Bất ổn điều hành giá xăng dầu

Quyết định này một lần nữa cho thấy cơ chế điều hành giáxăng dầu đang có những bất ổn.

Thị trường ngược

Chỉ sau gần 3 tháng Nghị định 84 có hiệu lực (ngày15-12-2009), liên bộ Tài chính - Công Thương đã có văn bản yêu cầu doanhnghiệp không được tăng giá xăng để kiềm chế lạm phát.

Để bù đắp một phần cho khoản lỗ có thể phát sinh do khôngđược tăng giá, Bộ Tài chính cho xả quỹ bình ổn đối với mặt hàng xăng vàdầu.

Sự can thiệp này khiến dư luận đặt câu hỏi về  sự nhất quántrong Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu theo giá thị trường.

Người dân mệt mỏi với sự bất ổn của giá xăng dầu (Ảnh: Tấn Thạnh)

Lý giải điều này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Cẩm Túkhẳng định theo Nghị định 84, doanh nghiệp có một phần quyền quyết địnhgiá xăng dầu. Nói Nhà nước trao quyền quyết định giá xăng dầu cho doanhnghiệp là hoàn toàn chưa chính xác. Khi giá thị trường có thể tác độngtới các chỉ tiêu kinh tế-xã hội, Chính phủ có quyền điều tiết việc tăng,giảm giá của doanh nghiệp.

TS Nguyễn Minh Phong, Viện Nghiên cứu Kinh tế Xã hội Hà Nội,cho rằng giá xăng dầu đang thực hiện theo quy chế thị trường ngược.

Lẽ ra, phải tự do hóa về thị trường cung cấp, cho phép đượcnhập khẩu và buôn bán tự do mới tiến đến cho doanh nghiệp tự định giábán lẻ. Nhưng đến nay, thị trường cung cấp xăng dầu vẫn chỉ là các doanhnghiệp Nhà nước hoặc công ty cổ phần lớn do Nhà nước chỉ định nhập khẩunên vẫn là độc quyền Nhà nước về phân phối xăng dầu, nhất là bán buôn.

Chưa có thị trường đúng nghĩa về xăng dầu, nếu cho doanhnghiệp tự định giá hoàn toàn thì vô hình trung sẽ gây hại cho nền kinhtế và chỉ lợi cho doanh nghiệp chiếm thị phần chi phối.

Nhà nước can thiệp quá sâu

Chính cách thực hiện thị trường ngược khiến Nhà nước đôi khican thiệp quá sâu vào hoạt động của doanh nghiệp.

Ông Vương Đình Dũng, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Xăng dầuVN (Petrolimex), cho biết cơ chế thị trường theo Nghị định 84 chỉ đượcvận hành trong khoảng hơn một tháng (tháng 1 và tháng 2), còn lại từ đầunăm đến nay, giá xăng dầu gần như do Nhà nước điều hành hoàn toàn.

Có nhiều cơ quan chỉ đạo giá xăng nhưng hậu quả cuối cùng dodoanh nghiệp hứng chịu. Mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạmphát là cần thiết nhưng đã là doanh nghiệp phải kinh doanh có lợi nhuận.

Ông Dũng nhận xét đã có sự lạm dụng biện pháp hành chínhtrong cơ chế điều hành giá xăng dầu và điều hành theo áp lực dư luận.

Lẽ ra trước sự tăng, giảm giá của doanh nghiệp, nếu đốichiếu với các quy định pháp luật hiện hành thấy có vi phạm thì phạt bằngchế tài chứ không phải liên tiếp can thiệp bằng các biện pháp hành chính.

Cùng quan điểm này, ông Vương Đình Dung, Tổng Giám đốc TổngCông ty Xăng dầu Quân đội, cho rằng sai lầm lớn nhất trong cơ chế điềuhành giá xăng dầu là đặt ra quá nhiều mục tiêu một lúc: Ổn định giá, ổnđịnh thị trường và bảo đảm nguồn thu. Do đó, các chính sách ban hành rađều không có tính khả thi.

Theo Phương Anh
Người lao động

TIN LIÊN QUAN