‘Thần dược’ yến sào chỉ là… đồn thổi

Với trị giá từ30-50 triệu đồng/kg, yến sào hay chính xác hơn là tổ yến, bên cạnh là một trong8 món ăn “cao lương mỹ vị” hay “bát trân” còn được coi như “thần dược” khi chốngchất phóng xạ, tăng cường trí nhớ, chống lão hóa, làm giảm bệnh cúm, thậm chíđiều trị HIV...

TIN LIÊN QUAN

Ở Trung Quốc mới phát hiện raloài yến “hông trắng” có tổ rất lớn nhưng đến 90% là  tạp chất, 10% phần trămcòn lại là yến sào. Tại các hang yến ở tỉnh Vân Nam, người ta vẫn thường thuhoạch tổ chim yến này. Cứ một tổ yến thu được 10g sợi bọt yến sào. Tuy nhiên,giá trị thực của nó chưa biết cụ thể như thế nào nên khi đưa ra thị trường ngườitiêu dùng rất dễ bị nhầm lẫn khi chọn mua phải yến sào này.

Đối với yến sào 100% nguyên chất được lấy từ nước dãi của chim yến mẹ mà khôngcó tạp chất hay lông chim, lại được phân loại theo màu sắc, kích thước và tấtnhiên từ sự phân loại đó, giá trị của từng loại cũng khác nhau. Yến loại 1 đượcgọi là yến “quan” nặng 8-15g có giá từ 35-40 triệu đồng/kg; yến “thiên” nặng6-7g, giá khoảng 30-35 triệu đồng/kg; yến “bài” nặng 3-5g giá 25-30 triệuđồng/kg. Yến “vụn” và “yến địa” là rẻ nhất chỉ 8-15 triệu đồng/kg vì có nhiềutạp chất nhất.

Nhưng đắt nhất vì nhiều dinh dưỡng nhất là yến “huyết” và yến “hồng” có giá tới50 triệu đồng/kg. Những màu sắc này của yến người ta cho rằng, do vị trí làm tổmà tạo nên màu sắc của tổ yến. Theo các nhà khoa học và giới khai thác yến sào,yến “huyết” và yến “hồng” chỉ chiếm 10% tổng sản lượng tổ yến trên thị trườngthế giới. Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng hai loại yến này không cao.

Chỉ có giá trị dinh dưỡng

Trung tâm Công nghệ sinh học, ĐH Thủy sản và Viện Công nghệ Sinh học thuộc Trungtâm Khoa học tự nhiên & Công nghệ quốc gia đã công bố thành phần dinh dưỡng củayến sào. Trong đó có 18 loại acidamin, một số hàm lượng rất cao serine,tyrosine, phenylalanine, proline, acid aspartic…

Ngoài ra, có các khoáng chất rất cần cho cơ thể. Với thành phần dinh dưỡng nhưvậy, Thầy thuốc Nhân dân, bác sĩ cao cấp Nguyễn Xuân Hướng, nguyênChủ tịch Hội Đông y Việt Nam và bác sĩ Hoàng Đình Lân, Trưởng khoaNgoại, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương khẳng định: yến sào chỉ có giá trịduy nhất về dinh dưỡng, đặc biệt ở người già và trẻ em suy dinh dưỡng.

Vì yến sào giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động tốt, hấp thụ hiệu quả các chất dinhdưỡng và giúp con người có những giấc ngủ ngon. Tuy nhiên, cũng phải dựa trênthể trạng của từng người để sử dụng chứ không phải người nào cũng ăn được yến.Bác sĩ Hoàng Đình Lân cho biết, đã có nhiều trường hợp ăn không đúng cách, ănquá nhiều đã dẫn đến rối loạn tiêu hóa, phát phì đến nỗi phải đi cấp cứu.

Còn những công dụng như điều trị HIV, chống chất phóng xạ, làm giảm các triệuchứng dị ứng, “cải lão hoàn đồng”… theo ông và Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn XuânHướng chỉ là… đồn thổi. Bác sĩ Hoàng Đình Lân lập luận, nếu cho rằng yến sàogiảm các triệu chứng dị ứng, vậy tại sao trong thời gian qua Bệnh viện Y học cổtruyền đã phải tiếp nhận nhiều ca dị ứng chỉ vì… ăn yến sào.

Ngay gần đây nhất, cả một gia đình đã phải đến Bệnh viện Y học cổ truyền để điềutrị dị ứng. Nguyên nhân là do nhân trong chuyến du lịch sang Thái Lan, gia đìnhđó đã mua “yến huyết” để “bồi bổ”.  Nhưng không hiểu vì sao chưa ăn hết số yếncả gia đình bị dị ứng đầy mình? Bởi vậy, theo bác sĩ Hoàng Đình Lân, đối vớinhững người có nhu cầu sử dụng yến sào, nên nhờ bác sĩ tư vấn để đạt hiệu quảcao lại không xảy ra biến chứng.

Hiện nay, rất nhiều người sử dụng yến sào, ngay cả những người kinh tế chưa khágiả cũng cố “nặn” hầu bao để mua món “thần dược” này bồi bổ. Đáng thương nhất lànhững bệnh nhân ung thư đang truyền hóa chất hoặc trị xạ dù đã tốn kém do kinhphí điều trị nhưng cũng cố mua yến sào với hy vọng ngăn cản sự phát triển củaung thư và chống đỡ với hóa chất, phóng xạ. Lợi dụng “niềm tin” này cũng nhưtrào lưu ăn yến sào đang ngày một phổ biến, kẻ xấu đã làm giả tổ yến để bán chongười tiêu dùng. Để phân biệt tổ yến giả và thật, các chuyên gia, nhà khoa họcđã đưa ra các thông tin để trên cơ sở đó người tiêu dùng biết cách phân biệt.

Tổ yến giả thường chỉ màu trắng do “chế biến” bằng chất aga (rau câu) hoặc bằngkeo agenat trộn lẫn với tinh bột mì. Còn mùi vị thì không thể như yến thật là cóvị tanh, mùi ẩm mốc từ gió biển, hơi nước, rêu phong của đá… mà có mùi hăng hắc,lạ rất khó ngửi. Một cách thử nữa là lấy một ít yến sào ngâm với nước. Nếu nónhão nhoét, nhã ra nghĩa là yến đó được làm từ tinh bột trộn lẫn với các chấtkết dính. Trong khi yến thật chỉ tách từng sợi nguyên vẹn nếu ngâm trong nước.

Đối với yến “huyết”, yến “đỏ”muốn biết thật hay không người tiêu dùng có thể nhúng một ít yến vào nước chèxanh hoặc trà mạn. Nếu gặp yến nhuộm phẩm màu, màu đỏ hoặc huyết đó sẽ phản ứnghóa học, biến thành màu đen sẫm. Còn yến thật dù có nấu chín trong nước sôi 100^oCvẫn giữ nguyên màu sắc. Nói tóm lại, người sử dụng phải rất tinh tường, nhạy cảmmới chọn được yến thật.

Để sử dụng yến hiệu quả, GS.TS Nguyễn Thị Lâm, Phó viện trưởng ViệnDinh dưỡng cho biết: Với yến sào tự nhiên, sau khi sơ chế và làm sạch, có thểchưng với đường phèn hoặc sau khi hấp chín, đổ nước dùng gà và một chút thịt gàvào ăn để vừa ngon vừa bổ dưỡng. Và phải dùng vào lúc đói hoặc trước khi ăn sángvà buổi tối trước khi ngủ. Đối với người già, người bệnh nếu dùng yến đều đặnchỉ nên với liều lượng 70ml/ngày. Đối với bệnh nhân tiểu đường nếu muốn bồi bổyến một cách đều đặn, lâu dài nhất thiết phải theo tư vấn của bác sĩ, không đượctự ý sử dụng đề phòng trường hợp biến chứng xảy ra.

TheoXuân Bách
Petrotimes