Nhân dân tệ lên giá và tác động đến Việt Nam

Khi thâm hụt thương mại vớiTrung Quốc gia tăng tại nhiều quốc gia phát triển trên thế giới, sự “tổn thương”của các nền kinh tế hàng đầu đang tạo áp lực lớn đối với chính phủ Trung Quốc,đòi Nhân dân tệ lên giá.

Với việc VND được neo khá chặtvào USD, nếu Nhân dân tệ lên giá so với USD thì tương quan giá trị giữa Nhân dântệ và VND cũng sẽ thay đổi. Và về lý thuyết, cán cân thương mại giữa hai nước -vốn lệch về phía Việt Nam do đang nhập siêu lớn từ Trung Quốc - được kỳ vọng sẽtái lập ở mức cân bằng hơn.

Nhìn trên góc độ tổng thể, ngoài quan hệ thương mại, tương quan nợ bằng đồngNhân dân tệ của Việt Nam cũng có khả năng thay đổi, dù không nhiều, do chỉ chiếmtỷ trọng chưa đến 1% trong tổng nợ nước ngoài của Chính phủ, tính đến cuối tháng6/2009 (khoảng 178 triệu USD).

Hơn thế, có những lập luận cho rằng quan hệ đầu tư giữa hai nước sẽ chịu tácđộng từ việc Nhân dân tệ lên giá, theo hướng Trung Quốc đẩy mạnh đầu tư sangViệt Nam.

Vừa điều chỉnh vừa cân nhắc

Theo Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên, cả áp lực đòi Nhân dântệ lên giá lẫn quá trình lên giá của đồng tiền này nều đang diễn ra trên thực tế.

Tuy nhiên, ông Thiên cho rằng, Chính phủ Trung Quốc đang cố gắng trì hoãn sựtăng giá Nhân dân tệ để tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu, nâng cao tiềm lực tài chínhvà tránh gây sốc cho nền kinh tế và xã hội, nên quá trình này đang diễn ra vớitốc độ chậm.

Trước sức ép của các nước, Trung Quốc vẫn đang tỏ ra rất thận trọng, TS. Võ TríThành, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) nhìnnhận.

“Việc tăng giá Nhân dân tệ có thể diễn ra vào quý 3 hoặc 4/2010, nhưng chỉ vàokhoảng 4-5%, tương ứng từ 6,8 Nhân dân tệ/USD lên mức 6,5 Nhân dân tệ/USD. Thậmchí có ý kiến cho rằng không đến mức như vậy”, ông Thành nói với chúng tôi.

Giải thích cho điều này, ông Thành phân tích rằng Trung Quốc đang phải cân nhắcđến vấn đề lạm phát trong nước. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc trongtháng 2/2010 đã tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước, được cho là đang ở mức cao.

Hơn nữa, theo số liệu của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, vào tháng 3 vừa rồi, lầnđầu tiên Trung Quốc đã nhập siêu tới hơn 7,2 tỷ USD sau 6 năm liền liên tục xuấtsiêu. Điều này cũng được ông Thành lưu ý khi đề cập lý do chính phủ Trung Quốcthận trọng với việc lên giá Nhân dân tệ.

Lo khó cải thiện nhập siêu

Nhưng dường như, việc đồng Nhân dân tệ lên giálà điều khó tránh khỏi. Theo TS. Vũ Đình Ánh,Phó viện trưởng Viện Khoa học thị trường giá cả(Bộ Tài chính), do VND được "neo" khá chặt vàoUSD, nên nếu Nhân dân tệ lên giá so với USD thìtương quan giá trị giữa Nhân dân tệ và VND cũngsẽ thay đổi.

Và về lý thuyết, khi đồng Nhân dân tệ lên giá,sản phẩm của Trung Quốc sẽ giảm sức cạnh tranhhơn vì giá bán sẽ đắt hơn tương ứng khi xuấtkhẩu sang Việt Nam. Nhiều chuyên gia được chúng tôi tham vấn có chung nhận định rằng, khiNhân dân tệ lên giá, Việt Nam có điều kiện cảithiện mức nhập siêu lớn với Trung quốc, vẫn diễnra liên tục trong nhiều năm gần đây.

Tuy nhiên, Viện trưởng Thiên lại cho rằng, việctăng giá Nhân dân tệ không mang lại tác độngtích cực một chiều cho thế giới như nhiều nướcđang kỳ vọng. Ngay cả với các nền kinh tế đangnhập siêu từ Trung Quốc cũng vậy.

Bởi, phần đóng góp ‘thực” của Trung Quốc tronggiá trị sản phẩm chỉ chiếm 20-30%, cùng lắm là40-50%, do ảnh hưởng của quá trình toàn cầu hóa.Nếu đồng Nhân dân tệ lên giá, Trung Quốc sẽ đượchưởng lợi từ giá nhập khẩu đầu vào rẻ hơn. Tácđộng tiêu cực của tỷ giá chỉ gây áp lực lên phần“thực”, có thể đang ngày càng nhỏ đi.

Đồng quan điểm, TS. Võ Trí Thành, Phó việntrưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trungương (CIEM) cho rằng, nhìn vào bản chất của việcViệt Nam đang nhập siêu lớn với Trung Quốc, thìphần cạnh tranh trực tiếp là hàng tiêu dùng cuốicùng không nhiều.

Vì nguyên nhân này, ông Thành cho rằng: “ĐồngNhân dân tệ lên giá thì thương mại Trung Quốcvào Việt Nam có thu hẹp, nhưng sẽ không đáng kể”.

Đầu tư từ Trung Quốc sẽ lớn hơn

“Thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốchiện đã hơn 3.500 USD và ngày càng có nhiềudoanh nghiệp Trung Quốc đi khai thác thị trườngnước ngoài, cũng như tại Việt Nam”, Tham tánKinh tế Thương mại Đại sứ quán Trung Quốc tạiViệt Nam Hồ Tỏa Cẩm phát biểu nhân sự kiện SinoPharm, một doanh nghiệp dược phẩm lớn của nướcnày, cam kết đầu tư vào Khu công nghệ cao HòaLạc cuối tuần trước.

Trên thực tế, đã có hơn 800 dự án của quốc gialáng giềng này “bám rễ” ở Việt Nam, tính cho đếnnay, để tận dụng chi phí nhân công rẻ, tàinguyên phong phú và vị trí thuận tiện. Trong khiđó, có những nhận định cho rằng, khi Nhân dân tệlên giá, khối tài sản của Trung Quốc sẽ lớn lêntương ứng và việc đầu tư ra nước ngoài sẽ diễnra mạnh mẽ hơn.

“Xu hướng lan tỏa cơ cấu theo kiểu "đội hình đànsếu bay" từ Trung Quốc sang Việt Nam dưới tácđộng của việc đồng Nhân dân tệ lên giá là rấtlớn, thậm chí, không tránh khỏi”, TS. Trần ĐìnhThiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam khẳngđịnh như vậy.

TS. Võ Trí Thành giải thích thêm, khi đồng tiềnđắt lên thì quốc gia đó có khuynh hướng đẩy đầutư của họ ra nước ngoài, tới các thị trường rẻhơn. “Nếu Nhân dân tệ lên giá thì có thể TrungQuốc sẽ đầu tư mạnh hơn vào Việt Nam, đứng vềdài hạn mà nói”, Phó viện trưởng CIEM khẳng định.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng lưu ý rằng,khi chấp nhận đầu tư từ Trung Quốc có những lýdo để lo ngại. “Vì đầu tư của Trung Quốc khôngphải công nghệ nguồn, có thể gây ô nhiễm môitrường...”, ông nói.

Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh rằng:“Tác động của việc đồng Nhân dân tệ tăng giá đếnnền kinh tế thế giới sẽ vô cùng to lớn. Vớinhững nền kinh tế láng giềng của Trung Quốc vàcó thực lực yếu hơn, sự cảnh báo này càng tănggấp bội. Nhận định này hàm ý rất rõ cho ViệtNam”.

* Trung Quốc đã rất nhanh chóng vượt qua ĐàiLoan và Hàn Quốc để trở thành thị trường ViệtNam nhập siêu lớn nhất. Năm 2008, mức nhập siêutừ Trung Quốc đạt 11,11 tỷ USD; năm 2009 đạt11,53 tỷ USD; 3 tháng đầu năm 2010 đạt 2,56 tỷUSD.

10 mặt hàng nhập khẩu chính đã chiếm khoảng 70%kim ngạch năm 2009: máy móc, thiết bị, dụng cụ,phụ tùng 4.155 triệu USD; vải các loại 1.566triệu USD; máy tính, sản phẩm điện tử và linhkiện 1.464 triệu USD; xăng dầu các loại 1.290triệu USD; sắt thép các loại 816 triệu USD; phânbón các loại 596 triệu USD; nguyên phụ liệu dệtmay, da giày 407 triệu USD; hóa chất 399 triệuUSD; sản phẩm từ sắt thép 387 triệu USD; linhkiện phụ tùng ô tô 314 triệu USD, theo nguồn sốliệu từ Tổng cục Hải quan.

Theo Anh Quân

TIN LIÊN QUAN