Thương vụ Sacombank: Không chỉ là cuộc chiến giữa hai "đại gia"

Với hơn 9% sở hữu, không thểnói rằng một mình Eximbank đang thực hiện thôn tính Sacombank, quan trọng lànhóm cổ đông ủy quyền cho Eximbank đại diện 51% cổ phần biểu quyết nhằm thựchiện việc thay đổi HĐQT Sacombank.

TIN LIÊN QUAN

Con đường đi đến “đáp án” đó có thể rất nhanh chóng,nhưng cũng có thể sẽ rất mất thời gian và nhiều thiệt hại nếu xu hướng “thùđịch” càng ngày càng lớn giữa hai bên. Con đường hòa bình có lẽ tốt cho tấtcả.

“Nước chảy chỗ trũng”

Khi được hỏi về cách nhìn nhận như thế nào về sự kiệnnày, một nhà đầu tư (đề nghị không nêu tên - PV) cho biết, việc sáp nhậpngân hàng để nâng hiệu quả hoạt động lên là điều hoàn toàn bình thường.

Chị rất bình thản khi nói, “Nếu cổ đông nắm giữ đa số cổphiếu, họ sẽ muốn ngân hàng hoạt động tốt hơn và có một hệ thống quản trị ưuviệt hơn. Nó không có gì là khó hiểu. Về mặt lý thuyết, thì những cổ đônglớn họ có quyền kiểm soát và quản trị ngân hàng”.

Khi Eximbank tuyên bố họ đã có được một lượng cổ đông ủyquyền lớn thì tức là họ đã được phần lớn cổ đông ủng hộ. Nếu quả đúng là với51% ủng hộ thì đa số cổ đông của Sacombank đã nghiêng về phía Eximbank. Điềunày có thể lý giải, ở kết quả làm ăn của Eximbank, kể từ 2008 đến nay, hệthống quản trị ngân hàng này đã chứng tỏ được năng lực của họ. Cụ thể, trongnăm 2011, Eximbank đạt lợi nhuận trước thuế là 4.069,43 tỷ đồng, tăng tới71,5% so với năm 2010. Lợi nhuận sau thuế theo đó đạt 3.051,34 tỷ đồng, tăng68,6% so với năm 2010.

Thương vụ giữa Sacombank và Eximbank dù với kết quả nào thì việc kết thúc trong hòa bình cũng tốt hơn cho thị trường và hai bên.

Tư duy theo lối thông thường và đơn giản nhất, dướigóc độ nhà đầu tư, thì dĩ nhiên họ phải gửi gắm tiền bạc cho người nàomà họ tin tưởng và kỳ vọng.

Nhà đầu tư này cũng cho rằng, việc cạnh tranh và thâu tómlẫn nhau là hệ quả đương nhiên của cơ chế thị trường. Một khi ngân hàng đãcổ phần, đã niêm yết thì phải hoạt động theo quy luật chung đó, còn nếukhông,“anh là cổ đông lớn, anh sáng lập ngân hàng, tại sao anh không nắmphần lớn số cổ phần của anh mà lại bán bớt đi làm gì?”.

Còn việc Eximbank quyết định bỏ ra một khoản tiền lớn đểcó được Sacombank, nhất là khi Sacombank lại chống trả, thay vì những côngty, tài sản giá rẻ khác hiện nay liệu có phải là bước đi khôn ngoan?

Với những người đi thâu tóm, nhất là những lãnh đạo củaEximbank thì  mỗi một bước đi hiển nhiên họ đã có chiến lược và kế hoạch cụthể và đã có mục đích trước.

“Những doanh nghiệp luôn có ý thức trau dồi trong hoạtđộng chính của mình thật tốt thì bao giờ cũng đạt được những lợi nhuận tốiưu. Việc Eximbank đang hoạt động tốt ở mảng ngân hàng và họ muốn mở rộng hệthống thì đó là bước đi đúng đắn”, nhà đầu tư này nói. Tất nhiên người cótiền có rất nhiều lựa chọn để đầu tư, nhưng đầu tư dàn trải, không quản trịđược thì kể cả mua rẻ cũng sẽ lại là đắt. Một bài học nhãn tiền là Vinamilk,trên lĩnh vực sữa họ rất thắng, khi họ nhảy sang cà phê vì thấy Trung Nguyênhoạt động tốt, tốn bao nhiêu tiền để quảng bá nhưng vẫn không thể đạt đượcthị phần như mong muốn.

Về sự ảnh hưởng đến thị trường, nhiều ý kiến cho rằng,trong bối cảnh hai công ty lớn đang “gây chiến” với nhau thì nhà đầu tư nhỏlẻ sẽ thiệt hại. Giá cổ phiếu chắc chắn bị ảnh hưởng, và những nhà đầu tưnhỏ lẻ nhiều khả năng sẽ rời xa những “miếng mồi” như vậy.

Tuy nhiên, đứng ở một góc độ khác, thì những yếu tố mớitham gia vào HĐQT (nếu thực hiện được mục đích) cũng sẽ cố gắng nhắm đến làmcho ngân hàng tốt lên (vì ít có lý do nào để họ làm tiêu cực hóa đi). Nhữngngười quan sát và các nhà đầu tư đều cho rằng, nếu cuộc chiến kết thúc nhanhvà tốt hơn nữa là kết thúc trong hòa bình thì sẽ có lợi hơn cho cổ đông nhỏ- vì đây mới chính là những người chủ thực sự và gắn bó với doanh nghiệp.

Thế nào nếu cuộc thôn tính thùđịch này thất bại?

Tất nhiên, đây chỉ là một giả thiết có thể xảy ra. Mộtcông ty khi bị thôn tính thù địch họ có những biện pháp phòng vệ nhất định.Bình luận về vấn đề này, trao đổi với chúng tôi, một chuyên gia phântích chứng khoán ví von: “Điều đó cũng tựa như khi một cô gái xinh đượcnhiều chàng trai đến tấn công, nếu không thích thì có thể sẽ dẫn đến hànhđộng tiêu cực là tự tạt axit vào mình, để mình xấu xí đi, làm thế nào đểmình không còn hấp dẫn nữa”.

Tương tự, một công ty đứng trước nguy cơ thâu tóm có thểthực hiện việc tẩu tán tài sản hay gọi là chiến thuật “vương miện châubáu” - bên bị mua tìm mọi cách bán đi hoặc làm giảm tính hấp dẫn của lợi thếđang có. Hoặc bên bị mua có thể thay đổi điều lệ, hoặc cài cắm vào nhữngđiều khoản như những“viên thuốc độc” để những người đi thôn tính cảm thấykhó chịu, khi gia nhập vào ban quản trị sẽ khó thay đổi được.

Khi một mực đã chống lại thì “bên bị” cũng có thể thựchiện việc nâng nợ xấu lên, đóng cửa một số chi nhánh… nhưng nói cho cùng thìviệc làm đó sẽ gây “tổn thương” rất nhiều đến tài chính của bản thân công tyđó, nhất lại là nếu nằm trong lĩnh vực ngân hàng.

Tuy nhiên, nếu Sacombank có ý định dùng những chiến thuậtnày thì đã phải làm rất lâu từ trước, còn hiện tại thì theo nhận định của vịchuyên gia này, “có khả năng là không kịp”. Trước báo giới những đợt gầnđây, Eximbank đã rất tự tin tuyên bố đại điện cho hơn 51% cổ phần biểu quyếtvà trong đó có 17% là cổ đông gắn bó trên 6 tháng.

Còn về phía đại diện của Sacombank, Chủ tịch HĐQT, ôngĐặng Văn Thành cũng đã phủ nhận về “đòn phản công” này, bác bỏ tin đồn “tẩután tài sản” của công ty.

Hơn nữa, việc này đặt trong bối cảnh thị trường ngân hàngthì không hề dễ dàng trên thị trường này có những quy định về mặt quản trịrất chặt, hơn nữa lại là một ngành nhạy cảm nên “các câu chuyện để chốngthôn tính là khó” - vị chuyên gia nói. Khác với các nhà máy xí nghiệp có thểbán tài sản cố định, ngân hàng thì không thể  “tự cầm dao rạch vào mặt mình”như vậy.

Một biện pháp nữa cũng có thể nhắc đến tiếp theo là chiếnthuật “hiệp sĩ áo trắng” trong trường hợp khi bên bị thôn tính không muốnđến với “nhà đầu tư thù địch”, họ có thể đến với “nhà đầu tư thân thiện”.Tuy nhiên, nếu gán vào trường hợp của Sacombank thì những cổ đông lớn khácđều đã thoái vốn, rút lui, rất khó có 1 “anh hùng” nào khác để cùngSacombank chống đỡ.

Mua lại cổ phiếu quỹ cũng là một phương pháp, nhằm đẩygiá lên cao để các nhà đầu tư “thù địch” không mua tiếp. Biện pháp nàyEximbank từng áp dụng. Tuy nhiên, theo đánh giá của Moody’s thìquyết định mua lại 100 triệu cổ phiếu quỹ này là 1 “nước cờ”tiêu cực củaSacombank, làm giảm khả năngđương đầu với thua lỗ và tác động xấu tới khả năng hỗ trợ tăng trưởng tíndụng trong tương lai.

Sacombank không chỉ “chiến đấuchống lại” Eximbank

Đúng ra Eximbank chỉ chiếm 9,73% cổ phần Sacombank và vớichừng đó tỷ lệ sở hữu thì không thể nói rằng một mình Eximbank đang thựchiện thôn tính Sacombank. Cả về mặt bản chất và hiện tượng, nếu chỉ coi đâyđơn thuần là vụ M&A giữa riêng Eximbank và Sacombank là không đúng.

Quan trọng là nhóm cổ đông ủy quyền cho Eximbank để giúpEximbank đại diện cho 51% cổ phần biểu quyết nhằm thực hiện việc thay đổiHĐQT Sacombank.

Như vậy, không chỉ riêng Eximbank thực hiện đơn thuần mộtvụ thôn tính, vụ M&A này mà họ chỉ là đại diện mà thôi. Ẩn số còn nằm ởnhững nhóm cổ đông ủy quyền phía sau.

Và, vẫn phải chờ đến sau đại hội hay khi chốt danh sáchlưu ký mới có thể khẳng định được những ẩn số này, còn hiện tại, phỏng đoánvẫn chỉ là phỏng đoán, ở xác suất cao hoặc thấp mà thôi.

Tất nhiên, mục đích để tăng hệ thống nhân sự, mạng lướiATM, thương hiệu, chi nhánh, tổng tài sản… cũng là một lý do đáng lưu ý tới.

Về lý thuyết mà nói, hoạt động trong ngành ngân hàng đượcsự quản lý rất chặt chẽ vì đó là ngành nghề kinh doanh có điều kiện chứkhông phải có thể làm gì thì làm. Việc sáp nhập nếu xảy ra thì sẽ là tíchcực và hoàn toàn là điều bình thường chứ không có vấn đề gì đáng lo ngạilớn. Trong bài toán này có sự tham gia của cổ đông, nếu ban lãnh đạoSacombank chứng tỏ được năng lực của họ và lấy được niềm tin ở cổ đông củamình, họ vẫn nắm được phần chủ động.

Một chút lạm bàn về nhân sự phía Eximbank, theo thông tinđược trích dẫn trên báo chí, trong lễ tổng kết của VFF, một nhân vật nổitiếng về đầu tư là “ông bầu” Nguyễn Đức Kiên từng cho biết mình là “cổ đôngchính của Eximbank”.

Việc “bầu” Kiên có đóng vai trò trong thương vụ Sacombanknày hay không chưa thể khẳng định và có kết luận gì. Trong giai đoạn "nướcsôi lửa bỏng" này, người ta vẫn thấy ông Kiên đang bận rộn với niềm đam mêbóng đá của mình ở VPF.

Theo Dân trí