Hệ thống NHTM có thể đối mặt "cơn giông" mới

Ngày 6/9,hãng tin Reuters cho biết, tờ báo Die Zeit của Đức đã tiết lộ bản dự thảo của Ủyban Basel về giám sát ngân hàng thuộc ngân hàng thanh toán quốc tế, trong đó đưara quy định về hệ số an toàn vốn (Capital adequacy ratio - CAR) sẽ phải nâng từ8% hiện nay lên 16%.

Chuẩn ngânhàng mới có tên là Basel 3, có thể sẽ gây chấn động cho nhiều ngân hàng, mặc dùviệc nâng hệ số đủ vốn đã được dự báo từ trước.

Điểm được tờDie Zeit nhấn mạnh là khả năng hệ số vốn cấp 1 sẽ được nâng từ 4% hiện nay lênđến 9%; trong đó bao gồm 3% được gọi là vùng đệm “conservation buffer”.

Vào các thờiđiểm nóng, các ngân hàng sẽ phải bổ sung thêm 3% vốn cấp 1 cho một khoản gọi làvùng đệm chống rủi ro chu kỳ “anti-cyclical buffer”. Khi đó, tỷ lệ vốn cấp 1 cóthể tăng đến 12% so với 4% hiện nay. Nếu tính cả vốn cấp 2, hệ số CAR theo đó sẽtăng lên đến 16% so với 8% hiện nay.

Bản tin trêncũng cho biết, thứ Ba tuần này, đại diện các ngân hàng trung ương và các nhàquản lý ngân hàng trên thế giới bắt đầu họp để kết luận về chuẩn Basel 3. Và dựkiến chuẩn mới sẽ áp dụng toàn cầu từ năm 2013.

Rút ra bàihọc từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, chuẩn Basel 3 sẽ nghiêm ngặt hơntrước về mức vốn và khả năng thanh khoản của các ngân hàng.

Hiện các nhàlàm chính sách và các ngân hàng vẫn chưa thống nhất về đánh giá tác động củachuẩn mới đối với nền kinh tế. Hai đại diện của Đức trong Ủy ban Basel là Cơquan giám sát tài chính và Ngân hàng Trung ương không có bình luận về dự thảonói trên.

Trước đó,trong một bài viết giới thiệu gần đây, TS. Hoàng Thế Thỏa (Ngân hàng Nhà nướcViệt Nam) cũng cho biết, theo dự kiến, Ủy ban Basel sẽ trình bày các quy địnhmới về vốn tại Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức vào tháng 11 tại Seoul, nhưngcòn bất đồng về định nghĩa vốn và một số lý do khác nên phải hoãn lại vào giữanăm 2011.

Hệ số CAR của Basel 3 sẽ làm các ngân hàng thương mại của Việt Nam trước thách thức quá lớn

Theo quyđịnh Basel 2 hiện hành, các ngân hàng cần duy trì mức vốn tối thiểu 8% so vớitổng tài sản rủi ro. Trong đó, vốn cấp 1 phải chiếm 50% và vốn cấp 2 phải là cổphần thường.

Theo thôngtin từ bài viết của TS. Hoàng Thế Thỏa, Basel 3 dự kiến sẽ đưa ra những quy địnhkhắt khe hơn về vốn và thanh khoản, buộc các ngân hàng chấp nhận rủi ro ít hơnvà trang bị vốn tốt hơn.

Cụ thể là,Ủy ban có thể đề nghị tăng gấp 3 lần cổ phần thông thường (vốn cấp 2) và tănggấp đôi vốn cấp 1. Quy chế mới có thể thắt chặt kiểm soát rủi ro, xác định lạinhững tài khoản vốn và tăng chi phí nắm giữ các công cụ tài chính phái sinh dosuy thoái kinh tế có thể gây rủi ro cho những ngân hàng mua nhiều tài sản pháisinh.

Một số lãnhđạo ngân hàng lớn trên thế giới, bao gồm Chủ tịch Hội đồng Quản trị DeutscheBank AG, Josef Ackermann và Chủ tịch Tập đoàn HSBC Stephen Green cho rằng, quyđịnh mới có thể buộc các ngân hàng hạn chế cho vay, ảnh hưởng đến tăng trưởng vàtốc độ phục hồi kinh tế.

Theo kết quảnghiên cứu tháng 6 của Viện Tài chính Quốc tế, quy chế này có thể làm giảm 3,1%GDP cho đến năm 2015 tại Mỹ, khu vực sử dụng Euro và Nhật Bản, số lượng việc làmtrong 5 năm tới sẽ giảm khoảng 9,7% so với dự kiến.

Do các ngânhàng châu Âu đang gặp khó khăn trong việc khắc phục khủng hoảng nợ quốc gia, nêncác nước thànhviên của Ủy ban Basel đề nghịgiảm nhẹ các tiêu chuẩn vốn do Ủy ban đề xuất và cho phép các ngân hàng có thêmthời gian để thực hiện, tránh tác động xấu đến nền kinh tế.

Vấn đề tranhcãi là liệu có loại trừ khỏi vốn phần vốn góp thứ cấp (vốn góp tại các tổ chứctài chính khác), thuế tài sản hoãn lại, sử dụng các khoản thua lỗ trong quá khứđể bù đắp nghĩa vụ thuế trong những năm tới. Lý do là quy định mới có thể ngăncản các ngân hàng coi những tài sản này là một bộ phận của vốn lõi.

Quy định mớivề thanh khoản cũng bị các ngân hàng phản đối, nhất là quy dịnh dài hạn, do longại là sẽ làm tăng chi phí bảo hiểm. Theo quy định đề xuất, tổng tỷ trọng thanhkhoản cần được thiết lập sao cho ngân hàng chuẩn bị đủ lượng tiền mặt và nhữngtài sản dễ chuyển thành tiền khác như trái phiếu kho bạc, để thanh toán cáckhoản nợ trước một tháng, duy trì tỷ trọng quĩ bình ổn trong thời hạn một nămđối với những tài sản khác như tín dụng ngắn hạn và cổ phiếu.

Tại Hội thảokết thúc vào ngày 26/7, Ủy ban Giám sát ngân hàng đã thu hẹp sự khác biệt vềquan điểm xung quanh quy chế mới về vốn, quyết định giảm nhẹ một số quy định vềvốn và thanh khoản trong khi đưa ra những giới hạn mới liên quan đến lượng vốnmà các ngân hàng cần vay nhằm kiềm chế rủi ro. Các thành viên Ủy ban đã nhất trícho phép một số tài sản, kể cả vốn góp trong những công ty tài chính khác, đượctính vào vốn.

Theo đó, các ngân hàng có thể tính phần vốn góp tại công ty tàichính khác trong mối liên hệ với rủi ro mà vốn phải trang trải tại chủ thể màngân hàng đã đầu tư, thuế tài sản hoãn lại và thu nhập từ dịch vụ cầm cố có thểđược đưa vào vốn trong giới hạn cho phép. Tuy nhiên, tổng 3 loại này không vượtquá 15% cổ phần thông thường của ngân hàng.

Trong khicác tỷ lệ vốn cho phép các ngân hàng ấn định tỷ trọng tài sản dựa trên rủi ro,tỷ lệ đòn bẩy sẽ nhằm vào những tài sản chưa đánh giá rủi ro. Ban đầu, Ủy ban ấnđịnh là 3% - nghĩa là tổng tài sản ngân hàng không vượt quá 33 lần vốn cấp 1, kểcả những chứng khoán có thể giúp ngân hàng trang trải các khoản lỗ đột xuất.Theo dự kiến, tỷ lệ đòn bẩy áp dụng đối với các ngân hàng toàn cầu có thể đượcáp dụng trước năm 2018.

Ủy ban chorằng, một số đề xuất có thể không được hoàn tất vào cuối năm nay theo hạn chótdo G20 đưa ra vì phải nghiên cứu thêm các yêu cầu về thanh khoản đối với tiềnmặt và chứng khoán có khả năng chuyển sang tiền mặt mà các ngân hàng cần duy trìđối với nợ dài hạn và giảm nhẹ chu kỳ tác động. Theo đó, yêu cầu vốn tối thiểucó thể sẽ tăng lên trong thời kỳ tăng trưởng nhanh…

Ủy ban cũngcó thể nới lỏng việc thực hiện những quy định khác bằng cách gia hạn thêm 2 nămđể các nhà điều chỉnh quốc gia thảo luận kế hoạch và đảm bảo hiệu lực của cácquy định mới do mỗi đề xuất đều cần có thời gian nhất định.

Về lộ trìnhthực hiện, giai đoạn chuyển đổi có thể kéo dài tới 10 năm nhằm giảm nhẹ lo lắngcủa một số nước thành viên mà nền kinh tế và ngân hàng của họ không có khả nănggánh vác yêu cầu vốn cao hơn cho tới khi phục hồi chắc chắn. Vì thế, lượng vốnmà các ngân hàng châu Âu phải tăng trong 2 năm tới sẽ không lớn như tính toáncủa các nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế và quản lý ngân hàng chorằng, các ngân hàng không thể tránh khỏi quy định khắt khe hơn về vốn và thanhkhoản.

Như vậy, dựthảo cuối cùng của quy định Basel, các quy định mới về vốn, yêu cầu thanh khoảnmới về lượng tiền mặt mà ngân hàng cần duy trì, quyết định về rủi ro đối tác, cóthể chưa được thỏa thuận tại hội nghị G20 sắp tới tại Seoul.

TheoTBKTVN

TIN LIÊN QUAN