Sách giáo khoa mới sẽ giảm kiến thức chết, dư thừa, gắn liền với thực tiễn cuộc sống nhiều hơn

Sách giáo khoa trong tương lai sẽ rất khác so với cuốn sách truyền thống mà chúng ta được học lâu nay, tăng cường thời gian giúp học sinh giải quyết các vấn đề gắn với thực tiễn cuộc sống, giảm bớt kiến thức dư thừa.

Chương trình thời sự VTV1 vừa đưa phóng sự về cuộc hội thảo quốc tế mang tên "Sách giáo khoa theo định hướng phát triển năng lực - nhìn từ kinh nghiệm quốc tế" do Nhà xuất bản Giáo dục tổ chức. Cuộc hội thảo nhằm đem đến cho các tác giả viết sách giáo khoa những khái niệm bản chất nhất, quan trọng nhất về quy trình và cách thức phát triển sách giáo khoa, làm thế nào để định hướng phát triển năng lực? Hội thảo này cho thấy, sách giáo khoa trong tương lai sẽ rất khác so với cuốn sách truyền thống mà chúng ta được học lâu nay.

Sách giáo khoa hiện tại quen thuộc với nhiều thế hệ học sinh Việt Nam, toàn bộ cấu trúc bài học xoay quanh mạch kiến thức. Ví dụ một bài học môn Toán sẽ có Định nghĩa, Chứng minh, Khái quát kiến thức và thực hành.

Cấu trúc SGK truyền thống

SGK của dự án mô hình trường học mới

SGK mới sẽ có nhiều thay đổi so với trước đây

Còn với sách giáo khoa mới của dự án mô hình trường học mới Việt Nam, sau khi xác định mục tiêu cụ thể, bài học sẽ được thiết kế dựa trên các hoạt động học tập như khởi động làm quen, hình thành kiến thức, vận dụng thực tế. Chủ thể của bài học hướng vào chuyển hóa kiến thức.

Giáo sư Bernd Meier, trường ĐH Potsdam, Đức cho biết: "Sách giáo khoa định hướng năng lực sẽ yêu cầu cao hơn, bên cạnh kiến thức chuyên môn cần ứng dụng chúng vào cuộc sống. Việc xây dựng sách giáo khoa mới sẽ giảm bớt kiến thức chết, kiến thức không cần thiết để tăng cường thời gian giúp học sinh giải quyết các vấn đề gắn với thực tiễn cuộc sống."

Tại hội thảo, các chuyên gia quốc tế cũng khẳng định, sách giáo khoa thay đổi thì quan niệm sách giáo khoa là pháp lệnh của giáo viên cũng cần được thay đổi.

Bà Eenariina Hamalainen, trường ĐH Timepere, Phần Lan, tác giả viết sách giáo khoa chia sẻ: "Công việc của giáo viên sẽ áp lực hơn trước rất nhiều. Cần tạo ra các thứ bên cạnh sách gồm có bảng biểu, biểu đồ, bảng thống kê hỗ trợ giáo viên để công việc của họ nhẹ nhàng hơn."

Việc thiết kế sách giáo khoa theo hướng mới cũng đặt ra những thách thức với các nhà biên soạn sách giáo khoa của Việt Nam, từ việc thay đổi tư duy, quan niệm đến việc chuẩn bị các dữ liệu và thiết kế các phương pháp dạy học khác nhau để xây dựng từng bài học sao cho hấp dẫn, hiệu quả, hướng đến phát triển năng lực cho học sinh; tránh sự đơn điệu, khô cứng như hiện nay.