Huy động vàng trong dân: "Tính cua trong lỗ"

NHNN sẽ trình Chính phủđề án huy động vàng trong dân để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hộivào giữa quý II/2012. Đây được coi là một đề án đa mục tiêu: vừa hướngtới quản lý thị trường vàng vừa khơi thông được nguồn lực trong nhândân. 

TIN LIÊN QUAN

Theo đánh giá của NHNN, lượngvàng đang ở trong dân tương đối lớn, khoảng 300 - 500 tấn. Thử làm một phéptính: Hiện nợ nước ngoài của VN khoảng 44 tỉ USD. Nếu NHNN huy động được300-500 tấn vàng (tương đương 18-30 tỉ USD), ngoại tệ quốc gia sẽ cân đốiđáng kể so với nợ nước ngoài và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinhtế.

Lúng túng

Nghe có vẻ hợp lý nhưng đóchỉ là  “tính cua trong lỗ” bởi trên thực tế việc quản lý thị trường vàngthời gian vừa qua đã bộc lộ bất cập và khó có thể thay đổi thói quen “giữ”vàng trong dân. Không quá khi nói rằng thị trường vàng VN trong năm 2011chịu nhiều biến động của chính sách hơn là biến động về giá (bởi biến độngvề giá vàng là biến động chung của toàn thế giới). Nhiều người ví von việcquản lý thị trường vàng hiện nay giống như người giữ ếch, nắm chặt thì sợ nókhông thở được còn thả ra thì nó nhảy mất.  Chúng ta đã đưa ra nhiều chínhsách nhằm quản lý thị trường vàng nhưng dường như mỗi chính sách đưa ra gỡđược nút thắt này thì lại nảy sinh nút thắt khác.

Điều người dân quan tâm nhất là giá trị tài sản của họ có được bảo đảm khi có biến động về giá

Cũng không phải đến bâygiờ NHNN mới tính tới chuyện huy động vàng trong dân bởi trên thực tế,các tổ chức tín dụng (TCTD) trước đây đã huy động vàng và cho vay bằngvàng. Nhưng trong năm 2010 và 2011, trước sự biến động quá lớn của giávàng làm cho việc huy động và cho vay bằng vàng của các TCTD gặp nhiềurủi ro, do vậy, việc huy động vàng tạm thời bị dừng.

Trong đề án huy động vàng,thời gian tới, Nhà nước sẽ đứng ra huy động vàng thông qua các TCTD, hay nóikhác, các TCTD sẽ làm đại lý cho NHNN trong việc huy động vàng. Với hìnhthức này, Nhà nước không can thiệp trực tiếp vào thị trường mà thông qua cáctổ chức trung gian, ở đây là các TCTD.

Bài toán đơn giản

Trở lại câu chuyện về khơithông nguồn lực vàng trong dân, không phải bây giờ nó mới được nhắc tới.Điều người dân quan tâm nhất là giá trị tài sản của họ có được bảo đảm khicó biến động về giá nhưng trước đây chưa có các công cụ phái sinh để đảmbảo. Vấn đề này, theo tinh thần của đề án huy động vàng trong dân, NHNN camkết bảo toàn giá trị tài sản của người dân, Nhà nước sẽ bảo hiểm rủi ro khicó biến động của giá vàng thế giới.

Khi người dân gửi vàng, ngânhàng sẽ cấp một chứng chỉ vàng để chứng nhận số vàng đã gửi (giống như khigửi tiết kiệm nội, ngoại tệ ở các ngân hàng thương mại), chứng chỉ này cóthể sử dụng để thế chấp, mua bán và trao đổi trên thị trường. Khi cần vàng,người dân mang chứng chỉ ấy đến ngân hàng và được trả lại bất cứ lúc nào.

Về mặt quản lý, NHNN sẽ có cơchế huy động vốn kinh doanh vàng vật chất, đồng thời mở rộng kinh doanh vàngtrên tài khoản. Song song với huy động vàng để phục vụ cho nền kinh tế, Nhànước phải có những công cụ phái sinh để hạn chế rủi ro. Huy động vàng phảitrả lãi cho người dân và phải thiết lập được thị trường thứ cấp để giao dịchcác chứng từ có giá trị bằng vàng.

Nhiều chuyên gia cho rằng:cách duy nhất để giải quyết triệt để chênh lệch giá vàng trong nước và giávàng quốc tế quy đổi đó là việc cho phép kinh doanh vàng tài khoản trongnước và kinh doanh vàng tài khoản nước ngoài theo thông lệ quốc tế. Điềucũng phù hợp với chủ trương thay đổi tập quán đã tồn tại rất lâu ở nước talà người dân thích mua bán vàng vật chất. Trong khi đó theo tinh thần của dựthảo: Người dân gửi vàng vào một tài khoản tiết kiệm tại ngân hàng thì tựnhiên đã hình thành một tài khoản vàng của người dân rồi. Vì vậy nếu cácngân hàng mở tài khoản vàng ở nước ngoài thì có thể cung ứng dịch vụ mua bánvàng trực tiếp cho người dân, nhu cầu mua bán vàng vật chất lúc đó chắc chắnsẽ giảm đi nhiều. Tất nhiên là hoạt động này cần phải được quản lý chặt chẽ,thực hiện thông qua hệ thống ngân hàng thương mại. Giá vàng quốc tế được sửdụng như là mức giá tham chiếu, cùng với tỉ giá USD/VND, sẽ tạo nên mức giávàng yết bằng VND. Bên cạnh đó là những quy định cụ thể về biên độ dao độnggiữa giá mua và giá bán tránh tình trạng chênh lệch giá mua - giá bán lên 3-4 triệu đồng/lượng như thời gian vừa qua.

Theo ông Trần Quốc Quýnh,chuyên gia cao cấp Hiệp hội Kinh doanh vàng VN: Huy động vàng trong dân làmột chủ trương đúng nhưng làm thế nào để huy động hiệu quả là nó không đơnthuần là bài toán kinh tế mà còn là thay đổi thói quen cố hữu, thay đổi tâmlý của người dân. Và để tạo lòng tin cho người dân thì điều quan trọng hơncả là sự ổn định về chính sách. Tránh tình trạng nay mở mai cấm như thờigian vừa qua. Bài toán đơn giản nhất là để cho vàng vận động và điều chỉnhtheo quy luật của thị trường và thông lệ quốc tế.

Theo DĐDN