Lợi nhuận ngân hàng: Nhìn quý 1, “đoán” quý 2

6 tháng kinh doanh đầu năm đã kết thúc. Lúc này, một số nhà băng đã công bố kếtquả lợi nhuận sơ bộ. Phần lớn còn lại dự kiến sẽ lần lượt đưa ra từ nay đếntrung tuần tháng 7.

“Cầm đèn chạy trước”, nhưng kết quả lợi nhuận 6 tháng đầu năm dự tính sẽ vẫn gắnchặt với những gì đã thể hiện trong quý 1, ngoại trừ một số chuyển động có ảnhhưởng đáng kể.

“Nghẹt” nguồn thu truyềnthống

Nhìn lại quý 1/2010, hầu hết các ngân hàng đều có những con số lợi nhuận khảquan hơn nhiều so với quý 1/2009 - quý đỉnh điểm của ảnh hưởng khủng hoảng. Thếnhưng, ở những nguồn thu truyền thống đã bộc lộ khó khăn.

Trước hết, nguồn thu trọng yếu từ tín dụng đã thu hẹp một cách rõ rệt. Tỷ trọngở mỗi thành viên khác nhau, nhưng một số trường hợp đã cho thấy sự bất ngờ.

Trong năm 2009, những thành viên như Sacombank, Maritime Bank…, nguồn từ tíndụng chiếm từ khoảng 40% - 60% trong tổng cơ cấu; nhiều thành viên khác vẫn còntới 70% - 90%. Quý 1, tại Sacombank tỷ trọng này chỉ còn 26,48% và có xu hướnggiảm thêm trong những tháng tiếp theo theo dữ liệu đã công bố. Hay tại MaritimeBank, con số đó chỉ còn khoảng 25%.

Một nguyên nhân chính của sự thu hẹp nhanh chóng đó có từ tốc độ tăng trưởng tíndụng rất thấp trong 3 tháng đầu năm (chỉ quanh 3%). Và ngay ở hoạt động này, khảnăng sinh lãi cũng khó khăn. Một số tính toán cho thấy tỷ lệ lãi biên mà các nhàbăng thu được trong quý 1/2010 chỉ ở khoảng trên dưới 2,7%.

“Đoán” quý 2/2010, tình hình chung vẫn chưa có nhiều cải thiện khi tăng trưởngtín dụng vẫn rất thấp; tính chung cả 6 tháng vẫn chỉ tăng được 10,52%, trong khicùng kỳ năm 2009 tăng tới trên 17%.

Cơ chế lãi suất thỏa thuận được mở rộngtrong quý này tạo điều nới rộng tỷ lệ lãi biên. Thế nhưng thực tế khả năng nàychủ yếu tập trung ở tín dụng tiêu dùng, thường chiếm tỷ trọng thấp trong tổng dưnợ; còn với tín dụng phục vụ sản xuất kinh doanh, các ngân hàng “buộc” vận độngtheo chủ trương giảm lãi suất, trong khi lãi suất huy động đã tăng cao.

Dự tính cơ cấu lợi nhuận nhiều ngân hàng sẽ chứng kiến sự co hẹp nhanh nguồn từ tín dụng, trong khi kênh kinh doanh vàng và ngoại hối tiếp tục khó, nhưng lại có sự bù đắp đáng chú ý từ kênh dịch vụ

Tín dụng khó, nguồn thu từ một kênh truyền thống khác cũng cho thấy những khókhăn nổi bật hơn. Trong quý 1/2010, dễ thấy lợi nhuận của nhiều ngân hàng ở hoạtđộng kinh doanh vàng và ngoại hối đã giảm rất mạnh. Như tại ACB chỉ là 104,6 tỷđồng so với 311,16 tỷ đồng của quý 1/2009; tại Sacombank là 71,15 tỷ đồng so với227,06 tỷ đồng; tại Eximbank lãi kinh doanh ngoại hối quý 1/2010 cũng chỉ đạt21,63 tỷ đồng trong khi con số của quý 1/2009 là 53,04 tỷ đồng…

Việc đóng cửa các sàn giao dịch vàng là một ảnh hưởng trực tiếp. Thứ nữa, thịtrường ngoại hối và vàng không có nhiều biến động mạnh như những năm trước cũnglà một ảnh hưởng đáng chú ý đến khả năng tạo lợi nhuận. Những ảnh hưởng này tiếptục có ở trong quý 2/2010, đồng nghĩa với khả năng hẹp cửa nguồn thu.

Kỳ vọng ở nỗ lực bù đắp

Vượt qua những khó khăn trên, lợi nhuận ngân hàng quý 1/2010 và dự báo quý2/2010 vẫn có nhiều con số khả quan. Kết quả này có từ nỗ lực của các thành viêntrong việc dịch chuyển cơ cấu lợi nhuận, hoặc sự linh hoạt trong nắm bắt các cơhội.

Ngay trong quý 1/2010, tại những thành viên lớn như Vietcombank, Sacombank,Eximbank, Techcombank…, nguồn thu từ tín dụng đã cho thấy sự gia tăng đáng chúý. Nổi bật nhất có thể thấy ở Sacombank, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ đạt tới312,64 tỷ đồng, trong khi con số của quý 1/2009 mới chỉ là 118,3 tỷ đồng. TạiEximbank, tương tự là 55,84 tỷ đồng so với 33,2 tỷ đồng. Tại Vietcombank là283,66 tỷ đồng so với 222,46 tỷ đồng…

Tại mỗi ngân hàng, sự gia tăng của nguồn thu đó khác nhau, theo thế mạnh của mỗithành viên, theo chiến lược phát triển riêng có… Thế nhưng, nhìn chung, thu từdịch vụ gia tăng là kết quả của nỗ lực bù đắp cho khó khăn ở các kênh truyềnthống, cũng như thể hiện hướng phát triển cần có của các mô hình ngân hàng hiệnđại, cũng như để giảm bớt sự lệ thuộc ở kênh tín dụng.

Đó là xu hướng, đã thể hiện kết quả tích cực trong quý 1/2010 và hoàn toàn cóthể kỳ vọng ở những giá trị tốt hơn trong quý 2/2010.

Ở một khả năng bù đắp khác, khá riêng trong quý 2 vừa qua là sự linh hoạt vàhiệu quả của đồng vốn mà các ngân hàng dùng để đầu tư.

Từ cuối tháng 3 đến nay, thị trường ghi nhận sự thành công của loạt phiên đấuthầu trái phiếu Chính phủ với lượng đăng ký tham gia đột biến và áp đảo từ cácngân hàng thương mại. Mộtđộng lực chính được đề cập nhiềuthời gian qua là sự tranh thủ chênh lệch lãi suất để tạo lợi nhuận, khi các nhàbăng nắm công cụ trái phiếu để cầm cố trên thị trường mở.

Ở sự bù đắp mang tính “mùa vụ” này, có những ý kiến khác nhau. Trong khi doanhnghiệp cần vốn, tăng trưởng tín dụng thấp, các nhà băng lại dồn vốn vào tráiphiếu (dù nguồn vốn đó cũng được dùng để đầu tư cho nền kinh tế). Ngược lại,cũng phải công bằng khi nói rằng các ngân hàng là nhà kinh doanh, linh hoạt nắmbắt các cơ hội để tạo lợi nhuận là đương nhiên. Và với khó khăn ở các kênhtruyền thống nói trên, đó là sự bù đắp được trông đợi trong quý 2/2010.

Ngoài những chuyển động trên, lợi nhuận của mỗi ngân hàng cụ thể trong 6 thángđầu năm sẽ có những màu sắc khác nhau. Ở đây không loại trừ những yếu tố riênglẻ, ví như trường hợp bán vốn của Sacombank tại công ty chứng khoán thành viênvà khoản lợi nhuận lớn cuối năm 2009, hay gần đây là khoản trích lập dự phòngkhá đặc biệt trong quý 1/2010 của Vietcombank liên quan đến việc điều chỉnh tiêuchí phân loại nợ…

Và hơn hết, phía sau sự rõ ràng về lợi nhuận 6 tháng đầu năm 2010, dự kiến cótrong vài tuần tới, vẫn là chất lượng của các chỉ số cơ bản, chứ không đơn thuầnở những con số “hoành tráng” nhìn ở giá trị tuyệt đối.

Theo Minh Đức
VnEconomy

TIN LIÊN QUAN