Al-Qaeda lại giăng bẫy

Sự thận trọng của ông Obama làkhông thừa. Từ khi Lầu Năm Góc gia tăng viện trợ quân sự, tăng cường huấn luyệnchiến thuật chống khủng bố cho quân đội và lực lượng an ninh Yemen từ năm ngoái,không ít chuyên gia chính trị và quân sự tỏ ra bi quan. Họ sợ Mỹ bị sa lầy như ởIraq và Afghanistan. Yemen chính là một cái bẫy mới của Al-Qaeda.

Ám ảnh

Tám năm qua, sau sự kiện 11-9-2001, người Mỹ vượt qua một cách khó nhọc nỗi losợ bị khủng bố khi đi máy bay. Nỗi lo này đã trở lại, quay quắc hơn, từ ngày25-12-2009 với sự kiện Umar Farouk Abdulmutallab, 23 tuổi, người Nigeria, tốtnghiệp kỹ sư ở Anh, được Al-Qaeda huấn luyện và cung cấp thuốc nổ lỏng ở Yemen,âm mưu làm nổ tung một chiếc máy bay của Mỹ trên tuyến bay nối liền thành phốAmsterdam (Hà Lan) và thành phố Detroit (Mỹ).

Trọng tâm của nỗi lo sợ lần này không phải là Afghanistan, nơi 68.000 quân Mỹđang chinh chiến chống Taliban (và đồng minh là Al-Qaeda) hay Iraq, nơi vẫn còn120.000 lính Mỹ. Cũng không phải là Pakistan, nơi trùm khủng bố Osama bin Ladenvà đầu não Al-Qaeda cũ đang ẩn náu ở vùng giáp ranh với Afghanistan. Đó là Yemenvà thế hệ chiến binh Al-Qaeda thứ hai đang sinh sôi nảy nở mạnh tại đây.

Tổng thống Barack Obama được cử tri Mỹ bầu chọn tất nhiên không thể làm ngơtrước sự lo âu của dân chúng Mỹ. Ông đã chỉ đích danh Yemen là mối đe dọa mớiđối với nền an ninh Mỹ cần phải loại trừ. Mới đây, ngày 4-1, mối đe dọa này đãđược bà Hillary Clinton, Ngoại trưởng Mỹ, nâng tầm thành “mối đe dọa toàn cầuchứ không riêng gì khu vực Trung Đông”.

Một lịch sử phức tạp

Yemen là một nước Cộng hòa Ả Rập vùng vịnh Ba Tư. Những vấn đề xã hội của nướcnày thuộc loại phức tạp nhất nhì thế giới. Chính phủ trung ương của Tổng thốngAli Abdallah Saleh đang đối đầu với hai mối đe dọa. Ở miền Bắc, từ năm 2004 làcuộc nổi dậy của phong trào Zaydi phái Shiite.

Ở miền Nam, nơi Al-Qaeda có ảnhhưởng lớn với những cuộc nổi dậy liên tục nhắm tới một nước độc lập ly khai vớiYemen. Kể từ đầu năm 2009, ông Saleh còn phải đối phó với AQAP, tức Al-Qaeda ởbán đảo Ả Rập, một liên minh mới giữa các nhóm Hồi giáo cực đoan theo Al-Qaedacủa Ả Rập Saudi và các nhóm Al-Qaeda Yemen.

Chính tổ chức này đã huấn luyệnvà trang bị cho Umar Farouk Abdulmutallab. Cũng chính nó đã khiến Mỹ can thiệp sâuhơn vào nội bộ Yemen với hình thức gia tăng viện trợ quân sự, hỗ trợ tình báoquân sự.

Từ trái sang: Al-Raydi, Al-Shihri, Al-Wuhayshi và Al-Awfi, các thủ lĩnh Al-Qaeda ở Yemen (Ảnh: Longwarjournal.org)

Trong thế bắt buộc, Washingtonphải ủng hộ chính phủ ông Saleh tuy biết rõ thực lực của chính phủ này rất yếu,có tiếng mà không có miếng, không kiểm soát nổi miền Bắc lẫn miền Nam nằm trongtay các bộ tộc hùng mạnh, y như tình hình ở Afghanistan.

Cộng với nạn tham nhũng ở mọicấp, sự nghèo đói trên diện rộng, quản lý kém và một ông tổng thống cơ hội chỉcó một “lý tưởng” duy nhất là bám ghế để vinh thân phì gia, chính quyền Yemencần được bồi bổ, nâng cao sức đề kháng đủ mạnh để không chỉ đương đầu với cuộcnổi loạn ở miền Bắc và miền Nam mà còn với AQAP, mối đe dọa mới có thể làm lunglay chính quyền Sanaa dù ông Saleh từng ve vãn các nhóm thánh chiến thânAl-Qaeda.

Đó là giải pháp mà Mỹ đang hướng tới, theo tiết lộ của nhật báo The ChristianScience Monitor, vì giải pháp đưa quân vào Yemen như ở Afghanistan để đối phóvới AQAP là bất khả thi. Trước hết, Mỹ không có đủ nguồn lực. Chính phủ Yemenkhông muốn và người dân Yemen, vốn không ưa người Mỹ, cũng phản đối sự có mặtcủa lính Mỹ.

Giăng bẫy

Antoine Basbous, Giám đốc Tổ chức Quan sát các nước Ả Rập (Pháp), phân tích trêntờ Le Figaro rằng Iran và Al-Qaeda đang giăng bẫy Mỹ và các nước phương Tây ởYemen.

Iran đang tìm cách gây tình hình bất ổn ở các nước Ả Rập láng giềng, trong đó cóYemen, để phương Tây mất tập trung trong vấn đề hạt nhân của Iran.

Cụ thể, tháng 11 năm ngoái, Iranxúi giục phong trào Zaydi ở miền Bắc Yemen tấn công Ả Rập Saudi, vi phạm biêngiới quốc tế. Iran rất lo sợ Liên Hiệp Quốc cấm Iran xuất khẩu dầu như là mộtbiện pháp trừng phạt trong vấn đề hạt nhân của nước này bởi đã có nguồn dầu dồidào của Ả Rập Saudi thay thế. Bằng cách gây bất ổn ở Ả Rập Saudi và các nướcláng giềng, Iran muốn chứng minh rằng Ả Rập Saudi sẽ khó hoàn thành sứ mệnh củaLiên Hiệp Quốc.

Trong khi đó, Al-Qaeda cũng muốn làm sụp đổ chính quyền Yemen bằng cách góp lửavào phong trào ly khai ở miền Nam và cuộc nổi dậy của phong trào Zaydi ở miềnBắc. Mục đích tối hậu của Al-Qaeda là biến Yemen thành một Afghanistan mới.

Mặc dù tư tưởng hệ khác nhau như lửa với nước, Iran (phái Shiite) và Al-Qaeda(phái Sunni) tìm thấy một điểm chung là gài bẫy Mỹ và các nước đồng minh mở mặttrận mới ở Yemen. Đối với Iran, nếu quân đội Mỹ bị phân tán trên nhiều chiếntrường cùng một lúc thì khả năng Mỹ tấn công Iran khó xảy ra.

Đối với bin Laden và đồng bọn, chỉ cần quân đội Mỹ có mặt ở Yemen gần thánh địaMecca thu hút các lực lượng thánh chiến, gây xáo trộn ở vùng Vịnh, chế độ quânchủ Ả Rập Saudi có nguy cơ sụp đổ, là cường quốc Mỹ có thể sụp đổ theo.

Và trên thực tế, họ đã thành công được một nửa khi sĩ quan tình báo CIA và lựclượng đặc nhiệm Mỹ âm thầm có mặt ở Yemen, tàu chiến Mỹ hỗ trợ chiến dịch tấncông Al-Qaeda của Chính phủ Yemen giữa tháng 12 năm ngoái. Chỉ còn thiếu việcxua quân vào Yemen là Mỹ sập bẫy hoàn toàn.

Theo Nguyễn Cao

TIN LIÊN QUAN