Biết cách sơ cứu, phỏng sẽ nhẹ

Những vụ hoả hoạn liên tiếp gầnđây không chỉ làm thiệt hại tài sản mà còn gây ra những thương tích cho nạnnhân. Trong đó có rất nhiều vụ, tổn thất sức khoẻ lẽ ra ít nghiêm trọng hơn nếunạn nhân được sơ cứu kịp thời, đúng cách.

Nhân viên y tế cũng sơ cứu...sai

Mỗi năm, viện Bỏng quốc gia tiếpnhận khoảng 5.000 ca điều trị nội trú và 1.000 ca ngoại trú. Trung bình một ngàycó hàng chục ca phỏng với nhiều nguyên nhân: phỏng lửa, nước sôi, xăng, điện,gas, cồn,… Trong đó phỏng nước sôi chiếm đông nhất, kế đến là lửa, điện...

Khi sơ cứu không cởi bỏ quần áo vì có thể dẫn tới lột da vùng bị phỏng mà ngâm ngay phần cơ thể bị phỏng vào nước lạnh sạch trong thời gian từ 15 – 20 phút

Nhiềutrường hợp vĩnh viễn mất đi đôi chân chỉ vì trèo cột điện bắt chim, thả diều bịđiện giật. Thủ phạm gây phỏng đôi khi lại chỉ là một cái phích trên bàn nước,một bát nước canh nóng hay thậm chí khi đang nướng mực bằng cồn. Trong số nhữngtrường hợp cấp cứu có đến một nửa là trẻ em (đa số từ 1 – 5 tuổi) gặp nạn do sựbất cẩn của người lớn.

Không chỉ người dân ở vùng sâuvùng xa, do điều kiện sinh hoạt còn thấp, trình độ dân trí chưa cao nên mù mờ vềphỏng mà ngay cả những người có học thức cũng thiếu những kiến thức sơ đẳng vềsơ cứu phỏng. Đáng nói hơn, qua một số vụ hoả hoạn gần đây còn cho thấy nhiềunhân viên y tế tuyến dưới, do không được đào tạo bài bản, chỉ được hướng dẫn rấtít về sơ cứu phỏng nên cũng tỏ ra lúng túng, không biết xử lý thế nào khi vàocuộc, dẫn đến các động tác sơ cứu sai.

Làm nguội bằng nước mát, sạch

Tuỳ trường hợp phỏng sẽ có cách sơ cứu khácnhau. Cách tốt nhất là dùng nước mát trắng sạchlàm nguội vùng da thịt bị phỏng. Nước mát trắngsạch vừa có tác dụng giảm nhiệt, giảm đau, giảmphù nề, viêm nhiễm, giảm độ sâu của vết thương.

Phỏng nước sôi: khi sơ cứukhông cởi bỏ quần áo vì có thể dẫn tới lột da vùng bị phỏng mà ngâm ngay phần cơthể bị phỏng vào nước lạnh sạch trong thời gian từ 15 – 20 phút (không dùng nướcđá để làm mát vết phỏng). Sau đó băng nhẹ vết phỏng bằng gạc đã vô trùng hoặcvải sạch không có lông tơ, rồi đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Tuyệt đốikhông bôi bất kỳ loại thuốc hay chất gì lên vết phỏng.

Phỏng do lửa cháy: dùngnước hoặc cát dập tắt lửa hoặc có thể dùng áo khoác, chăn, vải bọc kín chỗ đangcháy để dập lửa (tuyệt đối không dùng vải nhựa, nilông). Xé bỏ phần quần áo đangcháy âm ỉ hoặc bị thấm nước nóng, dầu hay các dung dịch hoá chất. Bọc vùng phỏngchắc chắn rồi đổ nước lạnh lên. Các bước tiếp theo làm tương tự như phỏng nướcsôi.

Phỏng do điện giật: không vận chuyển nạn nhân đi cấp cứu ngay. Nguyên tắc sơ cứu là sau khi tách nạnnhân ra khỏi nguồn điện, phải để nạn nhân nằm ngay tại chỗ trên một nền cứng, ấnngực và hô hấp nhân tạo. Khi nào tim đập lại mới đưa đi cấp cứu.

Do mất nước qua vết phỏng, rốiloạn vi tuần hoàn (giảm lượng máu lưu thông) nên bệnh nhân phỏng rất dễ bị sốcnặng. Để phòng sốc, bù dịch càng nhanh càng tốt, đơn giản nhất là cho uống nước,đặc biệt những nước khoáng, muối… Cấp cứu phỏng tuy đơn giản nhưng đòi hỏi phảikhẩn trương, linh hoạt. Người cấp cứu thành thạo có thể tránh được nhiều biếnchứng nguy hiểm cho nạn nhân. 70% số ca phỏng nếu được giữ sạch, sẽ lành tựnhiên.

Theo TS.BS Nguyễn Viết Lượng