Tùng Dương quái trên sân khấu vì tham lam và ích kỷ

Tùng Dương tên đầy đủ làNguyễn Tùng Dương, sinh ra trong một gia đình có truyền thống âm nhạc, bốlà ca sĩ nghiệp dư, ông trẻ là cố nhạc sĩ Trần Hoàn. Từ ngày còn bé, Dươngđã đứng trước gương, bắt chước những đàn anh, đàn chị hát các ca khúc ngườilớn.

>>

12 tuổi, bắt đầu tìm đến nhạcJazz, khi được bố mẹ gửi băng cat-set từ Nga về, Dương không hiểu nhạc nướcngoài nhưng vẫn thích nhạc và hát theo. 10, 12 tuổi Dương đã hát Phú Quang,Thanh Tùng, Trịnh Công sơn chứ không thích nhạc thiếu nhi. Chính vì thế,Dương luôn cảm thấy mình già hơn các bạn đồng lứa trong âm nhạc. 

15 tuổi, Dương thi vào Nhạcviện, bắt đầu học hành bài bản và là học trò cưng của nghệ sĩ nhân dân QuangThọ. 

Xa bố mẹ từ hồi 9 tuổi, Dươngsống với ông bà và bác ruột. Gần đây, bố mẹ anh mới về nước sau 13 năm xaxứ. Dương cho biết mình được nuôi dạy trong một gia đình rất cơ bản vànghiêm khắc, anh biết tự giặt quần áo, nấu cơm, rửa bát như các chị trongnhà. Anh cũng không cảm thấy hụt hẫng hay cô độc khi vắng bố mẹ.

Tùng Dương khá kỹ tính, tỉmỉ. Thế nên cuộc nói chuyện của chúng tôi phải diễn ra trong hai buổi vì nếuchỉ một buổi thôi sẽ “có điều gì đó thiêu thiếu” (Dương nói vậy!). 

Hai lần gặp, Dương đều yêucầu đúng 4h chiều, ngồi đúng nhà hàng Paris Deli (Hà Nội). Anh nói thíchkhông gian ở đây, yên tĩnh, nhẹ nhàng. Hai lần gặp Dương đều diện đồ hiệucùng tông màu từ quần áo đến túi xách, mắt kính…Tất cả đều hợp gu, bắt mắt,chứ không hẳn kỳ quái như những kiểu đồ anh mặc trên sân khấu. Dương phânbua: “Dòng nhạc của tôi có sự độc lập, tôi mặc cũng cần ấn tượng mộtchút”. 

Người ta thường nhận xétrằng Tùng Dương là một người quái, quái từ cách cố gắng làm mới bài hát,hình thể khi anh trình diễn trên sân khấu?

Quái trong nghệ thuật thì mọingười nhận xét đúng rồi, nhưng quái trong tư tưởng đầu óc thì không nhé!(cười). Sự quái ấy cũng chỉ thể hiện trong âm nhạc thôi còn tôi cũng lànhtính. 

Có phải nhờ sự cộng hưởngcủa chất nhạc Trần Tiến, Lê Minh Sơn… Dương mới phiêu, mớ quái. Không thìcũng xẹp, dúm dó? 

Không thể nói thế được. Bảnthân các bài hát đã có ý gì đó không bình thường rồi. Những bài tôi hát vànổi tiếng không phải là ca khúc tôi đặt viết mà đã được tác giả sáng tác từtrước rồi. 

Nhiều bài hát hay khi chưatìm được ca sĩ, tôi nghe tác giả thể hiện thì đã cảm được và biết sẽ phảilàm mới nó thế nào. Từ miệng tác giả đến miệng ca sĩ khác nhiều và ý đồ củahọ cũng rất khác. Tôi không muốn truyền tải tất cả những gì nhạc sĩ muốnnói, vì  nếu truyền tải hết những gì họ muốn thì anh ta tự hát đi. 

Thế nhưng rõ ràng, nhiềubài hát qua giọng ca của anh, chúng hay hơn thật. Anh có thấy điều đó không?

Tôi không khẳng định. Nhữngngười tỉnh táo bao giờ cũng biết mình biết người. Tôi không thể nghĩ rằngmình hát hay hơn tác giả hoặc tôi là ca sĩ đương nhiên phải hát hay hơn nhạcsĩ.

Các nhạc sĩ khi hát, họ cóđiều gì đó rất riêng vì đó là những đứa con tinh thần của họ. Còn ca sĩ, khi“cảm” lại đưa ra những cái riêng, những gì chất chứa của họ vào, có ý đồ củahọ chứ không phải chỉ hát bằng bản năng. 

Anh có vẻ thiếu tự tin? 

Bản thân tôi luôn tự tin,nhưng mình không thể nói, không thể đảm bảo rằng tất cả bài hát cứ qua miệngmình là hay, là chắt lọc được mọi thứ…Tôi không quá ngộ nhận về bản thânmình. 

Các nhạc sĩ, khi giao bàicho anh, có áp đặt anh hát theo ý họ không? 

Nhiều nhạc sĩ áp đặt. Vớinhạc sĩ Trần Tiến, chú ấy không áp đặt nhưng khi tôi hát xong những bài đặtchú ấy viết (như Mưa bay tháp cổ, Ối a…), chú rất kiệm lời, nhất là nhưnglời khen dành cho tôi. Thế nhưng, không vì thế mà tôi nghĩ chú ấy khôngthích mình hát. Đơn giản, nhạc sĩ Trần Tiến kiệm lời khen. Chú ấy ít khen aitrước đám đông. 

Nếu ca sĩ bị áp đặt háttheo ý nhạc sĩ, thường thì sự thành công cao không? 

Nếu bị áp đặt thì rất khóthành công. 

Với anh, có bài nào bịnhạc sĩ áp đặt nhưng vẫn thành công không?

Tôi có thể tự tin nói rằngtất cả những bài hát tôi hát, các nhạc sĩ đều rất hài lòng. Từ phó ĐứcPhương, An Thuyên, Đỗ Bảo, Quốc Trung đến Lê Minh Sơn, Phú Quang…nhữngchương trình tôn vinh họ, tôi đều được mời tham gia. 

Khi bắt đầu một bài mới,anh thường xử lý ra sao để tạo ra gì đó mới mẻ? 

Những người không thông minhlắm, họ phải nghiền ngẫm bài hát thật lâu, mới dám hát. Người nghệ sĩ nhạybén, thông minh sẽ cảm nhận nhanh, thể hiện phù hợp với cách nhạc sĩ đưara. 

Còn nhớ lần đầu tiên tôi hátcho Lê Minh Sơn nghe bài Ôi quê tôi, nghe xong anh ấy…nổi gai ốc. Tôi hátkhi chưa hề nghe anh phân tích, chưa hề nghe cảm nhận của tác giả. Bìnhthường trước khi hát, tôi đọc lời, nghiền ngẫm, và đọc nó thành bức tranhcủa tôi, khoảng không của tôi chứ không phải của nhạc sĩ nữa. 

Giờ đây, anh hát hay biểudiễn đều bằng lý trí đấy chứ? 

Cách đây 6 năm, tôi hát khôngkiểm soát được bản năng của mình. Lúc đầu, sự thể hiện của bạn còn lắm tộctệch của tuổi trẻ, bộc lộ hết bản năng, thô sơ, đơn giản nhưng người takhông thể bản năng mãi được. Tôi thay đổi. Sự thay đổi ấy có người thích, cóngười không thích. Nhiều người bảo vẫn nhớ hình ảnh tôi để tóc dài, hơi rụtrè, cứ để cho cảm giác trôi đi, còn bây giờ Tùng Dương hát có gì đó tínhtoán. 

Thời gian để từ một TùngDương hát thô sơ, bồng bột sang một Tùng Dương khôn lanh, anh đã phải vậtlộn thế nào? 

Tôi không phải một vật hoangsơ để vật lộn. Tôi đã có phong cách từ Sao Mai – Điển hẹn năm 2004. Khi mớibước chân vào nghề, tôi không suy nghĩ quá sâu xa, chỉ cần hát thôi. Sau 5,6 năm đi hát, tôi thấy mình không thể đứng một chỗ được. Từ một Tùng Dươngthô sơ đến một Tùng Dương Electronic (nhạc điện tử), tôi đã chọn không gianâm nhạc cho mình rồi. 

Mỗi khi anh lên sân khấu,nhiều người cảm thấy anh trình diễn sắp đặt hơn là đơn thuần hát? 

Tôi không muốn chỉ là một casĩ, tôi muốn là nghệ sĩ trình diễn. Thế nên khi thể hiện bài hát, tôi thườngtìm cách giải phóng cơ thể, đầu óc của mình. Đó là cuộc chiến tranh trongtôi. Tôi phải thoát ra khỏi sự trình bày bài hát đơn thuần, nâng lên mộttầng cao nữa. Đó cũng là đặc thù âm nhạc mà tôi theo đuổi, Indie (viết tắtcủa từ Independent: tự do, độc lập) 

Anh có thấy mình ích kỷkhi chọn con đường âm nhạc của số ít?

Trong nghệ thuật, tôi thấymình rất tham lam và cái gì cũng muốn làm. Nhưng cạnh đó, tôi cũng ích kỷtrong nghệ thuật vì không muốn chiều lòng tất cả khán giả. Tôi chỉ muốn cómột Tùng Dương , không thích có nhiều cá thể như tôi trong nghệ thuật, tứclà không muốn có nhiều Tùng Dương 1, 2, 3. Tôi vẫn thích sự độc tôn khi mộtmình được hát cả bài hát ấy. 

Vậy là anh sẽ cô độc? 

Ngay cả sự cô độc, tôi cũngmuốn giữ cho mình. Trạng thái cô độc luôn thường trực trong tôi, nhưng bảnthân tôi không bao giờ nản để còn đi được trên con đường đó. Tôi có khán giả(dù ít) đồng hành với mình, họ nuôi sống niềm tin trên con đường mình chọn.Còn nếu tôi ích kỷ làm cái mình muốn và không ai ủng hộ, chắc tôi sẽ chết vìvỡ mộng. 

Có phải vì nhận thấy mìnhkhông có hình thể đẹp, vũ công tốt, không thể theo nhạc thị trường, nên anhđành theo dòng Indie? 

Có người coi việc kiếm tiềnlàm trọng, nên họ kiếm tiền và đặt tiền cao hơn sự khám phá trong âm nhạc.Không phải tôi không phù hợp với số đông, nhưng tôi ích kỷ khi chỉ muốn làmcái tôi muốn. Tuy nhiên ngay lúc này đây nhìn lại, tôi thấy mình đã đi conđường đúng. 

Cảm ơn anh về cuộc tròchuyện!

Theo Mốt và Cuộc Sống