Giáo sĩ quyền lực của al-Qaeda

Nước Mỹ đang trải qua những ngày“tự vấn” sau vụ một máy bay chở khách bị đánh bom bất thành vào dịp Giáng sinh2009. Umar Farouk Abdulmutallab, một thanh niên 23 tuổi người Nigeria, đã bị nhàchức trách Mỹ buộc tội âm mưu giết hàng trăm người trên chiếc máy bay hướng đếnDetroit, nhưng anh ta chưa chịu nhận tội.

Tuần qua, ông Rshad al-Alimi, Phóthủ tướng phụ trách quốc phòng và an ninh Yemen, cho hay Abdulmutallab đã gặpgiáo sĩ al-Awlaki trong thời gian ở Yemen. Vị giáo sĩ người Mỹ gốc Yemen này cóliên quan đến hàng loạt vụ tấn công và âm mưu khủng bố đáng chú ý, từ sự kiệnnước Mỹ bị tấn công ngày 11.9.2001 đến vụ xả súng tại căn cứ quân sự Fort Hood ởtiểu bang Texas hồi tháng 11.2009.

Theo hãng tin BBC, kể từ khithoát khỏi nhà tù Yemen vào tháng 12.2007, sự ủng hộ công khai của al-Awlaki đốivới việc tiến hành bạo lực như một nhiệm vụ tôn giáo trong các bài thuyết giảngcủa mình và trên internet được cho là đã gợi hứng cho việc tuyển mộ thêm nhữngthành viên Hồi giáo cực đoan mới. Giới chức an ninh Yemen cho hay al-Awlaki cóthể đã thiệt mạng trong vụ không kích nhằm vào một căn cứ al-Qaeda ở miền namnước này vào tháng 12.2009 dựa trên thông tin tình báo do Mỹ cung cấp.

Tuy nhiên, bạn bè và người thâncho rằng al-Awlaki vẫn “bình an vô sự”.

Chân dung al-Awlaki

Al-Awlaki sinh năm 1971 tại tiểubang New Mexico, nơi cha của ông ta là Nasser - Bộ trưởng Nông nghiệp tương laicủa Yemen khi đó đang theo học ngành kinh tế nông nghiệp. Sau khi trải qua thờiniên thiếu và tìm hiểu đạo Hồi ở Yemen, al-Awlaki trở lại Mỹ để lấy bằng kỹ sưcông trình của Đại học bang Colorado và bằng thạc sĩ tại Đại học San Diego,California.

Al-Awlaki trở thành thầy tế tạimột đền thờ Hồi giáo ở Fort Collins, tiểu bang Colorado, trước khi trở lại SanDiego để quán xuyến đền thờ Masjid Ar-Ribat al-Islami tại thành phố này. Trongsuốt 4 năm tại đó, các bài thuyết giảng của al-Awlaki đã thu hút 2 tín đồ saunày tham gia vào vụ cướp máy bay ngày 11.9.2001 là Khalid al-Midhar và Nawafal-Hazmi.

Đầu năm 2001, al-Awlaki chuyểnđến đền thờ Dar al-Hijrah ở Falls Church thuộc tiểu bang Virginia. Tại đây,al-Hazmi và kẻ không tặc thứ ba Hani Hanjour đã nghe ông ta thuyết giáo.

Anwar al-Awlaki trên một website Hồi giáo (Ảnh: pakismtoislam.wordpress.com)

Ủy ban điều tra vụ 11.9.2001 củaMỹ sau đó nhận thấy những mối liên hệ trên là đáng ngờ, dù giới chức thực thipháp luật ở Mỹ bày tỏ nghi ngờ về khả năng ông ta biết về vụ tấn công khiến cảnước Mỹ bàng hoàng và đau đớn. Trong khoảng thời gian sau sự kiện 11.9.2001,al-Awlaki đã có nhiều tháng thuyết giáo cho thanh niên Hồi giáo.

Al-Awlaki trở về Yemen vào đầunăm 2004 và sống tại một ngôi làng ở tỉnh Shabwa cùng với vợ con. Ông ta sớm trởthành giảng viên tại Đại học al-Iman, trường Hồi giáo dòng Sunni tại thủ đôSanaa chịu sự quản lý của Abdul Majid al-Zindani - giáo sĩ được Mỹ và LHQ xácđịnh là khủng bố vì nghi có những mối liên hệ mật thiết với al-Qaeda. Bộ Tàichính Mỹ và LHQ đã liệt al-Zindani vào danh sách khủng bố hồi năm 2004, nhưngYemen đã không tiến hành phong tỏa tài sản của ông này.

Cuộc gặp al-Awlaki -Abdulmutallab

Al-Awlaki có thể đã gặpAbdulmutallab tại Đại học al-Iman khi người thanh niên Nigeria đang học tiếng ẢRập. Đó là vào tháng 11 hoặc 12.2009, khi Abdulmutallab trải qua những ngàytháng huấn luyện cuối cùng và nhận lệnh từ các thành viên của tổ chức al-Qaeda ởbán đảo Ả Rập (AQAP) trước phi vụ tấn công liều chết mà Abdulmutallab dự địnhtiến hành, theo báo The Times.

John Brennan, Phó cố vấn an ninhquốc gia phụ trách vấn đề an ninh nội địa và chống khủng bố của Mỹ, khẳng địnhtrên đài CNN: “Có những dấu hiệu ông ta (al-Awlaki) có liên hệ, cả gián tiếp vàtrực tiếp, với Abdumutallab”.

Trước đó vào tháng 8.2006,al-Awlaki bị chính quyền Yemen bắt giữ do những cáo buộc liên quan đến âm mưubắt cóc một tùy viên quân sự. Al-Awlaki cho biết đã bị các nhân viên của FBIthẩm vấn trong suốt 18 tháng sau song sắt và tin rằng Mỹ đã yêu cầu giới chứcYemen kéo dài thời gian giam giữ.

Kể từ khi được phóng thích, thôngđiệp của al-Awlaki là công khai ủng hộ hành động bạo lực. Giáo sĩ này đã tung ranhững bài giảng đầy kích động trên mạng, trên trang xã hội Facebook, sách và CD,bao gồm một đĩa có nhan đề “44 cách ủng hộ thánh chiến”. Những tài liệu như thếđã được nhiều tay súng cực đoan nói tiếng Anh ở Canada, Anh và Mỹ lưu giữ.

Theo báo Telegraph, al-Awlaki từYemen đã tư vấn về tôn giáo qua e-mail cho Nidal Malik Hasan, sĩ quan quân y Mỹbị buộc tội giết chết 13 người trong vụ xả súng tại căn cứ Fort Hood. Hasan cũngtừng nghe al-Awlaki thuyết giáo tại Virginia hồi năm 2001.

Vào tháng 7.2009, al-Awlaki đãviết blog nói rằng một tay súng Hồi giáo chiến đấu chống lại những người Hồigiáo khác là “thú vật không có trái tim”, là “kẻ bán tôn giáo lấy một vài USD”.Sau khi xảy ra vụ việc tại Fort Hood, al-Awlaki đã gọi Hasan là người hùng. “Sựủng hộ của tôi cho hành động trên là vì hành động mà người anh em Nidal tiếnhành là quả cảm”, al-Awlaki phát biểu trên đài Al-Jazeera.

Al-Awlaki, với sự am hiểu khátoàn diện về chính trị và văn hóa Mỹ, hiện đóng vai trò quan trọng đối vớial-Qaeda trong chiến lược phát huy thanh thế của mạng lưới này. Nhiệm vụ thenchốt và cũng là duy nhất của al-Awlaki là khai thác triệt để những rạn nứt giữaChính phủ Mỹ và cộng đồng Hồi giáo nhằm phục vụ cho mục đích trên.

Trong vai trò gọi là “dịch giả vàngười tuyển mộ thánh chiến” của al-Qaeda, al-Awlaki đã nâng vị thế của mình lêntầm mức mới sau vụ đánh bom hụt ở Mỹ dịp Giáng sinh. Theo báo Asia Times, saukhi thoát chết trong vụ không kích ngày 24.12.2009, al-Awlaki đang trên đườngchạy sang Somalia hoặc Pakistan. Tất cả những gì mà vị giáo sĩ này cần để tiếptục thực thi nhiệm vụ là một máy tính xách tay, một máy quay phim, khả năng tiếpcận internet và một tấm thảm cầu nguyện.

Theo Trùng Quang

TIN LIÊN QUAN