâm lắm, nhưng thấy cháu gầy gò lại không đành lòng. Cứ lần lữa mãi, đến giờ mới thấy lo vì sang năm con học lớp 1 rồi!”, chị chia sẻ.

Dạy con tự lập là bài toán khó của nhiều gia đình có trẻ nhỏ. Ảnh minh họa internet.

Không chỉ lười tự xúc cơm, con gái chị Hà còn thường ỷ lại mẹ, không chịu dọn đồ chơi sau khi chơi xong. Đi học về, bé cũng thường vứt dép, cặp sách... bừa bãi. Bà nội bé rất bực mình vì cháu gái lớn rồi mà không tự lập. “Chỉ tại bố mẹ cháu không nhất quán trong việc rèn con. Giờ con sắp vào lớp 1, việc uốn nắn càng khó hơn. Tôi nhắc nhở thì mẹ cháu lại khó chịu nên bực lắm cũng không muốn can dự!”, bà nội cháu Nghé cho hay.

Theo nhiều cha mẹ, việc dạy con tự lập là điều cần thiết nhưng không hề dễ dàng nếu chính cha mẹ không quyết tâm, thậm chí nếu không có chút “máu lạnh”.

Anh Trần Xuân Được (Q.Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ: “Từ 5 đến 6 tuổi, tôi đã rèn cháu tự làm một số việc như tự đánh răng, xếp sách vở, đồ chơi, thu dọn quần áo… Lúc đầu, cháu rất bướng nhưng tôi phải kiên nhẫn, khích lệ con đúng lúc. Kể cả chê con cũng cần đúng thời điểm để con không tự ái và không thấy xấu hổ với người xung quanh. Góp ý, nhắc nhở con khi chỉ có hai bố con, điều này khá hiệu quả!”, anh Được kể.

Còn theo kinh nghiệm của chị Nguyễn Ngọc Anh (Nghi Tàm, Hà Nội), tùy lứa tuổi để cha mẹ rèn con tính tự lập, nhưng nguyên tắc quan trọng nhất chính là rèn luyện cho con càng sớm càng tốt. “Bố mẹ cần tự đặt ra nguyên tắc cho bản thân khi dạy con tự lập như kiên định, không “yếu lòng” nếu con bị tổn thương, không sốt ruột, khen chê đúng thời điểm để khích lệ con. Làm được những điều này, tôi tin là bố mẹ sẽ thành công!”, chị Ngọc Anh nói.

PGS.TS Trần Xuân Nhĩ (nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT) cho rằng, dạy trẻ kỹ năng sống tự lập phải từ cả hai phía là gia đình và nhà trường, có sự phối hợp chặt chẽ. “Đặc biệt, vai trò của cha mẹ cực kỳ quan trọng. Trẻ không tự lập không phải lỗi của con mà vì cha mẹ quá cưng chiều, họ nghĩ rằng làm thế vì yêu con, thương con mà không hay rằng đang hại con”, ông Nhĩ nhìn nhận.

Theo ông Nhĩ, trẻ không được rèn tính tự lập từ bé sẽ trở nên lười nhác, phụ thuộc dựa dẫm vào cha mẹ, lớn lên thiếu hụt kỹ năng sống, luôn bị động trong cuộc sống. “Trẻ từ 18 tháng tuổi trở đi đã có thể được dạy một số thói quen nhưng lứa tuổi “vàng” để dạy con tự lập là 3 tuổi. Từ tuổi này, con cần được rèn thói quen tự ăn cơm, tự lấy ghế ăn, mang bát đi cất, xếp đặt đồ chơi. Mỗi lứa tuổi sẽ có những kỹ năng nhất định”, ông chia sẻ.